Aslı YILMAZ, Adem BAYAR, Figen İşık ESENAY

Annelerin doğum sonrası bebek bakım gereksinimlerinin belirlenmesi: Nitel bir çalışma

Amaç: Yenidoğan dönemindeki bebeğin bakım gereksinimlerinin karşılanması temel bir hak olmakla birlikte sağlıklı büyüme ve gelişmenin önemli bir koşuludur. Bu çalışma ile doğum sonrasında hastaneden taburcu olan annelerin bebek bakımına yönelik hangi uygulamaları nasıl yaptıklarının tespit edilmesi, bu konudaki gereksinimlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışma niteliksel fenomenolojik olarak planlanmıştır. Amasya Üniversitesi Sabuncuoğlu Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde Aralık 2015- Mart 2016 tarihleri arasında doğum yapmış ve bebeği ile birlikte taburcu olmuş, ev ziyaretini kabul eden 10 anne örneklemi oluşturmuştur. Taburcu olan annelere telefonla ulaşılarak ev ziyareti için bilgi verilmiş, randevu alınmıştır. Veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ile yüz yüze görüşülerek toplanmıştır. Araştırma esnasında elde edilen nitel veriler betimsel analiz yöntemi ile ve sosyo-demografik bilgiler ise tanımlayıcı istatistikler kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: Çalışmada, annelerin doğum sonrası bebek bakımına yönelik hijyenik bakım uygulamaları, bebeğin beslenmesine yönelik uygulamalar, güvenliğe yönelik uygulamalar olmak üzere üç çerçeve belirlenmiştir. Annelerin tamamı bebeklerine anne sütü vermekte ve anne sütünün faydalı olduğunu ifade etmektedir. Taburculuk sonrası ilk hafta içinde yaşanan en önemli bakım sorunları “annenin göğsünde gelişen çatlaklar ve bebeğin bez bölgesinde görülen pişik” olarak belirlenmiştir. Sonuç: Yapılan ev ziyaretlerinde anneler bebek bakımına yönelik olarak; emzirme, bebeğin gazının çıkarılması, alt bakımı yapmakta ve banyo yaptırmaktadırlar. Annelerin taburculuk sonrası ilk hafta içinde emzirme desteğine, bebeğin alt bakımına ve bebeğe ait tehlike belirtilerini anlamaya yönelik gereksinimleri olabileceği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Doğum sonrası, bebek bakımı, hemşirelik

PDF

___

Referans 1.Yıldız D, Akbayrak N. Doğum sonrası primipar annelere verilen eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin bebek bakımı kaygı düzeyleri ve annelik rolüne etkisi. Gülhane Tıp Dergisi 2014;56(1):36-41.
Referans 2.Büyükkayacı DN. Postpartum erken taburculuk sonrası evde bakım. TAF Preventive Medicine Bulletin 2009;8(1):73-82.
Referans 3.Nilsson I, Danbjorg DB, Aagaard H, Stanberg- Larsen K, Clemensen J, Kronborg H. Parental experiences of early postnatal discharge : A meta- synthesis . Midwifery. 2015;31(10):926-934.
Referans 4.Balkaya AN. Postpartum dönemde annelerin bakım gereksinimleri ve ebe- hemşirenin rolü. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2002;6(2):42-49.
Referans 5.Danbjorg DB, Wagner L, Kristiensen BR, Clemensen J. Intervention among new parents followed up by an interview study exploring their experiences of telemedicine after early postnatal discharge. Midwifery 2015;31(6):574-581.
Referans 6.Arslan F, Uzun Ş. Hemşirenin postnatal eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin incelenmesi. Türkiye Klinikleri J. Med Sci 2008;28(5):736-742.
Referans 7. Atasay B, Arslan S. Anne ve yenidoğan hakları barselona deklarasyonu. STED 2001;10(12):457-459.
Referans 8.Sönmez V, Alacapınar FG. Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 3. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık, 2014:73-244.
Referans 9. Emiroğlu O . Araştırma tasarımı. Erefe İ Ed.: Hemşirelikte Araştırma İlke Süreç ve Yöntemleri, 3. Baskı. İstanbul: Hemşirelikte Araştırma ve Geliştirme Derneği Yayın No.1, 2004: 112.
Referans 10.World Health Organizations. WHO Recommendations On Postnatal Care Of The Mother And Newborn. Geneva: WHO Press, 2013:24.
Referans 11.Karabulut AA. Yenidoğanda deri fizyolojisi ve topikal ilaç kullanımı. Türk Derm 2011; 45 (2): 60-7.
Referans 12.Şalk VN. Bebek bakımında aileye öneriler. STED 2004;13(1):6-8.
Referans 13.Yıldırım A, Şimşek H. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 8. Basım. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2011:224.
Referans 14.Doğan N, Yiğit R, Erdoğan S. Annelere doğum öncesinde verilen yenidoğan bakımı ile ilgili eğitimin doğum öncesi ve doğum sonrasında değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2013;6(3):10-18.
Referans 15.Şahin H, Yılmaz M, Aykut M, Balcı E, Sağıroğlu M, Öztürk A. Kayseri’de iki toplum sağlığı merkezine başvuran annelerde emzirme sorunları ve risk etmenleri. Türk Ped Arş 2013;48(2): 145-51. DOI: 10.4274/tpa.1034.
Referans 16.Kepekçi M, Yalçınoğlu N, Devecioğlu E, Eren T, Gökçay G. Emzirme danışmanlığı birimine başvuran annelerin ve bebeklerin incelenmesi. Çocuk Dergisi 2012;12(4):164-168. doi:10.5222/j.child.2012.164
Referans 17.Samlı G, Kara B, Ünalan CP, Samlı B, Sarper N, Gökalp SA. Annelerin emzirme ve süt çocuğu beslenmesi konusundaki inanış ve uygulamaları: Niteliksel bir çalışma. Marmara Medical Journal 2006;19(1):13-20.
Referans 18.Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. 2013 Türkiye Nüfus Sağlık Araştırması, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Kalkınma Bakanlığı ve TÜBİTAK. Ankara: Elma Teknik Basım Matbaacılık, 2014:160.
Referans 19.Gölbaşı Z, Koç G. Kadınların postpartum ilk 6 aylık süredeki emzirme davranışları ve prenatal dönemdeli emzirme tutumun emzirme davranışları üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2008;15(1):16–31.
Referans 20.Karadağ M, Aydın S, Yılmaz Y, Elmas Ş. 6 aydan küçük bebeklerin emzirilme özellikleri. STED 2016; 25(1):22-27.
Referans 21.Duran S, Duran R, Şahin EM, Dağdeviren N, Güzel A. Comparison of the knowledge and attitudes of midwifes about breastfeeding with breastfeeding behaviors of mothers they provide counseling. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2010;27(1):11-17.
Referans 22.Gunteroth GW, Spiers SP. Thermal stress in sudden infant death:Is there an ambiguity with the rebreathing hypothesis?. Pediatrics 2001;107(4):693.
Referans 23. World Health Organisations. A Handbook For Building Skills Counselling For Maternal And Newborn Health Care, Geneva: WHO Press, 2013: 132.