HIV/AIDS'e Yönelik Psiko-eğitim Programı ve Uygulama Örnekleri

Bu çalışmanın amacı, HIV/AIDS’e yönelik önleyici çalışmalarda kullanılabilecek bir psiko-eğitim programı ve uygulama örnekleri hakkında bilgi vermektir. Böylelikle psikolojik danışmanların, öğrencilere, ailelere, okul personeline ve topluma HIV/AIDS’e ilişkin olarak, yardım edebilmelerini sağlayacak bir bakış açısı kazanmaları hedeflenmektedir. Bu çalışma ile psikolojik danışmanların, HIV/AIDS konusunda duyarlılıklarını artırmak, çalışmalar yapmalarını özendirmek ve meslektaşlar arasında bu konudaki işbirliğini kolaylaştırmak da diğer hedefler arasındadır. HIV/AIDS’e Yönelik Psiko-eğitim Programı, Zeren (2006) tarafından geliştirilmiş ve üniversiteye yeni başlayan öğrencilerle yürütülen araştırma kapsamında, bireylerin HIV/AIDS’e yönelik tutumlarını, istendik yönde değiştirmede etkili olduğu ortaya konmuş bir programdır. Program bilgi verme, cinsellikle ilgili değerler ve tutumlar, güvenli cinsel davranış, kondom kullanımı, cinsellikle ilgili konularda seçim yapma, karar verme, hayır deme ve risk alma davranışı gibi konuların yer aldığı önleyici bir programdır. Program sekiz oturumdan oluşmaktadır. Her oturum yaklaşık 90 dakika sürmektedir. Bu çalışmada, oturumlardaki uygulamalardan Panel ve Kartlar adını taşıyan iki örneğe yer verilmiştir.

HIV/AIDS Psycho-education Program and Practice Examples

The purpose of this study is to explain about the applications on psychological counseling and guidance that can be used in prevention studies regarding HIV/AIDS. In this way, it is aimed to serve psychological counselor to gain a viewpoint to help to the students, families, school personnel and the society-related to HIV/AIDS. Within the present study to increase the psychological counselors’ sensitivity, to stimulate new studies and to facilitate the cooperation between colleagues are among the other goals. HIV/AIDS Psycho-education Program developed by Zeren (2006) is pointed out an effective tool to change the attitudes of individuals toward HIV/AIDS in desirable way in a study carried out on freshmen. The proram is a preventive praxis containing informing, values and attitudes about sexuality, secure sexual behaviors, condom usage, making choice about sexual topics, rejection and risk taking behaviors. Program consists of eight sessions. Each session continues approximately 90 minutes. In this study, two exemplary practices Panel and Cards are presented.

___

  • Ballard, D.J., White, D.M., ve Glascoff, M.A. (1990). AIDS/HIV education for preservice elementary teachers. Journal of School Health, 60, 262-266.
  • CDC. (2003). Centers for disease control and prevention handbook for HIV prevention community planning. Washington DC: CDC Document.
  • Duyan, V. (2001a). HIV/AIDS'in Psikolojik Boyutu. Toplum ve Sosyal Hizmet, 12, 2, 61-76.
  • Duyan, V. (2001b). Sosyal hizmet öğrencilerinin HIV/AIDS konusundaki bilgileri ve HIV/AIDS'li kişilere yönelik tutumları. Toplum ve Sosyal Hizmet, 12(3), 81-92.
  • Duyan, V. (2001c). HIV/AIDS’e ilişkin damgalama ve sosyal destek. Sağlık ve Toplum, 11(1), 3-11.
  • Ergör, G. ve Serdar, B. (1998). HIV/AIDS epidemiyolojisi ve korunma, (Ed. Ünal, S.) Güncel bilgiler ışığında HIV/AIDS (ss. 7-20), Ankara: Bilimsel Tıp Yayınevi.
  • Fourreau, P.Ö. (1998). Social psychological factors affecting protective behavior against AIDS in two samples of Turkish males. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
  • Fourreau, P.Ö.ve Sunar, D. (1999). Cultural and psychological factors predicting condom use ın Turkish young men: A comparison of heterosexual and homosexual samples. Boğaziçi Journal, 13, 157-180.
  • Gökengin, D. (2002). İlk ve ortaöğretimde HIV/AIDS ve diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma eğitimi. HIV AIDS, 5(4), 162-168.
  • Gökşen, F. (1999). Social science and AIDS research: From individual risk to structural models. Boğaziçi Journal, 13, 95-104.
  • Katz, R.C., Mills, K., Singh, N.N., ve Best, A.M. (1995). Knowledge and attitudes about AIDS: A comparison of public high school students, incarcerated delinquents, and emotionally disturbed adolescents. Journal of Youth and Adolescence, 24(1), 117-131.
  • Kelly, J.A. (1995). Advances in HIV/AIDS education and prevention. Family Relations, 44, 345-352.
  • Kelly, J.A., St.Lawrence, J.S., ve Brasfield, T.L. (1991). Predictors of vulnerability to AIDS risk behavior relapse. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 59(1), 163-166.
  • Kocaoğlu, B. ve Hayran, O. (1999). Level of knowledge and attitudes of touristic hotel staff towards HIV/AIDS in İstanbul. Boğaziçi Journal, 13(1-2), 181-191.
  • Korkut, F. (2004). Okul temelli önleyici rehberlik ve psikolojik danışma, Ankara, Anı Yayıncılık.
  • Levy, S.R., Perhats, C., Weeks, K., Handler, A.S., Zhu, C., ve Flay, B.R. (1995). Impact of a school-based AIDS prevention program on risk and protective behavior for newly sexually active students. Journal of School Health, 65(4), 145-151.
  • Martich, F.A. ve Abbruzzese, B.J. (2000). Behavioral interventions and research branch resource book. Atlanta: CDC.
  • Namal, A.Y. (1992). AIDS’ten böyle korunurum 300 soru 300 yanıt. İstanbul: AIDS Savaşım Derneği, Çetin Ofset.
  • Nevada State Health Division. (2005). Chapter 6: Potential strategies and interventions. İnternetten 09.05. 2005’te elde edilmiştir: _____http://health2k.state.nv.us/hiv/prevention/chapt6.htm>.
  • Özakıncı, G. (1999). Intention to use condoms with new partners among heterosexually active Turkish university students. Boğaziçi Journal, 13, 145-156.
  • Perlini, A.H. ve Ward, C. (2000). HIV prevention ınterventions the effects of role-play and behavioural commitment on knowledge and attitudes. Canadian Journal of Behavioural Science, 32(3), 133-143.
  • Pektaş, H. (2000). Halkın sağlığı açısından AIDS epidemisini önlemede HIV/AIDS danışmanlığının önemi (Hassas gruplar üzerinde yapılan karşılaştırmalı bir araştırma). Yayımlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
  • Rotheram-Borus, M.J., Miller, S., Kopman, C., Haignere, C., ve Selfridge, C. (2003). Adolescents living safely: AIDS awereness, attitudes, and actions. California: UCLA, HIV Center for Clinical and Behavioral Studies.
  • Schall V.T., Monteiro, S., Rebello, S.M. ve Torres, M. (1999). Evaluation of the ZIG-ZAIDS game: An entertaining educational tool for HIV/AIDS prevention. Saúde Pública, 15, 107-119.
  • Shively, M., Smith, T.L., Bormann, J., ve Gifford, A.L. (2002). Evaluating self-efficacy for HIV disease management skills. AIDS and Behavior, 6(4), 371-379.
  • St. Lawrence, J.S., Crosby, R.A., Brasfield, T.L., ve O’Bannon, R.E. (2002). Reducing STD and HIV risk behavior of substance-dependent adolescents a randomized controlled trial. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 70(4), 1010-1021.
  • Sunar, İ. (1999). STDs including HIV/AIDS as a public policy issue: The paradigmatic case of Turkey-Part 1. Boğaziçi Journal, 13(1), 27-40.
  • Tümer, A. (2001). Sorularla ve cevaplarla HIV/AIDS. HIV AIDS, 4, 143-144.
  • Türkiye Aile Planlaması Derneği. (1997). AIDS hakkında bilinmesi gerekenler. Ankara: MedicoGraphics Ajans ve Matbaacılık.
  • Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. (2005). İstatistikler. İnternetten 08.03.2006’da elde edilmiştir. _____http://www.saglik.gov.tr/extras/istatistikler/2005geribildirim/Tablo%2020.htm>.
  • UN. (2003). Young people partners in HIV/AIDS prevention. New York, UN.
  • UNAIDS. (1999). AIDS and HIV infection, information for United Nations employees and their families. Geneva, Switzerland, UNAIDS.
  • WHO. (2006a). HIV surveillance, estimations and monitoring and evaluation. İnternetten 22.02.2007’de elde edilmiştir. _____http://www.who.int/hiv/topics/me/en/>.
  • WHO. (2006b). Turkey: HIV/AIDS country profile. İnternetten 22.02.2007’de elde edilmiştir. _____http://www.euro.who.int/aids/ctryinfo/overview/20060118_46>.
  • Zeren, Ş.G. (2005). HIV/AIDS’e yönelik önleyici çalışmalarda oyunun kullanılması. Eğitimde Yeni Yönelimler II, Eğitimde Oyun Sempozyumu, Özel Tevfik Fikret Okulları, Ankara.
  • Zeren, Ş.G. (2006). HIV/AIDS’e yönelik psiko-eğitim programı’nın üniversiteye yeni başlayan ergenlerin HIV/AIDS’e yönelik tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.