Yapı üretiminde sistem yaklaşımı ile yapı ürünü performanslarının çevre-ekoloji ve yasal zorunluklar bağlamında test edilmesine yönelik bir model önerisi

Yapım sürecinde strüktürel ve konstrüktif eleman olarak yer alan yapı ürünleri, insanlığın yaşamsal gereksinmelerinden birisi olan barınma olgusunun fiziksel temelini oluşturmak- tadır. Bu çalışma yapı ürününün elde edilmesinden kullanıl- masına kadar geçen süreçte, yapılan işlemlerle bu işlemler sonucu doğaya ve çevreye verilen olumsuz etkileri en aza in- dirgemek için bir denetim aracına gereksinim duyulması var- sayımından yola çıkarak yapılmıştır. Yapı ürünlerinin doğadan organik veya inorganik olarak elde edilmesinde doğaya veri- len zarar, işlenmesinde harcanan enerji ve atık ürünün yarat- tığı çevre kirliliği, çözülmesi gereken en önemli çevre-ekoloji ve yasal sorun olarak süregelmektedir. Çalışmada sorunu çöz- mek için; yapı üretimine sistem yaklaşımı ile yapı ürünü ana- liz edilerek, çevre-ekoloji ve yasal zorunluluk gereklilikleriyle denetlenmesini veya test edilmesini sağlayacak bir model oluşturulmaya çalışılmıştır. Önerilen modelde yapı ürününün sistematik nitelikleri ve standartları için var olan ER (Evaluati- on Report) sistemi incelemede örnek alınarak ürünün, çevre- ekoloji ve yasal zorunluluklar bütünlüğü ile denetimleri (test edilmeleri) modelleştirilerek, açıklanmaktadır. Yapı ürünü bu modele göre analiz edilip, raporlama yöntemiyle de değer- lendirilmektedir.

A model for testing the performance of building products in conjunction with environmental-ecological and legal obligations using the systems approach in building production

In the construction process, building materials are the struc- tural and constructive elements which make it possible for hu- mans to realise one of their most vital survival needs; shelter. This study reviews the process of how construction products are obtained and used, looks at how these processes impact on nature and environment, and reviews the need for a con- trol mechanism in order to minimise those impacts. In obtain- ing construction products from nature, either organically or inorganically, the damage caused to the environment, en- ergy used in the production process and pollution by waste products are major ongoing environmental-ecological and le- gal problems that need to be resolved. In order to do so, the systems approach is used to analyse building production and develop a model on how to inspect and test construction prod- ucts in line with environmental-ecological and legal obliga- tions. The proposed model takes as an example the existing ER (Evaluation Report) system on the systematic properties of the construction product and the standards it complies with, and explains how the products could be tested to comply with the environmental-ecological and legal obligations. Construction product ise analysed in accordance with the proposed model, evaluated and the results reported.

PDF

___

1. Aral, N., (1979), Yapı Üretiminde Proje Yönetimi İçin Üretkenlik Kavramına Dayalı Bir Değerlendirme Modeli, Doktora Tezi, İTÜ Mimarlık Fakültesi, İTÜ Mimarlık Fakül- tesi Baskı Atölyesi, İstanbul, 141.
2. Bal, D.A., (2008), Çevre Bilimi, M.Aydoğdu ve K. Gezer (Edt), Çevre İle İlgili Yeni Yaklaşımlar, Anı Yayıncılık, Anka- ra. s.203.
3. Balanlı, A., (1997), Yapıda Ürün Seçimi, YÜMFED Yayınla- rı, no 4, YTÜ Mimarlık Fakültesi, İstanbul.
4. Berge, B., (Çev., F. Hanley), (2003), The Ecology of Buil- ding Materials, Architectural Press, Great Britain75,76.
5. Berköz, S., (1975), Yapımda Sistemler Yaklaşımı, İTÜ Mi- marlık Fakültesi Baskı Atölyesi, İstanbul, 32,38,39,40.
6. Bertalanffy, L. V., (1968), General Systems Theory, Brazil- ler, New York, 55, 56.
7. Çoker, B.G., (1979), Bina Yapımında Bileşen Yaklaşımı ile Tasarlamada Veri Koordinasyonunu Sağlayacak Bir Yön- tem, Doktora Tezi, İTÜ Mimarlık Fakültesi, Tek Ofset Sa- nayii ve Ticaret A.Ş, İstanbul.s. 41, 53-57.
8. Ertan, B ve Akkoyunlu, K.A., (2006), AB Çevre Hukuku ve KKTC, Journal of Cyprus Studies (Kıbrıs Araştırmaları Dergisi), C12, Sayı 31,s. 93-113.
9. Fenton, N. ve Hill, G., (1993), Systems Construction and Analysis: Mathematical and Logical Framework, Mc. Graw-Hill, London, 5-7.
10. Johnson, R. A., Kast, F. E. ve Rosenzweig, J. E., (1973), The Theory and Management of Systems, 3rd Ed, Mc Graw- Hill, USA, 11, 18, 19.
11. Ngowi, A.B. (2001), Creating Competitive Advantage by Using Environment-Friendly Building Processes, Buil- ding and Environment 36 Issue 3, p.291-298.
12. Özer, H., (1988). Yapının Tasarım Sürecinde Organizas- yonun Önemi ve Planlama Teknikleri, Yıldız Üniversitesi, İstanbul, s.7,8.
13. Turgut, N., (2001), Çevre Hukuku, Savaş Yayınevi, Ankara, s.56.
14. Waugh, D. ve Bushel, T., (2006), New Key Geography Connections, Nelson Thornes Ltd, United Kingdom, s.50.
İnternet Kaynakları
1. Akdur, R., (2005), Avrupa Birliği ve Türkiyede Çevre Ko- ruma Politikaları, Ankara Üniversitesi, Avrupa Toplulu- ğu Araştırma ve Uygulama Merkezi, Araştırma Dizisi 23, Ankara. http://www.recepakdur.com/upload/AB%20 %C3%87EVRE%20%20K%C4%B0TAP.pdf (Erişim Tari- hi:18.06.2014).
2. Ekinci, C.E. ve Ozan, S.S., (2006), 4. Coğrafi Bilgi Sistem- leri Bilişim Günleri, 13-16 Eylül, Fatih Üniversitesi, http:// dis.fatih.edu.tr/store/docs/ekinci_yapcevinsnYdrhpMe, s.4 (Erişim Tarihi. 18.06.2014).
3. Esin, T. ve Coşgun, N., (2004), Betonarme Yapım Sis- temlerinin Ekolojik Açıdan Değerlendirilmesi, II. Ulu- sal Yapı Malzemesi Kongresi, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, s.353-364, 6-8 Ekim, İstan- bul. http://www.yapkat.com/images/Malzeme/Dos- ya/69140261411663414837121963.pdf (Erişim Tarihi: 10.06.2014).
4. Froeschle, L. M., (1999) Environmental Assesment and Specification of Green Building Materials, The Construc- tion Specifyers. ss.53-57., http://www.ciwmb.ca.gov/ greenbuilding/materials/ (Erişim Tarihi: 20.06.2014).
5. Huovilia, P & Porkka, J., (2004), Decision Support Tools for Performance Based Building. s.7, 8, 9, 21, 22, 32, 39, 41.
6. http://cic.vtt.fi/projects/pebbu/index2.html, (Erişim Ta- rihi: 20.06.2014)
7. http://www.cibworld.nl/site/about_cib/index.html (Eri- şim Tarihi. 20.06.2014).
8. http:/www.worldometers.info/tr/ (Erişim Tari- hi:18.06.2014)
9. http://www.cyprusgeology.org (Erişim Tarihi: 26.04.2013)
10. http://www.akdenizgazete.com/turkiye/tas-ocaklari- sedir-agaclarini-yok-ediyor-h10279.htmlco (Erişim Tarihi: 26.04.2013)
11. Huovilia, P & Porkka, J.,(2005), Conclusions and Recom- mendations on Decision Support Tools for Performance Based Building. s., 12, 13, 15.
12. http://cic.vtt.fi/projects/pebbu/index2.html, (Erişim Ta- rihi: 20.06.2014)
13. KTMMOB,ÇED Raporu örnekleri
14. KKTC Çevre Yasası.
15. www.mahkemeler.net/birleştirilmiş/18-2012.doc (Erişim Tarihi:23.06.2014).