Gençler ve alışveriş merkezleri (avm'ler): Avm kullanım tercihleri hakkında bir alan çalışması

Alışveriş merkezleri (AVMler) günümüz modern kent yaşamında tüketim anlayışı ve kültürünün geçirdiği dönüşümün mekan boyutunu yansıtan önemli örneklerdir. Türkiyede 1980leri takiben yerleşen liberal ekonomi ve değişen küresel etkenler, AVMleri kentsel kimliğin bir parçası haline getirmede etkili olmuştur. AVMlerin gençlerin sosyal dünyalarının önemli bir parçası olduğu düşünüldüğünde, AVM ve gençler üzerine yoğunlaşmak önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, bir taraftan 13-19 yaş grubundaki gençlerin kent yaşamındaki boş zaman ve boş zaman mekan kullanımı irdelenirken, diğer taraftan AVMlerin bu mekanlar içerisinde nerede durduğunu sorgulamaktır. Bunun yanı sıra, AVMlerin fiziksel ve sosyal çevrelerinin ve bunların tasarımla olan ilişkilerinin gençler tarafından nasıl algılandığı sorusu da çalışmanın temel hedefi olarak belirlenmiştir. Bu amaçla, Ankara Migros Alışveriş Merkezinde bir alan araştırması gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verisi gözlem ve 13-19 yaş grubundaki 104 gençle yapılan derinlemesine görüşmeler yoluyla elde edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, 13-19 yaş grubu için en çok tercih edilen boş zaman mekanı AVMlerdir. AVMnin konumu ve evlerinden AVMye ulaşım kolaylığı gibi fiziksel çevre etkenleri gençler için AVM tercihlerinde öncelikli nedenler olarak belirlenmiştir. Değerlendirme yüzdelerine ve görüşmeler sırasında yapılan gözlemlere bakıldığında, 13-19 yaş grubu gençlerin etraflarını saran fiziksel çevre ve fiziksel çevreyle ilgili unsurlara çok da dikkat etmedikleri ve fiziksel çevreyi oluşturan bileşenlerin neler olduğuna dair detaylı ve derinlemesine bilgi sahibi olmadıkları gözlemlenmiştir. Bu bağlamda düşündüğümüzde, gençlerin fiziksel çevre, ona ilişkin sorunlar ve tasarıma ilişkin ilgisizlikleriyle, sosyal çevre ve toplumsal konulara verdikleri öncelikleri daha detaylı araştırmalarla incelenmesinde fayda olduğu tespit edilmiştir.

Youth and shopping malls: A case study about youth preference in mall use

Shopping malls demonstrate the growth of consumption culture in contemporary urban life. After the 1980s, a liberalized economy and changing global factors made shopping malls important components of Turkish urban identity. As shopping malls have become such a significant part of the social world of youth in the last twenty years, it seems crucial to concentrate on malls and youth as a subject of study. In this context, this study aims to analyze the leisure time activities and preferred leisure spaces of teenagers in Turkey as well as where shopping malls fit in among other leisure spaces. In addition to this, the study will focus on the question of how youth perceive and experience the social and physical environment of shopping malls and their relationship with the concept of design. To this end, a field survey was conducted in the Ankara Migros Shopping Mall. The research was carried out through observations and in-depth interviews with 104 teenagers ranged in age from 13 to 19. The results of the study indicate that shopping malls were the preferred leisure space for teenagers. Physical characteristics such as the location of the mall and ease of accessibility were determined as the primary reasons for the teenagers preference. According to analyses, it was found that the youth did not pay much attention to the physical environment and its characteristics and had lack of information about it. In this scope, it seems that further analysis is needed to understand the teenagers lack of interest about the physical environment and design issue, and overemphasis and predominance given to the societal issues and social environment.

PDF

___

1. AMPD (Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği). (2010). Parlayan yıldız: Perakende sektörünün Türk ekonomisine etkileri, bkz. _____http://www.ampd.org>
2. AMYD (Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği). (2010). AVM tüketici algı araştırması, bkz. _____ww.ayd.org.tr>
3. Anthony, K. H., (1985). The shopping mall: A teenage hangout. Adolescence, 20 (78), 307-312.
4. Baker, J., Levy, M., ve Grewal, D. (1992). An experimental approach to making retail store environmental decisions. Journal of Retailing, 68(4), 445-460
5. Bloch, P. H., Ridgway, N. M., ve Dawson, S. A., (1994). The shopping mall as consumer habitat. Journal of Reta- iling, 70 (1), 23-42.
6. Copeland, A., (2004). Public space: A rights-based approach. Youth Studies Austalia, 23 (3), 40-45.
7. Lewis, G. H., (1989). Rats and bunnies: Core kids in an American mall. Adolescence, 24 (96), 881-889.
8. Erkip, F., (2003). The shopping mall as an emergent public space in Turkey. Environment and Planning A, 35, 1073-1093.
9. Erkip, F., (2010). Alışveriş merkezleri (AVMLER) üzerinden serbest çağrışımlar. Dosya, 22, 74-78.
10. Erkip, F., Kızılgün, Ö. ve Mugan, G. (2012). The role of retailing in urban sustainability: The Turkish case. European Urban and Regional Studies, forthcoming volume _____online version>, 1-14.
11. Frank, K. I., (2006). The potential of youth participation in planning. Journal of Planning Literature, (4),351-371.
12. Goss, J., (1993). The magic of the mall: An analysis of form, function, and meaning in the contemporary retail built environment. Annuals of Association of American Geographers, 83 (1), 18-47.
13. GYODER (Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği). (2010). Küresel kriz sonrası gayrimenkul sektörü ve Türkiye için öngörüler 2015, İstanbul: GYODER
14. Haytko, D. L., ve Baker, J., (2004). Its all at the mall: Exploring adolescent girls experiences. Journal of Retailing, 80, 67-83.
15. Lewis, G. H. (1989). Rats and bunnies: Core kids in an American mall. Adolescence, 24 (96), 881-889.
16. Mugan, G., (2010). Perception and experience of incivility by urban youth. Saarbrücken: Lambert Academic Publishing.
17. Matthews, H., Taylor, M., Percy-Smith, B., ve Limb, M., (2000). The unacceptable flaneur: The shopping mall as a teenage hangout. Childhood, 7 (3), 279-294.
18. Salcedo, R. (2003). When the global meets the local at the mall. American Behavioral Scientist, 46 (8), 1084- 1103.
19. Sibley, D., (1995). Geographies of exclusion. London: Routledge
20. Talen, E. ve Coffindafer, M. (1999). The utopianism of children: An empirical study of childrens neighborhood design preferences. Journal of Planning Education and Research, 18, 321-331.
21. Tokatlı, N., ve Boyacı, Y., (1998). The changing retail industry and retail landscapes: The case of post-1980 Turkey. Cities, 15, 345-359.
22. Vanderbeck, R. M., ve Johnson, J. H., (2000). Thats the only place where you can hang out: urban young people and the space of the mall. Urban Geography, 21(1), 5-25.
23. White, R., ve Sutton, A., (2001). Social planning for mall redevelopment: An Australian case-study. Local Environment, 6 (1), 65-80.
24. Zukin, S., (1998). Urban lifestyles: Diversity, and standardization in spaces of consumption. Urban Studies, 35 (5-6), 825-839.

ISSN: 1305-5798
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: Kare Yayıncılık

Arşiv

Sayıdaki Diğer Makaleler

Ankara-Altındağ Tepesi gecekondu bölgesi'nde mekansal ayrışmanın gözlenmesine yönelik bir araştırma

YASİN BEKTAŞ, CEYHAN YÜCEL

Gençler ve alışveriş merkezleri (avm'ler): Avm kullanım tercihleri hakkında bir alan çalışması

Güliz AKINCI MUĞAN

Yeni gelişen planlama yaklaşımları çerçevesinde akıllı yerleşme kavramı ve temel ilkeleri

SERKAN SINMAZ

Büyük ölçekli kentsel projeler, mekanın üretimi ve neo-liberal hegemonya: İzmir örneğinde karşılaştırmalı bir araştırma

Mehmet PENPECİOĞLU

Genel hastanelerde kullanıcı memnuniyeti açısından hasta odalarında mimari mekân kalitesinin irdelenmesi: Gaziantep ilinde bir alan çalışması

Aslı ERGENOĞLU SUNGUR, Anıl TANRITANIR