Burcu SALGIN, Gökçe TUNA TAYGUN, Ayşe BALANLI

Esnek Tasarımın Yapısal Atıkların Önlenmesine/Azaltılmasına Katkısı: Kayseri’de Bir Eğitim Yapısı Örneği

Yapının işlevsel ömrü boyunca -gereksinimin, kullanıcının, işlevin, zorunlulukların ya da beğenilerin değiştiği durumlarda- mimari tasarımdan beklenen, değişime uyum sağlayabilmedir. Değişime uyum sağlayabilme ise esneklik yaklaşımıyla mümkündür. Esnek tasarım değişime izin verirken, oluşacak yapısal atıkları da önlemeye/azaltmaya yardımcı bir yaklaşımdır. Çünkü yapı, tamamen ya da kısmen yıkılmadan yeni durumlara uyarlanabildiği için yapı ürünlerinin etkin kullanımı mümkün olmakta, yapısal atık oluşumu önlenmekte/azalmaktadır. Bu çalışma kapsamında; esnek tasarımın yapısal atıkları önlemede/azaltmada sunacağı yararlar “işlevi ve kullanıcısı tanımlı olmadan tasarlanan çok amaçlı kiralanabilir bir yapı” üzerinden irdelenmiştir. Bu amaçla öncelikle esnek tasarımın yapısal atıkları önlenmedeki/azaltılmadaki katkısı konusunda literatür taraması yapılmıştır. Ardından, yapının kullanım sürecinde değişim/dönüşüm/yenilemeler nedeniyle oluşacak yapısal atıkları önlemek/azaltmak için esneklik hedefli tasarımın adımları ortaya koyulmuştur. Kayseri’de işlevi ve kullanıcısı tanımlı olmadan esneklik hedefiyle 2007 yılında tasarlanan, 2013’ten itibaren eğitim yapısı olarak kullanılan bir yapı incelenmiştir. Yapının tasarımındaki esnekliğin, kullanım sürecinde oluşacak yapısal atıkların önlemesi/azaltması üzerindeki katkıları irdelenmiş, sonuçlar ortaya koyulmuştur. Çalışma sonucunda elde edilen bulgular yapının güncel kullanımında ve gelecekteki olası işlevleri için yeterli esnekliğe sahip olduğunu göstermekte, bu esnekliğin değişim durumunda oluşacak yapısal atıkların önlenmesinde/azaltılmasında yarar sağlayacağı düşünülmektedir.

The Contribution of Flexible Design in Prevention/Reduction of C&D Waste: An Educational Building Example in Kayseri

Throughout the functional lifetime of a building (in situations where the need, user, function, regulations or likes change), what is expected of an architectural design is its ability to adapt to change. Adaptability to change is possible with the flexibility approach. While flexible design allows change, it is also beneficial for preventing/reducing C&D waste. Because the building can be adapted to new circumstances without demolishing it completely or partially, it is possible to use the building products effectively and in such a way C&D waste can be prevented/reduced. In this research, an analysis is performed on the benefits of a flexible design in the prevention/reduction of C&D waste for “a multi-functional, leased building whose function and user have not been defined”. With this aim, a literature review was conducted on how a flexible design contributes to C&D waste prevention/reduction. Next, the flexible design steps for preventing/reducing the C&D wastes that are generated by changes/ transformations/renewals during the usage phase of the building were put forward. A building located in Kayseri, which was designed in 2007 with the aim of flexibility, without user and function definition and has been used as an educational building since 2013, was examined. Specifically, the contribution of design flexibility on the prevention/reduction of the C&D waste generated during the usage phase of the building was examined, and the results were presented. The findings of the study show that the building had enough flexibility for its current use and future possible functions, and therefore, it was concluded that flexible design would be effective in the prevention/reduction of the C&D waste to be generated in case of changes.

PDF

___

Baldwin, A., Poon, C., Shen, L., Austin, A. ve Wong, I. (2006) “Designing Out Waste in High-Rise Residential Buildings: Analysis of Precasting and Prefabrication Methods and Traditional Construction”, International Conference on Asia-European Sustainable Urban Development, Chongqing, China, (ISBN 0-903248-03-04).
Bossink, A.G., Brouwers, H.J.H. (1996) “Construction Waste: Quantification and Source Evaluation”, Journal of Construction Engineering and Management, ASCE, 122(1), s. 55–60.
Chandrakanthi, M., Hettiaratchi, P., Prado, B. ve Ruwanpura, J. (2002) “Optimization of the Waste Management for Construction Projects Using Simulation”, In: Proceedings of the 2002 Winter Simulation Conference, San Diego, California, s. 1771– 1777.
Coşgun, N., Güler, T. ve Doğan, B. (2009) “Yapısal Atıkların Önlenmesinde/Azaltılmasında Tasarımcının Rolü”, Mimarlık Dergisi, Mimarlar Odası Yayınları, Sayı 348, s. 75-78.
Coventry, S., Guthrie, P. (1998) Waste Minimisation and Recycling in Construction-Design Manual, London, United Kingdom, In: CIRIA SP134. Construction Industry Research and Information Association (CIRIA).
Demir, K. (2010) Mimarın arşivine ait çizimler (Erişim Tarihi: Temmuz 2017).
Demir, K. (2013) Mimarın arşivine ait fotoğraflar (Erişim Tarihi: Temmuz 2017).
Demir, K. (2016) “Design with Flexible Functions: A Trial in Kayseri”, Ed: R. Efe, L. Matchavariani, A. Yaldir, L. Levai, Developments in Science and Engineering, Sofia, St. Kliment Ohridski University Press, s. 544-554.
Demir, K. (2017) Yapının mimarı ile yapılan röportaj (Röportaj Tarihi: 19 Haziran 2017)
Ekanayake, L.L., Ofori, G. (2000) “Construction Material Waste Source Evaluation”, In: Proceedings of the Second Southern African Conference on Sustainable Development in the Built Environment: Strategies for a Sustainable Built Environment, Pretoria.
Faniran, O.O., Caban, G. (1998) “Minimizing Waste on Construction Project Sites”, Engineering Construction and Architectural Management, 5(2), s. 182–188.
Greenwood, R. (2003) Construction Waste Minimisation – GoodPractice Guide, Cardiff, United Kingdom, CRiBE (Centre for Research in the Build Environment).
Gropius, W. (1954) Eight Steps Toward a Solid Architecture, New York, Columbia University Press.
Musgrove, J. (1973) A.D. Briefing: Laboratories, Architectural Design. Norberg-Schulz, C. (1966) Intention in Architecture, Cambridge, The MIT Press.
Poon, C.S., Yu, A.T.W. ve Jaillon, L. (2004) “Reducing Building Waste at Construction Sites in Hong Kong”, Construction Management and Economics, 22(5), s. 461–470.
Salgın, B. (2015) “Yapı Yaşam Süreçlerinde Yapısal Atıkların Önlenmesine/Azaltılmasına Yönelik Tasarım Yaklaşımları ve Bir Model Önerisi”, Basılmamış Doktora Tezi, YTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü.
Salgın, B. (2009) “Türkiye’de Yapısal Atık Yönetimi ile İlgili Yasal Düzenlemeler ve Yetersizlikler”, TOL, Sayı 7, s. 89-94
TDK (2017), “Esnek” kelimesinin tanımı, Büyük Türkçe Sözlük.