Deprem Hasar Görebilirlik Riskinin Gözleme Dayalı Belirlenmesine Yönelik Öneri Değerlendirme Yaklaşımı

Ülkemiz coğrafyasının hem nüfus, hem alan bakımından tamamına yakın bir bölümü deprem tehlikesi altındadır. Bugüne kadar yapılan çalışmalar mevcut yapı stoğunun büyük bölümünün depremlere karşı yeterli güvenliğe sahip olmadığını ortaya koymaktadır. Ulusal Deprem Konseyi tarafından hazırlanan Deprem Zararlarını Azaltma Ulusal Stratejisi Raporu’nda da belirtildiği gibi mevcut yapı stoğunun, doğal eskime sürecinde tümüyle kendiliğinden yenilenmesi uzun bir süre alacak, belki yüzyıllar gerektirecektir. Bütün güvensiz yapıların yenilenmesi ise hem ekonomik açıdan olanaksız, hem mühendislik açısından anlamsız, hem de gerekli zaman açısından imkansızdır. Bu yapı stoğunun öncelikle sistematik bir düzen ve vakit kaybetmeden hızlı bir biçimde gözden geçirilmesi ve sonrasında anlamlı bir öncelik sırası içinde ivedilikle yenilenmesi gereken yapılardan başlayarak depreme karşı güvenli hale getirilmesi gereklidir. Bu amaçla, makalenin dayanağını oluşturan tez çalışmasında mevcut betonarme yapıların deprem hasar görebilirliklerini belirlemeye yönelik bir değerlendirme yöntemi önerisi geliştirilmiştir. Bu makale kapsamında, deprem hasar görebilirlik riski ile ilgili temel kavramlara değinilerek, geliştirilen değerlendirme süreci ana hatları ile kısaca açıklanmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye

A Visual Evaluation Approach of Earthquake Vulnerability Risk

Almost the entire homeland of our country is under earthquake risk. According to the researches it is a fact that most of the existing buildings in our country do not achieve the earthquake safety conditions. As it is also mentioned in the report of National Seismic Earthquake Council, the existing building replacement with the new buildings in natural obsolescence duration may occur in a long term or maybe it will take centuries. The renovation of all existing buildings is economically inconceivable, unreasonable in terms of engineering and impossible for the construction period. So the existing buildings must be checked systematically in a short period of time then in a priority order high vulnerable buildings must be made earthquake safe. Therefore in the doctoral thesis named “Visual Evaluation Method of Earthquake Vulnerability Risk of the Constructed Buildings” which is the referee of this paper, a rapid and economical evaluation method is developed to analyze the earthquake vulnerability of existing buildings. The aim of this paper is to briefly explain basic notions about the earthquake vulnerability risk and developed vulnerability assessment process.

Keywords:

Turkey,

PDF

___

1. Şengezer, B., S., (1999), “13 Mart 1992 Erzincan Depremi Hasar Analizi ve Türkiye’de Deprem Sorunu”, Y.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Üniversite Yayın No: YTÜ.MF.YK-99.0496 / Fakülte Yayın No: MF.ŞBP-99.004, İstanbul.
2. Barka, A. ve Er, A., (2002), “İstanbul’da Binalar İçin Deprem Riski ve Risk Azaltımına Yönelik Somut Bir Öneri”, Depremini Bekleyen Şehir İstanbul, Om Yayınevi, İstanbul.
3. ADRC Asian Disaster Reduction Center, “Total Disaster Risk Management – Good Practices”, UN World Conference on Disaster Reduction to be held on 18-22 January 2005, Kobe, Japan.
4. Coburn, A. W., Spence, R. J. S. ve Pomonis, A., (1994), “Vulnerability and Risk Assesment”, Disaster Management Training Programme, Cambridge Architectural Research Limited, United Kingdom.
5. Martin, C., (2000), “Rismique Sismique, Sismologie Appliquée, Alea Sismique Regional”, Geoter International, France.
6. EMS-European Macroseismic Scale (1998), Cahiers du Centre Européen de Géodynamique et de Séismologie, Volume 15, Conseil de L’Europe, Luxembourg.
7. Erdik, M. ve Aydınoğlu, N., (2001), “Earthquake Vulnerability of Buildings in Turkey”, Boğaziçi University, İstanbul.
8. Zacek, M., (2001), “Vulnerabilité et Renforcement Des Batiments Existants – Etude Méthodologique”, Les Grands Ateliers De L’Isle D’Abeau, Villefontaine, France.
9. Balyemez, S., Berköz, L., (2005), “Hasar Görebilirlik ve Kentsel Deprem Davranışı”, İTÜ Dergisi, Seri A, Cilt 4, Sayı 1, Mart.
10. Akbulut, M. T., (2004), “Mevcut Betonarme Yapıların Gözleme Dayalı Deprem Hasar Görebilirlik Riskini Belirlemeye Yönelik Değerlendirme Yöntemi”, YTÜ FBE Mimarlık Anabilim Dalı, Mimari Tasarım Programı Doktora Tezi, İstanbul.
11. AFPS Association Française du Génie Parasismique, (2002), “Premières Recommandations en vue de L’Evaluation de la Presomption de Vulnérabilité du Bâti Existant”, Cahier Technique No:24, Mars 2002, France.
12. Şengezer, B. ve Kansu, H., (2001), “Kapsamlı Afet Yönetimi”, Y.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Üniversite Yayın No: YTÜ.MF.YK-01.0627 / Fakülte Yayın No: MF.ŞBP-01.002, İstanbul.
13. “Deprem Zararlarını Azaltma Ulusal Stratejisi” Raporu (2002), Ulusal Deprem Konseyi, Ankara.
14. Deprem Yönetmeliği, (1997), “Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik – 1998 değişiklikleri ile birlikte”, Düzenleyen ve yayına hazırlayan: Prof. Dr. Mehmet Nuray Aydınoğlu, Resmi Gazete, Ankara.