İranlı Hacıların Gözüyle İstanbul’u Temâşa

Osmanlı Devleti, XVI. asrın başlarında hâkimiyet alanını Hicaz bölgesi ve burayagiden yolları da kontrol edecek şekilde genişleterek, başta dini olmak üzere siyasi, sosyalve ticari yönleri de olan hac organizasyonunu üstlenmiş oldu. Böylece dünyanın heryerinden hac ibadetini ifa etmek üzere gelen hacılar Osmanlı topraklarında ağırlandılar.İranlı hacılar da farklı güzergâhlar takip etmek suretiyle Osmanlı topraklarındangeçerek hac yolculukları yaptılar. Bu yolculuklar iki milletin karşılaşması, farklı düzeylerdeilişkiler tesis etmesi ve Osmanlı-İran etkileşimi açısından oldukça etkili oldu.Bu çalışma çeşitli sefernâmeler üzerinden hac yolculukları esnasında İstanbul’a uğrayanİranlı hacıların izlenimlerini, dini çerçeveyle sınırlı kalmak ve sosyal ve psikolojiktezahürleriyle ele almayı ve var olduğu düşünülen etkileşime dair bazı sonuçlarelde etmeyi, söz konusu sefernâmeler üzerinden İstanbul’un nasıl görüldüğünü vealgılandığını ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Contemplating Istanbul from the Point of View of Persian Pilgrims

Ottoman Empire, after extension of its boundaries in manner of includingHijaz Territory and control of the roads reaching there, undertook the responsibilityof hajj organization which has primarily religious but also political, social andcommercial aspects. Thus the pilgrims coming all over the world for perform thisreligious duty were hosted in Ottoman lands. Persian pilgrims also traveled throughOttoman territories by following various routes and their travels had influence overOttoman-Persian interaction, encounter of these two societies and constructing relationsin different levels.This article, dealing with various hajj travelogues; Safarnāma’s, will focus on bringingup impressions of Persian pilgrims who stopped by Istanbul during their pilgrimagesas limited to the religion and its social and psychological manifestations. It also aimsto reach some conclusions about how they saw and perceived Istanbul and the interactionwhich is thought to be.

___

  • Amineh Mahallati, “Women as Pilgrims: Memoirs of Iranian Women Travelers to Mecca”, Iranian Studies, vol: 44/6, November 2011, s. 831-849.
  • A Shi’ite Pilgrimage to Mecca (1885-1886): the Safarnameh of Mirza Mohammad Hosayn Farahani, Hafez Farmayan-Elton L. Daniel (ed. Çev.), Austin: Universtiy of Texas Press, 1990.
  • Abdel Magid Turki, “Les Récits de Pèlerinage Un genre littéraire”, Récits de Pèlerinage à la Mekke, Abdel Magid Turki-Hadj Rabah Souami içinde, Paris 1979, s. 11-43.