Okulöncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden 48-72 Ay Arası Çocukların Özdüzenleme Becerilerinin İncelenmesi

Özdüzenleme becerileri, okula hazır bulunuşluğun ve erken okul başarısının önemli bir yordayıcısıdır. Özdüzenleme, hedeflere yönelik eylemler amacıyla bilişsel, duygusal ve motivasyonel aktivasyonu yönetme yeteneğini ifade eder. Bireylerin kendi duygularını ve davranışlarını kontrol etmelerine ve değiştirmelerine, başkalarıyla olumlu etkileşimler sürdürmelerine ve genel olarak daha uyumlu işlevler için koşullar sağlamasına olanak tanır. Özdüzenleme becerileri, düşünceleri, duyguları ve davranışları kontrol etmek için çeşitli becerileri içerir. Özdüzenleme becerileri erken çocukluk döneminde gelişir, daha sonra anaokulu ve okulöncesi yaştan itibaren hızla artar ve doğrusal olmayan süreçlerde yetişkinliğe kadar gelişir. Bu araştırmanın amacı, Karaman ilinde 2017-2018 eğitim öğretim yılında okulöncesi eğitim kurumlarına devam eden 48 ile 72 ay arası çocukların özdüzenleme becerilerinin incelenmesidir. Araştırmada araştırmacı var olan durumu ortaya çıkarmayı amaçladığı için tarama modeli kullanılmıştır. Örneklem olarak 180 çocuğa uygulama yapılmıştır. Uygulama için Okulöncesi Öz Düzenleme Ölçeği (OÖDÖ) kullanılmıştır. Ortalamalar arasındaki farkı test etmek için parametrik olmayan (non-parametrik) istatistik teknikler kullanılmış olup Mann Whitney U-testi ile Kruskal-Wallis Testi analizleriyle ölçüm yapılmıştır. Testlerin Cronbach Alpha Katsayıları incelendiğinde ölçeğin oldukça yüksek derecede güvenilir bulunmuştur. OÖDÖ Cronbach Alpha Katsayıları incelendiğinde toplam ortalamanın α=.81 olarak oldukça güvenilir bulunmuştur. Araştırma sonunda; 48 ile 72 ay arası okulöncesi öğrencilerinin, “Dikkat/Dürtü Kontrolü” alt boyutunda öz düzenleme becerilerinde daha başarılı oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Uygulayıcı Değerlendirme Formundan elde edilen öz düzenleme puanları, öğrencilerin yaş değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Okul öncesi eğitim, Özdüzenleme, Özdüzenleme becerileri, Preschool education, Self-regulation, Self-regulation skills

Investigation of Selection Regulation Skills of Children Between 48-72 Months Continuing to Preschool Education Institutions

Self-regulation skills are an important predictor of school readiness and early school success. Self-regulation refers to the ability to manage cognitive, emotional, and motivational activation for goal-directed actions. It allows individuals to control and change their own emotions and behaviors, maintain positive interactions with others, and generally provide conditions for more adaptive functioning. Self-regulation skills include a variety of skills to control thoughts, feelings, and behavior. These self-regulation skills develop in early childhood, then increase rapidly from kindergarten and preschool age, and develop into adulthood in non-linear processes. The aim of this research is to examine the self-regulation skills of 48-72 months old children attending pre-school education institutions in Karaman in the 2017-2018 academic year. In the research, the scanning model was used because the researcher aimed to reveal the existing situation. As an example, the application was made to 180 children. The Preschool Self-Regulation Assessment (PSRA) was used for the application. Non-parametric statistical techniques were used to test the difference between means and measurements were made by Mann Whitney U-test and Kruskal-Wallis Test. The Cronbach Alpha Coefficients of the tests were found to be highly reliable and highly reliable. When the Cronbach Alpha Coefficients were examined, it was found that α=.81 was quite reliable. At the end of the research; It was concluded that 48-72 month old preschool students were more successful in self-regulation skills in the “Attention/Impulse Control” sub-dimension. Self-regulation scores obtained from the Practitioner Evaluation Form of Preschool Students show a significant difference according to the age variable of the students.

Keywords:

Preschool education, Self-regulation, Self-regulation skills,

PDF

___

Aral, N., Kandır, A. ve Can Yaşar, M. (2011). Okulöncesi Eğitim/Okulöncesi Eğitim Programı. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
Arslan, Ö. , Çavunt, F. , Çoban, A. , Dinç, E. , Erkoç, A. , Karan, S. Ş. , Meriç, İ. , Mutlu, N. ve Akşin Yavuz, E. (2021). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Öz Düzenleme Becerilerinin İncelenmesi. International Primary Education Research Journal, 5(2), 180-199.
Arslan, S. ve Gelişli, Y. (2015). Algılanan öz-düzenleme ölçeği: bir ölçek geliştirme çalışması. Sakarya University Journal of Education, 5(3), 67-74.
Astarlar, F. (2019). Okul Öncesi Eğitime Devam Eden 4-6 Yaş Çocuklarının Öz-Düzenleme Becerilerinin İzlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
Aydoğan, S. (2022). Öz-Düzenleme Eğitim Programının 5-6 Yaş Çocuklarında Öz-Düzenleme Ve Dil Becerilerine Etkisi. Doktora Tezi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
Bayındır, D. (2016). 48-72 Aylık Çocuklar İçin Öz Düzenleme Becerileri Ölçeği’nin Geliştirilmesi Ve Çocukların Öz Düzenleme Beceri Düzeyleri İle Annelerine Bağlanma Biçimleri, Annelerin Ebeveyn Davranışları Ve Psikolojik Sağlıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Bayındır, D. ve Biber, K. (2019). 60-72 Aylık Çocukların Okula Hazır Bulunuşluk Düzeyleri İle Öz Düzenleme Beceri Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 9(1), 135-154. https://doi.org/10.23863/kalem.2018.105
Bayındır, D. ve Ural, O. (2016). Öz Düzenleme Becerileri Ölçeği’nin geliştirilmesi. Uluslararası Online Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4), 119-132
Becker, D.R., McClelland, M., Loprinzi, P. and Trost, S.G. (2014). Physical Activity, Self-Regulation, and Early Academic Achievement In Preschool Children. Early Education and Development, 25, 56-70. https://doi.org/10.1080/10409289.2013.780505.
Berry, D. (2012). Inhibitory Control and Teacher-Child Conflict: Reciprocal Associations Across the Elementary-School Years. Journal of Applied Developmental Psychology, 33, 66-76.
Best, J.R. and Miller, P.H. (2010). A Developmental Perspective on Executive Function. Child Development, 81(6), 1641-1660.
Blair, C. (2002), School Readiness: Integrating Cognition and Emotion in a Neurobiological Conceptualization of Children’s Functioning at School Entry. American Psychologist, 57(2) 111-127. https://doi.org/10.1037//0003-066X.57.2.111.
Blair, C. and Razza, R.P. (2007). Relating Effortful Control, Executive Function, and False Belief Understanding to Emerging Math and Literacy Ability in Kindergarten. Child Development, 78(2), 647-663. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2007.01019.x
Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel Desenler. Pegem Yayıncılık. Ankara.
Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
Canol, B. (2021). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden 60-72 Aylık Çocuklara Yönelik Hazırlanan Öz Düzenleme Eğitim Programının Çocukların Öz Düzenleme Ve Sosyal Becerileri Üzerine Etkisi. Tezli Yüksek Lisans. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çoban, A. ve Ergenekon, Ö. (2021). Okul Öncesi Eğitiminin Amaçlarına İlişkin Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri. Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 1-18.
Çobanoğlu, R. , Yıldırım, A. ve Çapa Aydın, Y. (2020). Okul Öncesi Eğitimin Niteliğine Bir Bakış: Aileler, Öğretmenler ve Çalışma Koşulları ile İlgili Sorunlar. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 8 (2), 407-430
Dağgül, H.C. (2016). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Öz Düzenleme Becerileri İle Ebeveynlerin Çocuk Yetiştirme Stilleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Doğu Akdeniz Üniversitesi, Kıbrıs.
Dağgül, H.C. and Işık Gürşımşek, A. (2019). Investigating Pre-School Children’s Self-Regulation Skills in Terms of Various Variables in Northern Cyprus. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 9(2), 491-522.
Denham, S.A., Warren-Khot, H.K., Bassett, H.H., Wyatt, T. and Perna, A. (2012). Factor structure of selfregulation in preschoolers: Testing models of a fieldbased assessment for predicting early school readiness. Journal of Experimental Child Psychology, 111, 386-404. https://doi.org/10.1016/j.jecp.2011.10.002
Diamond, A. (2005). ADD (ADHD Without Hyperactivity), a Neurobiologically and Behaviorally Distinct Disorder from ADHD (with hyperactivity). Development and Psychopathology, 17, 807-825.
Diamond, A. and Lee, K. (2011). Interventions Shown to Aid Executive Function Development in Children 4 to 12 Years Old. Science, 333(6045), 959-964. https://doi.org/10.1126/science.1204529.
Dülger Ceylan, E. (2022). Öz-Düzenleme Eğitim Programının 5-6 Yaş Çocuklarında Zihin Kuramı, Öz-Düzenleme ve Sosyal Yetkinlik Becerilerine Etkisi. Doktora Tezi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
Eisenberg, N., Valiente, C. and Eggum, N.D. (2010). Self-Regulation and School Readiness. Early Education and Development, 21(5), 681-698. https://doi.org/10.1080/10409289.2010.497451.
Eroğlu, O. (2006). Araştırma Modelleri, İzleme Araştırmaları, Tezsiz Yüksek Lisans Programı, Ankara Üniversitesi, Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi ABD, Ankara. http://80.251.40.59/education.ankara.edu.tr/aksoy/eay/eay/b0506/oeroglu.doc 25.10.2022 tarihinde adresinden alınmıştır.
Ezmeci, F.(2019). Okul Öncesi Öz-Düzenleme Programı’nın Çocukların Özdüzenleme, Problem Davranış ve Sosyal Becerilerine Etkisi. Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Fındık-Tanrıbuyurdu, E. (2012). Okulöncesi Öz Düzenleme Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Gonzales, C.R., Bowles, R., Geldhof, G.J., Cameron, C.E., Tracy, A. and McClelland, M.M. (2021). The Head-Toes-Knees-Shoulders Revised (HTKS-R): 77 Development and Psychometric Properties of a Revision to Reduce Floor Effects. Early Childhood Research Quarterly, 56, 320-332. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2021.03.008.
Gündüz, A. (2020). Öz düzenleme eğitim programının okul öncesi dönem çocuklarının öz düzenleme becerilerine ve etkileşimli akran oyunlarına etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Hernández, M.M., Valiente, C., Eisenberg, N., Berger, R.H., Spinrad, T.L., VanSchyndel, S.K., Silva, K.M., Southworth, J. and Thompson, M.S. (2017). Elementary Students’ Efortful Control and Academic Achievement: The Mediating Role of Teacher-Student Relationship Quality. Early Childhood Research Quarterly, 40, 98-109. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2016.10.004.
Hester, R. and Garavan, H. (2004). Executive Dysfunction in Cocaine Addiction: Evidence for Discordant Frontal, Cingulated, and Cerebellar Activity. Journal of Neuroscience, 24, 11017-11022. Ivanov, I., Schulz, K.P., London, E.D. and Newcorn, J.H. (2008). Inhibitory Control Deficits in Dhildhood and Risk for Substance use Disorders: A Review. American Journal of Drug and Alcohol Abuse, 34(3), 239-258. https://doi.org/10.1080/00952990802013334.
Karakurt, Ç. (2019). Okul Öncesi Eğitime Devam Eden 48-72 Aylık Çocukların Öz Düzenleme Becerileri İle Dil Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. 15. Baskı. Nobel Yayın Dağıtım. Ankara.
Kayın, Z. (2022). Okulöncesi Eğitime Devam Etmekte Olan 60-72 Aylık Çocukların Öz Düzenleme Becerilerinin Çocukların İletişim Becerilerine Olan Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Okan Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
Klenberg, L. (2015). Assessment and Development of Executive Functions in School-age Children. Master Thesis. Institute of Behavioural Sciences University of Helsinki, Finland.
Kurt, ŞH. (2020). Okul Öncesi Eğitim Alan Çocukların Öz-Düzenleme Gelişiminin Öğretmen ve Okul Öncesi Eğitimle İlişkisi. Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Kyte, Z.A., Goodyer, I M. and Sahakian, B.J. (2005). Selected Executive Skills in Adolescents With Recent First Episode Major Depression. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 46, 995-1005.
Ladd, G.W., Birch, S.H. and Buhs, E.S. (1999). Children’s Social and Scholastic Lives in Kindergarten: Related Spheres of Influence? Child Development, 70(6), 1373-1400.
Liew, J. (2012). Efortful Control, Executive Functions, and Education: Bringing Self-Regulatory and Social-Emotional Competencies to the Table. Child Development Perspectives, 6(2), 105-111.
Liman, B. (2017). Öz Düzenleme Beceri Eğitimi Programının Altı Yaş Grubu Çocukların Öz Düzenleme Becerilerine, Sosyal Duygusal Davranışlarına ve Sosyal Becerilerine Etkisinin İncelenmesi. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Matthews, J.S., Ponitz, C.C. and Morrison, F.J. (2009). Early Gender Differences in Self-Regulation and Academic Achievement. Journal of Educational Psychology, 101(3), 689-704. doi:10.1037/a0014240
McClelland, M., Morrison, F.J. and Holmes, D.L. (2000). Children at Risk for Early Academic Problems: The Role of Learning-Related Social Skills. Early Childhood Research Quarterly, 15(3), 307-329. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2006.09.003.
Moffitt, T.E., Arseneault, L., Belsiky, D., Dickson, N., Hancox, R.J., Harrington, H., Houts, R., Poulton, R., Roberts, B.W., Ross, S., Sears, M.R., Thomson, W.M. and Caspi, A. (2011). A Gradient of Childhood Self-Control Predicts Health, Wealth, and Public Safety. Proc Natl Acad Sci USA (PNAS), 108, 2693–2698. https://doi.org/10.1073/pnas.1010076108
Munakata, Y., Snyder, H.R. and Chatham, C.H. (2012). Developing Cognitive Control: Three Key Transitions. Current Directions in Psychological Science, 21(2), 71–77. https://doi.org/10.1177/0963721412436807.
Özbey, S. (2018). Okul öncesi dönem çocuklarında motivasyon ve öz düzenleme becerileri üzerine bir inceleme. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(65), 26-47. https://doi.org/10.16992/ASOS.13361
Ponitz, C.C., McClelland, M.M., Matthews, J.S. and Morrison, F.J. (2009). A Structured Observation of Behavioral Self-Regulation and its Contribution to Kindergarten Outcomes. Developmental Psychology, 45(3), 605.
Puranik, C.S., Boss, E. and Wanless, S. (2019). Relations Between Self-Regulation and Early Writing: Domain Specific or Task Dependent?. Early Childhood Research Quarterly, 46, 228-239. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2018.02.006.
Raver, C.C. (2004). Placing Emotional Self-Regulation in Sociocultural and Socioeconomic Contexts. Child Development, 75, 346-353
Razza, R.A., Bergen-Cico, D. and Raymond, K. (2015). Enhancing preschoolers’ self-regulation via mindful yoga. Journal of Child and Family Studies, 24(2), 372-385.
Ribner, A.D., Willoughby, M.T. and Blair, C.B. (2017). Executive Function Bufers The Association Between Early Math and Later Academic Skills. Frontiers in Psychology, 8, 1-12. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.00869.
Rimm-Kaufman, S., Nathanson, L., Brock, L.L., Curby, T.W. and Grimm, K.J. (2009). The Contribution of Children’s Self-Regulation and Classroom Quality to Children’s Adaptive Behaviors in the Kindergarten Classroom. Developmental Psychology, 45(4), 958-972.
Rothbart, M.K. and Bates, J.E. (2006). Temperament. In N. Eisenberg, W. Damon, R.M. Lerner, N.E. Eisenberg, W.E. Damon, and R.M.E. Lerner (Eds.), Handbook of child psychology: Vol. 3, social, emotional, and personality development. Hoboken, NJ, US: Wiley.
Röthlisberger, M., Neuenschwander, R., Cimeli, P. and Roebers, C.M. (2013). Executive Functions in 5-to 8-Year Olds: Developmental Changes and Relationship to Academic Achievement. Journal of Educational and Developmental Psychology, 3(2), 153-167.
Samar, Y. (2019). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Öz Düzenleme Becerileri ile Sosyal Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Schmitt, S.A., Purpura, D.J. and Elicker, J.G. (2019). Predictive Links Among Vocabulary, Mathematical Language, and Executive Functioning in Preschoolers. Journal of Experimental Child Psychology, 180, 55-68. https://doi.org/10.1016/j.jecp.2018.12.005.
Skibbe, L.E., McDonald Connor, C., Morrison, F.J. and Jewkes, A.M. (2011). Schooling Effects on Preschoolers Self-Regulation, Early Literacy, and Language Growth. Early childhood research quarterly, 26(1), 42-49. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2010.05.001
Slot, P.L. and Von Suchodoletz, A. (2018). Bidirectionality in Preschool Children’s Executive Functions and Language Skills: Is One Developing Skill The Better Predictor of the Other? Early Childhood Research Quarterly, 42, 205-214. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2017.10.005.
Smith-Donald, R., Raver, C.C., Hayes, T. and Richardson, B. (2007). Preliminary Construct and Concurrent Validity of Preschool Self-regulation Assessment (PSRA) for Field-Based Research. Early Childhood Research Quarterly, 22, 173-187.
Şepitci, M. (2018). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden 5-6 Yaş Çocukların Öz Düzenleme Becerilerinin Okul Uyumu İle İlişkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Temel, M. and Arslan, E. (2021). Investigation of Preschoolers’ Self- Regulation Skills in Terms of Social Emotional Skills. Journal Of Innovative Education Studies (IJES), 1(1), 29-37.
Temiz, A. (2019). Okul Öncesi Dönemde Davranışsal Öz-Düzenleme Becerilerinin Çocuğa Ve Aileye İlişkin Değişkenler İle Ebeveyn Tutumları Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Üniversitesi, Ankara.
Traverso, L., Viterbori, P. and Usai, M. C. (2015). Improving Executive Function in Childhood: Evaluation of a Training Intervention For 5-Year-Old Children. Frontiers in Psychology, 6, 525. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2015.00525.
Tuzcuoğlu, N. , Efe Azkeskin, K. , İlçi Küsmüs, G. ve Cengiz, Ö. (2019). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Öz Düzenleme Becerileri ile Benlik Algıları Arasındaki İlişkisinin İncelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, Ekim 2019 Özel Sayısı, 607-623. https://doi.org/10.21733/ibad.613920
Zelazo, P.D. (2015). Executive Function: Refection, Iterative Reprocessing, Complexity, And the Developing Brain. Developmental Review, 38, 55-68. https://doi.org/10.1016/j.dr.2015.07.001.