İlköğretim öğrencilerinin avrupa birliği vatandaşlığı kavramını algılamaları üzerine bir değerlendirme

“Avrupa Birliği Vatandaşlığı” ilkesi ulus-devletin dışında ve ötesinde bir vatandaşlık yaratılmasını amaçlayan deneyimdir. 1 Kasım 1993 tarihinde yürürlüğe giren Maastricht Anlaşması ile yasallaşan “Avrupa Birliği Vatandaşlığı” politikası, bir Avrupa kimliği yaratılması yolundaki en önemli adım olarak kabul edilmiştir. 2010 yılında Avrupa Birliğinin (AB) dönem başkanlığını İspanya üstlenmiş ve altı aylık programına 1993’te yürürlüğe giren Avrupa Vatandaşlığı ilkesinin canlandırılması amacını gündeme getirmiştir. 2000’li yıllardan beri Türkiye’nin ilgilendiği en önemli konulardan biri olan Avrupa Birliğine giriş, daha müzakereler aşamasında olsa da bireylerin hayatını geniş ölçüde etkilemeye başlamıştır. Bu bağlamda, Avrupa Birliği vatandaşlığının nasıl algılandığını ortaya koymak çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Zira Sosyal Bilgiler dersi aracılığıyla geliştirilebilecek Avrupa Birliği vatandaşlığı kavramının Türkiye’nin Avrupa Birliğine katılımı ve bütünleşmesi sürecinde yararlı olabileceği düşünülmektedir. Bu doğrultuda araştırmanın problemini “İlköğretim öğrencileri Avrupa Birliği Vatandaşlığı kavramını nasıl algılamaktadır?” sorusu teşkil etmektedir. Araştırmanın yöntemi nicel ve nitel araştırma tekniklerinin birlikte kullanıldığı üçgenleme yöntemidir. Üçgenleme yönteminde nicel araştırma tekniği olarak anket, nitel araştırma tekniği olarak görüşme kullanılmıştır. Araştırmaya katılan çalışma grubu İstanbul ili ilköğretim okullarının 6, 7, ve 8. sınıflarında öğrenim görmekte olan öğrenciler arasından tesadüfi örnekleme yoluyla seçilmiştir. Anket uygulanan öğrenci sayısı 219, görüşme yapılan öğrenci sayısı ise 50’dir. Elde edilen veriler betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Sonuç olarak ilköğretim öğrencilerinin Avrupa Birliği vatandaşlığı kavramı ile ilgili algıları konusunda kavramsal bir çerçeve çizilmiştir.

A study on perceptions of elementary school students about the concept of european union citizenship

The principle of European citizenship aims at creating a citizenship beyond nationstate. The policy of European citizenship which became legalized with the Maastricht Treaty’s entry into force on 1 November 1993 is regarded as the most important step on the road to creating a European identity. Spain assumed the rotating presidency of the European Union in 2010 and brought forward in its 6-month program the purpose of reviving the principle of European citizenship that came into force in 1993. Turkey’s EU membership that is one of the most important matters Turkey has been dealing with since the 2000s started to affect the individuals’ lives on a large scale, although it is still in the process of negotiations. In this context, the purpose of this study is to put forth how European citizenship is perceived. The concept of European Union citizenship which can be developed through the Social Studies course is thought to be benefi cial in the process of Turkey’s accession to the European Union. Accordingly, the following question constitutes the problem of this study: “How do the elementary school students perceive the concept of European citizenship?” The method of the study is the triangulation method in which quantitative and qualitative research techniques are combined. In this method, questionnaire is used as a quantitative research method and interview is used as a qualitative research method. The research group that participated in the study was selected through random sampling among the 6th, 7th and 8th grade students attending elementary schools in İstanbul. The number of students surveyed is 219 while the number of students interviewed is 50. The acquired data is analysed through descriptive analysis. As a result, a conceptual framework is established to present perceptions of elementary school students about European Union citizenship.

PDF

___

Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya Kitabevi. Sakarya.

Balcıoğulları, A & Ayçin, A. A. (2009). İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Avrupa Birliği İle İlgili Görüşlerinin Değerlendirilmesi. I. Uluslar Arası Avrupa Birliği, Demokrasi, Vatandaşlık ve Vatandaşlık Eğitimi Sempozyumu. 28-30 Mayıs 2009 Uşak. 1-9.

Cohen, L. & Manion, L. (1994). Research Methods in Education. (4th Edition) Routledge. London & New York.

Dinç, E. (2009). Öğretmen Adaylarının Avrupa ve Avrupa Vatandaşlığı Hakkındaki Görüşleri. I. Uluslar Arası Avrupa Birliği, Demokrasi, Vatandaşlık ve Vatandaşlık Eğitimi Sempozyumu. 28-30 Mayıs 2009 Uşak.188-196.

Doğanay, A. (2009). Öğretmen Adaylarının Vatandaşlık Algısı ve Eylemlerinin Siyasal Toplumsallaşma Bağlamında Değerlendirilmesi. I. Uluslar Arası Avrupa Birliği, Demokrasi, Vatandaşlık ve Vatandaşlık Eğitimi Sempozyumu. 28-30 Mayıs 2009 Uşak. 18-36.

Ely, M., Anzul, M., Friedman, T., Garner, D. & McCormack Steinmetz, A. (1991). Doing Qualitative Research: Circles within Circles. The Falmer Press. UK & USA

Jick, T. (1983). Mixing Qualitative and Quantitative Methods: Triangulation in Action. In J. V. Maanen (Ed.). Qualitative Methodology. (135-148). Sage. London.

KostakopoulouIdeas, D. (2005). Norms and European Citizenship: Explaining Institutional Change. The Modern Law Review. Volume 68, Issue 2, pages 233–267, March 2005.

Krueger, R. A. & Casey, M. A. (2000). Focus Groups: A Practical Guide for Applied Research. Thousand Oaks. CA: Sage.

Özuğurlu, 2009. Üniversite Gençliğinin Avrupa Birliği’ni ve Avrupa Vatandaşlığı Fikrini Algılaması. I. Uluslar Arası Avrupa Birliği, Demokrasi, Vatandaşlık ve Vatandaşlık Eğitimi Sempozyumu. 28-30 Mayıs 2009 Uşak. 312-317.

Patton, M. Q. 1990. Qualitative Evaluation and Research Methods. Sage Publications. London.

Robson, C. 1993. Real Word Research. Blackwell. UK & USA.

Saylan, S. E. 2007. Avrupa Birliği Vatandaşlığı ve Gelişim Süreci. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Avrupa Birliği ve Uluslar arası Ekonomik İlişkiler Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.

Signh, S. 2009. Understandings of European citizenship: A post-colonial perspective. In D. Dolejsiova & M. A. G. Lopez (eds). European Citizenship-In the Process of Construction.18-32. Council of Europe Publishing. Paris.

Taşdemir, H. & Demir, H. 2002. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi. Cilt 2. No 3. Güz 2002. 85-100.

Yünel, D. 2007. Avrupa Birliği’nin Demokratik Meşruiyetinin Sağlanmasında Avrupa Yurttaşlığı Kavramının Etkisi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Avrupa Birliği ve Uluslararası Ekonomik İlişkiler Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.