Şennur GÜNAY, Canan SAVRAN, Umut Mert AKSOY

ERİŞKİN DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE ÖLÇEĞİNİN (ADULT ADD/ADHD DSM IV- BASED DİAGNOSTIC SCREENING AND RATING SCALE) DİLSEL EŞDEĞERLİLİK, GEÇERLİK GÜVENİRLİK VE NORM ÇALIŞMASI

Amaç: Bu araştırmanın genel amacı, Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Ölçeğinin (Adult ADD/ADHD DSM IV- Based Diagnostic Screening and Rating Scale) Türkiye koşullarına uygun dilsel eşdeğerlilik, geçerli, güvenirlik ve norm çalışmasını gerçekleştirmektir. Yöntem: Bu çalışmada, Erişkin DEHB ölçeği, Sıfat Listesi, SCL 90-R ,Durumluluk ve Sürekli Kaygı Envanteri ölçekleri kullanılmıştır.Çalışma grupları, 30 kişilik DEHB, 30 Bipolar Bozukluk tanısı almış, 30 Alkol –Madde kötüye kullanımı olan, 47 öğrenci ve 163 kişilik normal populasyondan oluşmaktadır. (n=300). Ölçeğin dilsel eşdeğerliliği, iç tutarlılık katsayısı, madde toplam korelasyon katsayısı, test tekrar test güvenirliliği, madde güvenirliliği, yapı ve kriter geçerlilikleri hesaplanmıştır. Bulgular: Dilsel eşdeğerlilik için Erişkin DEB/DEHB ölçeğinin nın hem genel toplam, hem de alt boyutlar toplamları için yapılan ilişkili grup t testinde istatiksel açıdan anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Güvenirlilik çalışmasında, iki uygulama arasındaki devamlılık katsayısı ,953 olarak bulunmuştur. Erişkin ADHD ölçeğinin genel toplam güvenirliğini test etmek üzere hesaplanan iç tutarlık katsayılarından en yüksek güvenirliği Cronbach Alfa (,9566) en düşük güvenirliği ise Spearman Brown (,9072) ve Guttman (,9072) teknikleri vermiştir. Kaiser Meyer-Olkin değerinin (,875) ,50’nin üstünde olması nedeni ile örneklem büyüklüğünün faktör analizi yapmaya uygun olduğu anlaşılmıştır. Barlett test sonucunun da anlamlı olması nedeni ile ölçülen özelliğin evren parametresinde çok boyutlu bir değişkenden geldiği kabul edilmiştir. Varimax rotated yöntemi ile yapılan faktör analizi sonucunda üç alt boyut belirlenmiştir. Birinci alt boyutun özdeğeri 9.182, İkinci alt boyuttun özdeğeri 7.356, Son alt boyutun özdeğeri 5.495 olarak bulunmuştur. Erişkin DEHB ölçeğinin norm değerleri de hesaplanmıştır. Sonuç: Bu çalışma ADHD Rating Scale nin geçerli ve güvenilir olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

Hiperaktivite, geçerlilik, güvenirlik, norm çalışması

-

Introduction: The main objective was to investigate the norm study,transliteral equilivalance, the validity and reliability of the Turkish version ofAdult ADD/ADHD DSM-IV Based Diagnostic Screening and Rating Scaledevoloped by Prof.Dr..Atilla Turgay (1995).Method: In this study; Adult ADHD Scale,Adjective Check List,SCL 90-Rand State Trait Anxiety Inventory were used. The subjects of the study were: 30patients diagnosed as Adult ADHD, 30 Patients diagnosed as Bipolar Disorder,30 patients with Alcohol and Substance Abuse, 47 students and 163 healthyindividuals (control) Transliteral equivalence, internal reliability coefficient,correlation coefficient of item summary, repeated test reliability, item reliability,construct and criterion validitity were assessed.Findings : Transliteral assesment of Adult ADHD Scale did not reveal anysignificant difference in related t test analysis both for general andsubdimensional asessments.General reliability are demonstrated with internal reliabilitycoefficients;in which the highest reliability calculated with Cronbach Alpha(,9566) and less in Spearmann Brown (.9072) and Gutmann (,9072)technics.Kaiser Meyer Olkin value over ,50 indicating sampling size is largeenough for factor analysis .Significant results in Barlett test showed thatmeasured parameters are originated from a mulltidimensional variable .Factoranalysis processed with Varimax –rotated method revealed 3 sub-dimension ofthe scale and related subdimensional variables.Results: Our study demonstrated that Adult ADHD Rating Scale Turkishversion is transliterally equivallent, valid and reliable.Key words: Hyperactivity, validity, reliability, norm studies.

Keywords:

-,

PDF

___

American Psychiatric Association (APA). (1968). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorder, Fourth Ed (DSM-II). Washington DC. APA.
Barkley, R.A. (1996). Attention deficit/hiperactivitiy disorder. İn: Chıld Psychopathology. Mash Ej. Baskley RA, eds, New York, Guilford.
Biederman, J., Wilens, T., Mick, E. Ve ark. (1995). Psychoactive substance use disorder in adults with deficit hyperactivity disorder (ADHD): effects of ADHD and psychiatric comorbidity Am J Psychiatry 52: 464-470
Hill, JC., Schoner, EP. (1996). Age-dependent decline of attentin deficit hyperactivity disorder. Am J Psychiatry: 153 (9): 1143-1146.
Özdamar, K. (2002). Paket programlar ile İstatistiksel Veri Analizi. Kaan Kitabevi, Eskişehir.
Pelham WE, Milich R, Murphy DA, et al. (1989). Normative data on the IOWA Teacher Rating scale. J Clin Child Psychol. 18:259-262.
Raymond, P., Lewis, S., Matuschka, PR., Rudzinskiy, P., Saf, M., Lippmann, S. (2002). Attention Deficit Disorder in Adults. Annuals of Clinicaal Psychiatry, 14(2): 105111
Ronald C. Kessler (2004). Prevalence of adult ADHD in the United States: Results from the national comorbidity survey replication, Presented at the American Psychiatric Association Annual Scientific Meeting, May 1,
Schubiner, H., Tzelepis, A., Milberger, S., Lockhart, N., Kruger, M., Kelley, BJ., Schoener, EP.(2000). Prevelence of attention deficit hyperactivity disorder and conduct disorder and substance abusers. J Clin Psychiatry 61(4):244-251.
Smalley, S., Mc Goughj, Homme, M. Et al (2000). Familial clustering of symptoms ana Disruptive Behaviors in Multiplex Families With ADHD. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry.39(9):1135-42
Swanson JM. (1992). The SKAMP Scale School based assessments ana interventions for ADD students. Irvine, CA: KC Publishing. 65-69.
Tuğlu, C. (1996). Hiperaktivite bozukluğu olan çocukların babalarında bu tanının ve ruhsal durumun gözden geçirilmesi. Erişkin Psikiyatri Uzmanlık tezi.
Turgay, A. (1998). ADHD: Solve Those Common Treatment Problems. Purst Exchange. Vol.6 Number 7.
Turgay A, ve ark. (2002). ADHD subtypes change dramatically with age and gender. Johns Hopkins University School of Medicine Advanced Studies in Medicine Vol 2, No 25, p 930 .
Weis G., Hechtman, L., Milroy, T., Perlman, T. (1985). Psychiatric status of hyperactives as adults: A controlled prospective 16- year follow up of 63 hyperactive chıldren. J Am Acad Chıld Psychiatry Vol;24:211-220.