SELÇUKLU VEZÎRİ NİZÂMÜ’L-MÜLK’ÜN VASİYETNÂMESİ (‘Alî Saferî AK-KALA)

Nizâmü’l-Mülk lakabıyla tanınan Ebû ‘Alî Hasan b. ‘Alî b. İshak-i Tûsî (öl. 1092) Selçuklu devrinin en önemli vezîrlerinden biridir. İki eserin telifi ona nispet edilmiştir: Siyeru’l-mulûk (Siyâset-nâme) ve Destûru’l-vezâret. Bu iki eser dışında, Nizâmü’l-Mülk’ün vasiyetnâmesi de günümüze ulaşmıştır. Bu çalışmada söz konusu vasiyetnâmenin Farsça metninin -iki farklı nüshaya dayanılarak- neşri ve tercümesi araştırmacıların istifadesine sunulmaktadır.

-

[Abū ‘Alī Hasan b. ‘Alī b. Ishaq Tūsī, known as Nizām al-Mulk (d. 1092) is one of the most important viziers of the Saljuqid period. He wrote two works: Siyar al-mulūk (or Siyāsat-nāmah) and Dastūr al-vazāra. Additionally, his last will and testament has survived in two different manuscripts. In this article, the Persian text of his will and testament is published as a critical edition and is translated into Turkish.

___

  • Anonim, Hired-nâme, neşr. Mansûr Servet, Tahran: Emîr Kebîr, 1367/1988.
  • Do risâle der-ahlâk, neşr. Muhammed Takî Dânişpejûh, Tahran: İntişârât-i Dânişgâh-i Tahrân, 1341/1962. Gazzâlî, Nasîhâtu’l-mulûk, neşr. Celâlu’d-dîn Humâ’î, Tahran: Mu’essese-yi Neşr-i Humâ, 1367/1988.
  • Mecmû‘a, Köprülü Kütüphanesi, Fazıl Ahmed Paşa, nr. 1589, vr. 240b-241a.
  • Mecmû‘a, Süleymaniye Kütüphanesi, Nâfiz Paşa, nr. 337, vr. 140a-142a. Muhammed Takî Dânişpejûh, Fihrist-i mîkrofîlmhâ-yi Dânişgâh-i Tahrân, I, Tahran: Çâphâne-yi Sâzmân-i Çâp-i Dânişgâh-i Tahrân, s. 479-487. [Nizâmü’l-Mülk, Siyeru’l-mulûk (Siyâset-nâme), neşr. Hubert Darke, Tahran: ‘İlmî ve Ferhengî, 1378/1999 4 ]. [Özaydın, Abdülkerim, “Nizâmülmülk”, DİA, XXXIII, s. 195-197].
  • Anonim, Sefîne-yi Tebrîz, Tahran: Merkez-i Neşr-i Dânişgâhî, 1381/2002.
  • [Şeşen, Ramazan - Cevat İzgi - Cemil Akpınar, Fihrisu mahtûtati Mektebeti Kûprîlî (Köprülü Kütüphanesi Yazmalar Kataloğu), II, İstanbul: IRCICA, 1986].