Azerbaycan Serbest Şiiri ve Şairleri Üzerinde Nâzım Hikmet Etkisi

1928 yılında Nâzım Hikmet’in Bakü’de yayımlanan Güneşi İçenlerin Türküsü adlı ilk şiir kitabı,Azerbaycan edebiyatında büyük yankı uyandırmıştır. Bu kitapla Azerbaycan şairleri toplu halde farklı şiirformu ile ilk defa karşılaşmışlardır. Ali Nâzım, Süleyman Rüstem, Ekrem Cafer, Mikail Refili gibi şair veeleştirmenler bu kitap üzerine denemeler yazmıştır.Azerbaycan edebiyatında 1927-1928’lere kadar çeşitli dergi ve gazetelerde serbest şiir örnekleriylekarşılaşılsa da, bunlar tam anlamıyla serbest şiir tanımına uygun gelmemektedir. Nâzım Hikmet’in “Şairolabilirdin, profesör oldun” dediği Mikail Refili, bir yazısında Maarif ve Medeniyet dergisinde yayımlananüç dört serbest şiir örneğinde Nâzım Hikmet etkisi olduğunun altını çizer. Nâzım Hikmet, Azerbaycanşairlerini şiirleri ve hayatı ile en çok etkileyen ediplerden biridir. Hem sağlığında, hem de ölümününardından Ali Nâzım, Mikail Refili, Semed Vurgun, Süleyman Rüstem, Memmed Rahim, Medine Gülgün,Bahtiyar Vahapzade, Neriman Hasanzade gibi 20. yüzyıl Azerbaycan şiirinin önde gelen isimleri NâzımHikmet’e şiirler adamışlardır.Bu çalışmada öncelikle 1920-1930’lu yıllarda Azerbaycan edebiyatında Nâzım Hikmet’in etkisiylekaleme alınan serbest şiirlerin yazılış süreci işlenecektir. Ardından Azerbaycan şairlerinin 1950’lerde veölümünden sonra Nâzım Hikmet’e adadıkları şiirler incelenecektir.

Anahtar Kelimeler:

Azerbaycan Şiiri, Nâzım Hikmet, serbest şiir

PDF

___

Abdulla, Azǝr, 20’li İllǝrdǝ ǝdǝbiyyatımız ve Nazim Hikmǝt, ǝdǝbiyyat vǝ İncǝsǝnǝt, Bakı 1981.
Anar, Kerem Gibi, Bengü Yayınları, Ankara 2009.
Araz, Mǝmmǝd, Seçilmiş ǝsǝrlǝri I, Lider Yayınları, Bakı 2004.
Babayev, Agşin, Nâzım ve Azerbaycan, Zeus Kitabevi, İzmir 2012.
Babayev, Aqşin, Nazım Hikmǝt Qalaktikası, Elm vǝTǝhsil, Bakı 2016.
ǝlǝkbǝrli, Nazif, Mikayıl Rǝfili, Qartal, Bakı 1998.
Guliyev, Mustafa, “Yeniyetmǝlǝr”, İnqilab vǝ Mǝdǝniyyǝt, 9, (1928), s. 20-31.
Hǝsǝnzadǝ, Nǝriman, Seçilmiş ǝsǝrlǝri I, Şǝrq-Qǝrb, Bakı 2004.
_____, Seçilmiş ǝsǝrlǝri I, Prometeyin Kitabxanası, Bakı 2010.
Kavlak, Aslan, Bakü’ye Gidiyorum Ay Balam, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2009.
Nâzım, Ali, “Güneşi İçeriz... Güneşleniriz”, İnqilab ve Mǝdǝniyyǝt, 6, (1928), s. 11-14.
_____, “Proleter Edebiyatında İçerik ve Biçime Dair”, İnqilab ve Mǝdǝniyyǝt, 8, (1928), s. 29-36.
Ran, Nâzım Hikmet, Yeni Şiirler, Adam Yayınları, İstanbul 2001.
_____, Yeni Şiirler 6, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2002.
Refili, Mikayıl, Sönǝn Tǝbǝssüm Ölǝn Bir Ulduzdur, Azǝrnǝşr, Bakı 1997.
Rıza, Resul, Seçilmiş ǝsǝrlǝri I, Öndǝr Yayınları, Bakı 2005.
Vurğun, Sǝmǝd, Seçimliş ǝsǝrlǝri I, Şǝrq-Qǝrb, Bakı 2005.
Xǝlil, Zeynal, Seçilmiş ǝsǝrlǝri, Öndǝr Yayınları, Bakı 2004.
Azadlıq Radiosu, “Unudulmuş Şair… Mikayıl Refilinin Şeirlǝri”, https://www.azadliq. org/a/25169304.html [Erişim tarihi: 24.10.2017].