Çarlık Rusyası’nda Yahudi Siyaseti ve Pogrom Hareketleri

Yahudi karşıtlığı söz konusu olduğunda Avrupa ülkeleri ilk akla gelenlerdir. Çünkü ilk getto Avrupa’dateşkil edilmiş ve Yahudilere yönelik ilk toplu kıyım ve sürgünler burada meydana gelmiştir. Bununlabirlikte XVIII. yy’ın ikinci yarısında, Polonya’nın paylaşımından sonra çok sayıda Yahudi’nin sınırlarınadâhil olduğu Rusya’da da yoğun bir Yahudi karşıtı siyaset mevcuttu. Nitekim en büyük Yahudi gettolarındanbiri, “Pale yerleşimi” adıyla Çarlık Rusyası’nda bulunuyordu. Öyle ki, XX. yy’ın sonlarında Rusya’daki 5milyon Yahudi, Pale yerleşiminde ikamet ediyordu. Rusya, bilhassa XIX. yy sonlarından itibaren Yahudilereyönelik çok sayıda şiddet olaylarına tanık olmuştu. Rusya’daki ilk pogrom, 1113 yılında Kiev’de meydanageldi. Yahudilere yönelik şiddet olaylarında kilit hadise, Çar II. Aleksandr’ın suikast sonucu öldürülmesioldu. Bu olaydan kısa süre sonra, pogromlar tüm imparatorlukta bir dalga halinde yayıldı. Pogromlar, çoksayıda Yahudi’nin ülkeden göç etmesine neden oldu. Bu çalışmada Çarlık yönetiminin Yahudilere yönelikpolitikaları hakkında ana hatlarıyla bilgi verilmiş, ardından Çarlık Rusyası’nda yaşanan pogrom hadiseleriele alınmış ve bu hadiselerin hangi gerekçelerle meydana geldiği açıklanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Yahudiler, pogrom, Çarlık Rusyası, Yahudi inançları ve ideolojisi

Jewish Politics in the Russian Empire and the Pogroms

When it comes to historic anti-Jewish incidents, the European countries, in which the first ghetto isformed, in which the mass murder and deportations of Jews were experienced, are the first thing that comesto our mind. Also, in Russia, where many Jews emigrated as a result of the division of Poland’s territory inthe second half of the XVIII century, there was hostility against Jews. Indeed, the ‘The Pale of Settlement’ inImperial Russia was one of the largest Jewish ghettos. At the end of the 20th century, the 5 million Jews in theRussian Empire lived in the Pale of Settlement. There were several violent attacks against Jews in Russia inthe late 19th century. The first pogrom in Russian history occured in Kiev in 1113. The assassination of TsarAlexander II became a major turning point in anti-Jewish events. Shortly after the assassination a wave ofpogroms spread throughout the Russian Empire. As a result of the constant pogroms, many Jews emigratedfrom the Russia Empire. This paper will describe the Russian government policy toward Jews, then willdiscuss the pogroms in Imperial Russia and why did pogroms happen?

Keywords:

Jews, pogroms, Russian Empire, Jewish beliefs and ideology,

PDF

___

Acar, Kezban, Rusya Tarihi, Nobel Yayınları, İstanbul 2004.
Aronson, Michael, “The Attitudes of Russian Officials in the 1880s Toward Jewish Assimilation and Emigration”, Slavic Review, 34/1, (1975), s. 1-18.
Ateş, Sevim, “Venedik Gettosu: Dünyadaki İlk Getto Yerleşmesinin Mimari Kurgusu”, Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 11/1, (2010), s. 59-79.
Avrutin, Eugene M., “Pogroms in Russian History”, Kritika: Explorations in Russian and Eurasian History, 14/3, (2013), s. 585-598.
Aydın, Mahir, “Rus Kaynakların Işığında Slavseverlik ve Politik İz Düşümü Panslavizm”, Vakanüvis, 3/2, (2018), s. 51-83.
Balpınar, Zafer, “Yahudi Milliyetçiliğinin Güç Kullanımı Üzerinden İsrail’in Güvenlik Anlayışına Olan Etkisi”, Akademik Orta Doğu, 7/1, (2012), s. 79-101.
Baysan, Gül “Dreyfus Davası: Gerçek ve Adalet Savaşçısı Zola”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 19/1, (2002), s. 181-195.
Ben-Sasson, H. H., A History of the Jewish People, Harvard University Press, Cambridge 1976.
Brenner, Michael, Kısa Yahudi Tarihi, çev. Sevinç Altınçekiç, Alfa Yayınları, İstanbul 2011.
Cassedy, Steven, “Russian-Jewish Intellectuals Confront the Pogroms of 1881: The Example of Razsvet”, The Jewish Quarterly Review, 84/2-3, (1993), s. 129-152.
Deuthsch, Nathaniel, The Jewish Dark Continent, Harvard University Press, Cambridge 2011.
Dubnow, S. M., History of the Jews in Russia and Poland — Volume I: From the Beginning Until the Death of Alexander I (1825), Varda Books, İllinois 2001.