Yeniden Dirilen Selefîlik: Nu’mân El-Alûsî ve İki Ahmed Muhakemesi

1298/1881’de Iraklı âlim Nu‘mân el-Alûsî, on dördüncü yüzyıl Hanbelî âlimi İbn Teymiyye’yi savunmak için yazılmış en dirayetli eserlerden biri olan Cilâ’ü’l-‘ayneyn fî muhâkemeti’l-Ahmedeyn adlı kitabını yayımladı. Bu makale, yazarının hayatı ve öğrenim çevresi, kitabın mevzuu, görünür hale geldiği formatı ve yayımlanış şartlarını araştırmak suretiyle Cilâ’ü’l-‘ayneyn’in önemini ortaya çıkarmaya çalışmaktadır. Cilâ’ü’l-‘ayneyn’in büyük Arap kent merkezlerinde çağdaş Selefîliğin ortaya çıkmasında inşa edici bir metin olduğu hususunda pek az şüphe vardır. Vehhâbî hareketin Selefî İslam’ın yeniden dirilişindeki katkısını göz önünde bulunduran bu makalenin amaçlarından birisi, çağdaş Selefîliğin çeşitli ifade biçimlerini incelemektir. Nu‘mân el-Alûsî’nin eserinin etkisinin önemli bir vechesi, onun, konusunu Müslümanların gele-neklerine dair tasavvurlarında İbn Teymiyye’nin bıraktığı mirası yeniden oluşturarak ele alma biçimiyle alakalıdır. Diğer vechesi ise, Cilâ’ü’l-‘ayneyn’in matbu olarak neşredilmesidir. İlerleyen yıllarda, İslam kültür havzası dramatik bir hızda dönüşüme uğrayacaktır. Ancak iki şey çağdaş Selefî muhitler için değerini kaybetmeyecektir, İbn Teymiyye’nin referans olma konumu ve matbaanın gücü.

___

  • .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................