Ömer Faruk AKPINAR

6933

G.h.a. juynboll'ün nâfi' hakkındaki iddialarına h. motzki'nin verdiği yanıtın değerlendirilmesi

Son yüzyılın tanınmış oryantalistlerinden biri olan Juynbollün hadis tarihi ve rivayetlerin tarihlendirilmesi hakkındaki bazı iddiaları, Müslüman âlimlerce tenkit edildiği gibi bizzat batılı araştırmacılar tarafından da eleştiri konusu olmuştur. Onun, İbn Ömerin azatlısı Nâfinin kişiliği ve hadis rivayetindeki yeri hakkında yazdığı makalesi Harald Motzki tara- fından analiz edilerek eleştirilmiştir. Bu yazıda Juynbollün ilgili makalesindeki iddiaları ve Motzkinin ona yönelttiği tenkitler değerlendirilmekte, Nâfinin gerçek kişiliği bu iki bilginin analiz ettiği fitre hadisi özelinde ortaya konulmakta ve bazı mülahazalar arz edilmektedir. Fitre hadisinin Juynboll tarafın- dan şema haline getirilmiş isnad tablosunun bazı eksiklikleri Motzki tarafından tamamlan- mıştır. Ancak yine de bazı tarikler unutulmuştur. Bu sebeple yazının sonunda ilgili hadisin isnad tabloları ilave edilmiştir.

An evaluation of h. motzki s response about g.h.a. juynboll s claims on nafi

Juynboll is one of the most well-known orientalists of the last centuries. His claims on hadith history and the dating of traditions have been criticized by both Muslim scholars as well as Western researchers. Juynboll s article on Ibn Omar s mewla Nafi, his personality and his in- fluence on hadith traditions has been analyzed and criticized by Harald Motzki. The current article aims to discuss Juynboll s claims and Motzki s relevant critiques. Thus, Nafi s real per- sonality will be portrayed by analyzing the hadith on fitrah. In this paper, Juynboll s claims which are contained in the relevant article and Motki s criticisms about his claims will be evaluated specifically to the fıtrah hadith which is analysed by these two scholars. Nafi s real personality will be described and some considerations thereof will be presented. Some short- comings of the isnad table of the Fıtrah hadith which is diagrammed by Juynboll have been completed by Motzki. Nevertheless some tariqs (strands) were forgotten. Thus, the isnad ta- bles of this hadith will be added at the end of this paper.
PDF

___

  • Abd b. Humeyd, el-Müntehab min Müsnedi Abd b. Humeyd, thk. Ebû Abdullah Mustafa b. el-Adevî, Dâru’l- Belensiyye, Riyâd 2002.
  • Abdürrezzâk, es-San’ânî, el-Musannef, thk. Habîburrahmân el-A’zamî, el-Mektebü’l-islâmî, Beyrût 1983.
  • Ahmed b. Hanbel el-Müsned, thk. Şuayb el-Arnavut-Âdil Mürşid vd. Müessesetü’r-Risâle, 1995-2001.
  • Ali b. el-Medînî, Suâlâtü Muhammed b. Osmân b. Ebî Şeybe li Ali b. el-Medînî fi’l-cerh ve’t-ta’dîl, thk. Muvaffak b. Abdillâh b. Abdilkâdir, Mektebetü’l-Meârif, Riyâd 1984.
  • Aydemir, Halis, Rivayetlerin Olasılığı Teorisi Işığında Nâfi’ Mevlâ İbn Ömer, Bursa 2008.
  • Beyhakî, es-Sünenü’l-kübrâ, thk. Muhammed Abdülkadir Ata, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût 2003.
  • Beyhakî, es-Sünenü’l-kübrâ, thk, Ma’rifetü’s-sünen ve’l-âsâr, tlk. Abdulmu’tî Emîn Kal’acî, Dâru Kuteybe, Dımaşk-Beyrût 2003.
  • Bezzâr, el-Bahru’z-zehhâr / el-Müsned, thk. Mahfûzurrahmân Zeynullah, Medîne 1988.
  • Buhârî, el-Câmiu’s-sahîh, Muhibbuddin el-Hatîb, M. Fuad Abdülbâkî, Kusay Muhibbuddin el-Hatîb, Matbaatü’s-Selefiyye, Kahire 1400.
  • Buhârî, el-Câmiu’s-sahîh, Muhibbuddin el-Hatîb, M, Kitâbu’t-târîhi’l-kebîr, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut ty.
  • Dârakutnî, Sünenü’d-Dârakutnî, thk. Şuayb el-Arnavut, Müessesetü’r-Risâle, Riyâd 2004.
  • Dârimî, es-Sünen, Çağrı Yay., İstanbul 1992.
  • Dûlâbî, Ebû Bişr, el-Künâ ve’l-Esmâ, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût 1999.
  • Ebû Avâne, Müsnedü Ebî Avâne, Dâru’l-Ma’rife, Beyrût 1998.
  • Ebû Dâvûd, es-Sünen, Çağrı Yay. İstanbul 1992.
  • Ebû Hanîfe, el-Fıkhu’l-Ekber, thk. Muhammed b. Abdirrahman, Mektebetü’l-Furkân, el-İmârât 1999.
  • Ebû Nuaym, el-İsbehânî, Hılyetü’l-Evliyâ ve tabakâtü’l-asfiyâ, Dâru’l-Kütübi’l-Arabî, Beyrût 1405.
  • Ebû Ya’lâ, el-Müsned, thk. Hüseyin Selim Esed, Dâru’l-Me’mûn, Beyrût 1990.
  • Ebû Yûsuf, Ya’kûb b. İbrâhîm, Kitâbu’l-âsâr, thk. Ebu’l-Vefâ, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1355.
  • Ebû Yûsuf, Ya’kûb b, Kitâbu’l-harâc, el-Matbaatü’s-Selefiyye, Kâhire 1382.
  • Ertürk, Mustafa, “Hadis Oryantalisti G.H.A. Juynboll: Hadis/Sünnet Alanındaki Yaklaşımları ve Çalışmaları”, Oryantalizmi Yeniden Okumak Batıda İslam Çalışmaları Sempozyumu, ss. 251-272.
  • Gökalp, Murat, “Juynboll’ün İsnadda Muammerûn’un Rolüne Dair İddialarına -A’meş-Ma’rur b. Süveyd Cephesinden Eleştirel Bir Yaklaşım” (Yayınlanmamış makale).
  • Hâkim, Ebû Abdullah, el-Müstedrek ale’s-Sahîhayn (ve bi zeylihi tetebbüu’ evhâmü’l-Hâkim elletî sekete aleyha ez-Zehebî, thk. Ebu Abdurrahman el-Vâdiî’, Dâru’l-Harameyn, Kahire 1997.
  • Hatîb el-Bağdadî, Târihu Bağdât ev medîneti’s-selâm, Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, Beyrût ty.
  • Hatiboğlu, İbrahim, “G.H.A. Juynboll ile İlmî Hayatı, Son Eseri ve Şarkiyat Geleneğine Bakışı Üzerine”, Hadis Tetkikleri Dergisi, VII/2, 2009, ss. 192-194.
  • Hatiboğlu, İbrahim, “Nâfi”, DİA, XXXII, ss. 286-287.
  • http://www.library.leiden.edu/news/news-juynboll.html, (Erişim tarihi: 07.03.2013)
  • Humeydî, el-Müsned, thk. Hüseyin Selîm Esed ed-Dârânî, Dâru’s-Sakâ, Dımaşk 1996.
  • Iclî, Ebu’l-Hasen, Ma’rifetü’s-Sikât, thk. Abdülalîm el-Bestevî, Matbaatü’l-Medenî, Kâhire ty.
  • İbn Ebî Hâtim, el-Cerh ve’t-ta’dîl, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût 1953.
  • İbn Ebî Şeybe, el-Musannef, thk. Muhammed Avvâme, Beyrût 2006.
  • İbn Hıbbân, Sahîhu İbn Hıbbân (bi tertîbi İbn Belbân), thk. Şuayb el-Arnavut, Müessesetü’r-Risâle, Beyrût 1993.
  • İbn Huzeyme, es-Sahîh, thk. Muhammed Mustafa el-A’zamî, el-Mektebü’l-İslâmî, Beyrut 1980.
  • İbn Mâce, es-Sünen, thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî, Çağrı Yay. İstanbul 1992.
  • İbn Zencûye, Kitâbu’l-Emvâl, thk. Şâkir Zîb Feyyâz, Riyâd 1986.
  • İbnü’l-Cârûd, el-Müntekâ mine’s-süneni’l-müsnede an Rasûlillâh, Müessesetü’l-Kütübi’s-Sekâfiyye, Beyrût 1988.
  • İbnü’l-Mübârek, el-Cihâd, thk. Nezîh Hammâd, Dâru’l-Matbûâti’l-Hadîsiyye, Cidde ty.
  • İbnü’l-Mübârek, ez-Zühd ve yelîhi’r-Rekâik, thk. Habîburrahmân el-A’zamî, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût ty.
  • Juynboll, G.H.A., “İbn Ömer’in Azadlı Kölesi Nâfi’ ve Onun Hadis Literatüründeki Yeri”, İsnad Analiz Yöntemleri, çev. Salih Özer, Ankara 2005.
  • Juynboll, G.H.A., “Nâfi’”, EI2, Brill, Leiden-New York: 1993, VII, ss. 876-877.
  • Juynboll, G.H.A., Hadis Tarihinin Yeniden İnşası, çev. Salih Özer, Ankara 2002.
  • Karapınar, Fikret, “Harald Motzki ve İlk Dönem Hadis-Fıkıh İlişkisiyle İlgili Klasik Oryantalist Görüşe Getirdiği Eleştiri”, Oryantalizmi Yeniden Okumak Batı’da İslâm Çalışmaları Sempozyumu, 11-12 Mayıs 2002, ss. 293-326.
  • Karapınar, Fikret, “Die Anfänge Der Islamischen Jurisprudenz (İslam Hukuku’nun Dayanakları) Harald Motzki, Ihre Entwicklung in Mekka bis zur Mitte des 2./8. Jahrhunderts”, Deutsche Morgenländische Gesellschaft, Franz Steiner, Stuttgart: 1991, s. IX+291 ISBN 3-515-05433-2, Marife Dergisi, yıl. 1, S. 3, Kış 2002, s. 179-182.
  • Kızıl, Fatma, Hukukî İçerikli Merfû Hadisler Bağlamında Müşterek Râvî Teorisi ve Tenkidi, Uludağ Üniver- sitesi SBE. (Basılmamış Doktora tezi), Bursa 2011.
  • Kızıl, Fatma, Oryantalistlerin Hadislerin Menşeini Tespite Yönelik Yöntemleri, Tenkidi, Uludağ Üniversitesi SBE. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Bursa 2005.
  • Kuzudişli, Bekir, “Hadis Araştırmalarında Oryantalist Gelenek ve Motzki”, İsnad ve Metin Bağlamında Hadis Tarihlendirme Metotları, İz Yay. İstanbul 2011, ss. 13-62.
  • Kuzudişli, Bekir, “Oryantalizm ve Hadisle İlgilenen Bazı Oryantalistler”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2003, S. 7, ss. 141-172.
  • Kuzudişli, Bekir, Hadis Rivayetinde Aile İsnadları, İşaret Yay. İstanbul 2007.
  • Mâlik b. Enes, el-Muvatta’, thk. Külâl Hasen Ali, Müessesetü’r-Risâle, Beyrût 2011.
  • Mecdî el-Mısrî, Ebû Umeyr el-Eserî, Şifâu’l-ıyy bi tahrîci ve tahkiki Müsnedi’l-İmâm eş-Şâfi’î bi tertîbi’l- Allâme es-Sindî, Mektebetü İbn Teymiye, Kâhire 1416.
  • Mizzî, Cemâleddin, Tuhfetü’l-eşrâf bi ma’rifeti’l-etrâf, Beşşâr Avvâd Ma’rûf, Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî, Beyrut 1999.
  • Motzki, Harald, “Der Fiqh des-Zühri: die Quellenproblematik”, Der Islam, 68, 1991, ss. 1-44.
  • Motzki, Harald, Die Anfänge der Islamischen Jurisprudenz: Ihre Entwicklung in Mekka bis zur Mitte des 2./8. Jahrhunderts, 1991.
  • Motzki, Harald, “İbn Şihâb ez-Zührî’nin Fıkhı: Bir Kaynak Tenkidi İncelemesi”, çev. Fatma Kızıl, Hadis Tetkikleri Dergisi, III/2, 2005, ss. 128-168; Batı’da Hadis Çalışmaları, ed. Bülent Uçar, ss. 239-291.
  • Motzki, Harald, Batı’da Hadis Çalışmalarının Tarihi Seyri, ed. Bülent Uçar, Hadisevi Yay. İstanbul 2006,
  • Motzki, Harald,, Hadith -Origins and Developments, ed. Harald Motzki, Aldershot: Ashgate Publishing, 2004 (editö- rün girişi).
  • Motzki, Harald,, İsnad ve Metin Bağlamında Hadis Tarihlendirme Metotları, çev. Bekir Kuzudişli, İz Yay. İstanbul 2011.
  • Müslim, el-Câmiu’s-Sahîh, thk. Muhammed Fuâd Abdülbâki, Çağrı Yay. İstanbul 1992. Nesâî, es-Sünen, Çağrı Yay. İstanbul 1992.
  • Müslim, el-Câmiu’s-Sahîh, thk, Kitâbu’d-Duafâ ve’l-metrûkîn, thk. Kemâl Yûsuf el-Hût, Müessesetü’l-Kütübi’s-Sekâfiyye, Beyrût 1985.
  • Müslim, el-Câmiu’s-Sahîh, thk, Kitâbü’s-Süneni’l-kübrâ, thk. Hasen Abdülmün’ım eş-Şelebî, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 2001.
  • Rûyânî, Ebû Bekir, Müsnedü’r-Rûyânî, tlk. Eymen Ali Ebu Yemânî, Müessesetü Kurtuba, 1995.
  • Schacht, Joseph, The Origins of Muhammadan Jurisprudence, Oxford 1950.
  • Şâfiî, Müsnedü’ş-Şâfiî, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrût ty.
  • Şâfiî, Müsnedü’ş-Şâfiî, el-Ümm, thk. Rif’at Fevzî Abdulmuttalib, Dâru’l-Vefâ, 2001.
  • Şeybânî, Muhammed b. el-Hasen, Kitâbu’l-âsâr, (el-Mektebetü’ş-şâmile 3.24 nüshası).
  • Taberânî,, el-Mu’cemu’l-kebîr, Dâru İhyâi’t-Türâs el-Arabî, Beyrût 1985.
  • Taberânî,, el-Mu’cemu’l-kebîr, el-Mu’cemu’l-evsat, thk. Târık b. Ivadullah, Abdulmuhsin b. İbrâhîm el-Hüseynî, Dâru’l-Harameyn, Kahire 1995.
  • Taberânî,, el-Mu’cemu’l-kebîr, Müsnedü’ş-Şâmiyyîn, thk. Hamdi Abdulmecîd es-Selefî, Müessesetü’r-Risâle, Beyrût 1996.
  • Tahavî, Şerhu Meâni’l-âsâr, thk. Muhammed Zehrâ en-Neccâr, Muhammed Seyyid Câdü’l-Hak, Âlemü’l- Kitâb, Beyrût 1994.
  • Tayâlisî, el-Müsned, thk. Muhammed Abdülmuhsin et-Türkî, Mektebetü Hicr, 1999. Tirmizî, es-Sünen, Çağrı Yay. İstanbul 1992.
  • Yahyâ b. Maîn, et-Târîh, thk. Ahmed Muhammed Nurseyf, Mekke 1979.
Marife Dini Araştırmalar Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 31.05.2001
  • Yayıncı: Yediveren Kitap
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

G.h.a. juynboll'ün nâfi' hakkındaki iddialarına h. motzki'nin verdiği yanıtın değerlendirilmesi

Ömer Faruk AKPINAR

Mevlâna’nın Eserlerinde “Yûsuf’un Gömleğinin Kokusu

Betül GÜÇLÜ

Şiî-İmâmî Takiyye Nazariyesinin Kur’ânî Dayanakları

Abdulcabbar ADIGÜZEL

Dönemsel İlmî Şartların Müfessirin Donanımı Üzerindeki Belirleyiciliği -Klasik ve Modern Dönem Mukayesesi

Mesut KAYA

Dinî Danışmanlık: Psikoterapi ile Din Eğitiminin Buluşma Noktası

Bülent ÇELİKEL

Kur’ân’da Erkek Egemenliği İddiasının Arap Dili Açısından Değerlendirilmesi

Ahmet Cüneyt EREN

Ahmed b. Hanbel ve Kur’ân

Christopher MELCHERT, Hikmet KOÇYİĞİT

Dinî Değerlerin Karar Alma Süreçlerindeki Etkisi

İlhan TOPUZ

Kur'ân'da erkek egemenliği iddiasının arap dili açısından değerlendirilmesi

Ahmet Cüneyt EREN

Muhsin Demirci, Tefsirde Metodolojik Sorunlar, İfav Yay. İstanbul, 2012, 295 s.

Ercan ŞEN