Dinî Danışmanlık: Psikoterapi ile Din Eğitiminin Buluşma Noktası

Bugün ülkemizde sık sık İlâhiyat Fakültelerinin programının yeniden yapılandırılması gündeme gelmekte, yeni bölüm önerileri yapılmaktadır. Bu önerilerden biri de dinî sosyal hizmet alanına yöneliktir. Bu makalenin temel konusunu bu tip öneriler ve bunların ortaya çıkardığı psikoterapi-din eğitimi ilişkisi oluşturmaktadır. Şüphesiz böyle bir ilişkinin temelinde psikoterapi-din ilişkisine dair argümanlar yer alır. Terapötik süreçte dine, dolayısıyla din eğitimine imkân tanımamanın klâsik gerekçesi Freud’un dine yüklediği anlam olsa da bugün onun geleneğine bağlı olan terapistler özellikle ‘ölüm’ kaygısı karşısında dine yer açmak zorunda kaldıklarını itiraf etmektedirler. Ülkemizde bu ilişkiye imkân tanıyan terapistler de vardır. Hem bu iyimser yaklaşımlar hem de toplumsal gelişmeler bu konuda din eğitimine yeni imkânlar sunmakta ve dinî danışmanlık her iki alanın buluşma noktası olarak önem kazanmaktadır. Din eğitimi alanında öteden beri yapılan konuyla ilgili çalışmaların yenileriyle desteklenmesi, bu imkânın doğru yönde değerlendirilebilmesine katkıda bulunacaktır

Religious Counseling: The Meeting Point of Psychotherapy and Religious Education

Religious Counseling: The Meeting Point of Psychotherapy and Religious Education In recent times, reconstruction of curricula in Faculties of Theology has often come into question and recommendations have been made about setting up new academic sections in these faculties. Religious social services relate these recommendations. The main subject of this article covers such recommendations and the relationship between psychotherapy and religious education based on these recommendations. The basis of these arguments for this relationship is related to the relationship between psychotherapy and religion. Therapists recognize that they should accept religion throughout the therapeutic processes especially in the cases related to death anxiety although Freud’s views on religion is the reason about the impossibility of religion, indirectly religious education, in this method. There are thera- pists accepted to this relation in Turkey. Both optimistic approaches and social progress provide opportunities for religious education in this issue. Religious counseling, therefore, gains importance as a meeting point of both fields. Past research on religious education is supported by recent researches which support the opportunity of combining the fields of Psychotherapy and Religious Education

___

  • Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Türkiye Diyânet Vakfı Arasında İşbirliği Protokolü, Ankara 2013.
  • Altaş, Nurullah, “Hastanelerde Dini Danışmanlık Hizmetleri (Türkiye Uygulaması Üzerine Deneysel Bir Araştırma)”, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Ankara 1999, C. 39, S. 1, 599-659.
  • Altaş, Nurullah, “Dini Danışmanlığın Teorik Temelleri”, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Ankara 2000, C. 41, S. 1, 327-350.
  • Altaş, Nurullah, “Din Hizmetleri ve Dinî Danışmanlık İlişkisi”, ed. Nurullah Altaş, Mustafa Köylü, Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri, Gündüz Yay., Ankara 2012.
  • Aşıkoğlu, Nevzat Yaşar, “Din Hizmetlerinin Sunumunda Alternatif Yöntem: Dinî Danışmanlık”, I. Din Hizmetleri Sempozyumu (3-4 Kasım 2007), S. 2, DİB. Yay., Ankara 2008.
  • Aşıkoğlu, Nevzat Yaşar, “Yüksek Öğretimde Din Eğitim ve Öğretimi”, ed. Recai Doğan-Remziye Ege, Din Eğitimi El Kitabı, Grafiker Yay., Ankara 2012.
  • Aydın, Muhammet Şevki, “Din Eğitimi İçin Yeni Paradigma İhtiyacı”, IV. Din Şurası Tebliğ ve Müzakereleri, DİB Yay., Ankara 2009.
  • Aydın, Mehmet Zeki, Din Öğretiminde Yöntemler, Nobel Yay., Ankara 2011.
  • Ayten, Ali, Psikoloji ve Din: Psikologların Din ve Tanrı Görüşleri, İz Yay., İstanbul 2012.
  • Budak, Selçuk, Psikoloji Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yay., Ankara 2000.
  • Burger, Jerry M., Kişilik, çev. İnan D. E. Sarıoğlu, Kaknüs Yay., İstanbul 2006.
  • Cebeci, Suat, “Bir Din Öğretimi Yaklaşımı Olarak Dini Danışma ve Rehberlik”, Değerler Eğitimi Dergisi, İstanbul 2010, C. 8, Nu. 19, ss. 53-69.
  • Çağrıcı, Mustafa, “Din Görevlileri: Toplumdaki Yeri, Görevi ve Eğitimi”, Sosyal ve Ferdî İşlevleri Açısından Namaz ve Camii: Tartışmalı İlmî Toplantı (18-19 Ekim 2008), İstanbul 2009.
  • DİB. “Sonuç Bildirgesi”, Vaaz ve Vaizlik Sempozyumu, DİB Yay., Ankara 2013.
  • Egan, Gerard, The Skilled Helper, Brooks/Cole, Cengage Learning, USA 2010.
  • Egan, Gerard, Psikolojik Danışma Becerileri, çev. Özlem Yüksel, Kaknüs Yay., İstanbul 2011.
  • Ertoy, Muhammet, Yabancılaşma Kader mi Tercih mi?, Lotus Yay., Ankara 2007.
  • Ev, Halit, Türkiye’de Yüksek Din Öğretimi Kurumları ve Öğretmen Yetiştirme, Tibyan Yay., İzmir 2003.
  • Frankl, Viktor E., İnsanın Anlam Arayışı, çev. Selçuk Budak, Okuyanus Yay., 9. bsk., İstanbul 2013.
  • Fromm, Erich, Psikanaliz ve Din, çev. Aydın Arıtan, Arıtan Yay., İstanbul 2004.
  • Genia, Vicky, “Seküler Psikoterapistler ve Dindar Danışanlar: Mesleki Mülahazalar ve Öneriler”, çev.
  • Üzeyir Ok, İslami Araştırmalar Dergisi, Ankara 1999, C. 12, S. 1, 78-83.
  • Göka, Erol, “Din ve Psikoterapi”, Popüler Psikiyatri, S. 52, (Kasım-Aralık 2009), 22-27.
  • Göka, Erol, “Sağlık Alanında Dinî Danışmanlık Şarttır”, http://www.haber10.com/makale /17316 (Erişim Tarihi: 24.12.2012)
  • Gülçür, Musa Kâzım, “14. Din Eğitimi Anabilim Dalı Koordinasyon Toplantısı İzlenimleri”, İstanbul Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, İstanbul 2012, S. 26, 213-218.
  • Haque, Amber, “Psychology and Religion: Two Approaches to Positive Mental Health”, Intellectual Discourse, 2000, Vol 8, No 1, 81-89.
  • Hökelekli, Hayati, Psikolojiye Giriş, Emin Yay., Bursa 2013.
  • http://t24.com.tr/haber/diyanet-kimsesiz-cocuklara-yurtlarda-din-egitimi-verecek/215811 (Erişim Tarihi: 11.12.2013).
  • http://www.aile.gov.tr/tr/24916/Ailenin-Korunmasi-ve-Kadina-Yonelik-Siddetin-Onlenmesinde-Din- Gorevlilerinin-Katkisinin-Saglanmasi-Isbirligi-Protokolu-imzalandi (Erişim Tarihi: 19.12.2013).
  • http://www.timav.org.tr (Erişim Tarihi: 11.12.2013).
  • Jung, C. G., Keşfedilmemiş Benlik, çev. Barış İlhan-C. Ener Sılay, İlhan Yay., İstanbul 1999.
  • Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı 2012-2015, Ankara 2012.
  • Karacoşkun, M. Doğan, Erich Fromm ve Din, İz Yay., İstanbul 2012.
  • Kısa, Cihad, Carl Gustav Jung’da Din ve Bireyleşme Süreci, İzmir İlâhiyat Vakfı Yay., İzmir 2005.
  • Köse, Ali, Freud ve Din, İz Yay, İstanbul 2000.
  • Köylü, Mustafa, “Ruh Sağlığı ve Din Eğitimi”, Din Eğitiminde Çağdaş Konular, Dem Yay., İstanbul 2012.
  • Köylü, Mustafa, “Ruh Sağlığı ve Din”, ed. Nurullah Altaş, Mustafa Köylü, Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri, Gündüz Yay., Ankara 2012.
  • Kula, Naci, “Bakıma Muhtaç Kişilere Hizmet Verenlerin Dini Değerler ve Eğitimi”, Din Eğitiminde Çağdaş Konular, Dem Yay., İstanbul 2012.
  • Kutub, Muhammed, İslâm ve Materyalizme Göre İnsan, çev. M. Akif Aydın, Kemal Sandıkçı, Şamil Yay., İstanbul ty.
  • Lines, Timothy Arthur, Functional Images of The Religious Educator, Religious Education Press, Birmingham 1992.
  • Marinoff, Lou, Felsefe Terapisi, çev. Erhan Sökmen, Gendaş Yay., İstanbul 2004.
  • Merter, Mustafa, Dokuz Yüz Katlı İnsan, Kaknüs Yay., İstanbul 2006.
  • Ok, Üzeyir, “Dinî Danışmanlık: Tanımı ve Tarihi”, ed. Nurullah Altaş, Mustafa Köylü, Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri, Gündüz Yay., Ankara 2012.
  • Ok, Üzeyir,”İnanç Bakım ve Danışmanlığı: Bir Model Geliştirme Denemesi”, I. Din Hizmetleri Sempozyumu (3-4 Kasım 2007), Ankara 2008, C. II, 550-574.
  • Özdemir, Saadettin, “AB Giriş Sürecinde İlâhiyat Fakültelerinde Yeni Bir Bölüm Önerisi: Dini Sosyal Hizmetler Bölümü’ veya Sosyal İlahiyat Bölümü”, Günümüz Türkiye’sinde İslam Uluslararası Sempozyum, Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Kayseri 2009.
  • Özdemir, Saadettin, “Huzurevlerinde Din Eğitimi Hizmetlerinde Karşılaşılan Problemler ve Çözüm Önerileri”, IV. Din Şurası Tebliğ ve Müzakereleri (12-16 Ekim), Ankara 2009.
  • Özdemir, Saadettin, “İstihdam Alanlarına Göre İlahiyat Fakültelerinin Yeniden Yapılandırılması: Din Hizmetleri Bölümü Önerisi”, Türkiye’de Yüksek Din Eğitiminin Sorunları, Yeniden Yapılanması ve Geleceği Sempozyumu: Bildiriler ve Müzakereler, SDÜ İlâhiyat Fakültesi Yay., Nu: 16, Isparta 2004.
  • Özdemir, Saadettin, “Sosyal Hizmetlerde Dinî Danışmanlık ve Din Hizmetleri”, ed. Nurullah Altaş-Mustafa Köylü, Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri, Gündüz Yay., Ankara 2012.
  • Park, Crystal L., “Din ve Anlam”, çev. İlker Yenen, Paloutzian, Raymond F.-Park, Crystal L. (drl.), Din ve Maneviyat Psikolojisi Yeni Yaklaşımlar ve Uygulama Alanları, C. II, (çev. ed. İhsan Çapcıoğlu-Ali Ayten), Phoenix Yay., Ankara 2013.
  • Richards, P. Scott, “Theistic Psychotheraphy”, Amcap Journal, (2006), Vol. 30, 10-26.
  • Sayar, Kemal, Terapi: Kültürel Bir Eleştiri, Timaş Yay., İstanbul 2011.
  • Seyyar, Ali-Özdemir, Saadettin, “AB Sürecinde Türkiye’de Dinî Sosyal Hizmetlerin Önemi”, I. Din Hizmetleri Sempozyumu (3-4 Kasım 2007), C. 2, DİB Yay., Ankara 2008.
  • Tarhan, Nevzat, Mesnevî Terapi, Timaş Yay., V. bs. İstanbul 2012.
  • Tosun, Cemal-Doğan, Recai, “İlâhiyat Fakültelerinin Yeniden Yapılanması Üzerine”, Türkiye’de Yüksek Din Eğitiminin Sorunları, Yeniden Yapılanması ve Geleceği Sempozyumu: Bildiriler ve Müzakereler, SDÜ İlâhiyat Fakültesi Yay., Nu: 16, Isparta 2004.
  • Utschs, Michael, “The Challenge of Psychotheraphy for Religion and Spirituality”, Psyche & Geloof, (2007), 18, nr. 1-2, 86-95.
  • Walsh Roger N.-Vaughan, Frances, Ego Ötesi, çev. Halil Ekşi, İnsan Yay., İstanbul 2001.
  • Watson, Brenda, “Din Eğitimi Dengesiz Bir Kaya Parçası mı?”, çev. Recep Kaymakcan, Sakarya Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, yıl. 2004, C. 6, S. 9, 67-78.
  • Yalom, Irvın D., Din ve Psikiyatri, çev. Emre Ağanoğlu, Merkez Kit., İstanbul 2006.
  • Yalom, Irvın D., Varoluşçu Psikoterapi, çev. Z. İ. Babayiğit, Kabalcı Yay., İstanbul 1999.
  • Yıldız, Murat, Ölüm Kaygısı ve Dindarlık, İzmir İlâhiyat Vakfı Yay., İzmir 2006.