Erdoğan KAYGIN, Ethem TOPÇUOĞLU, Serdal ÖZKES

TÜRKİYE İLE KAZAKİSTAN ARASINDAKİ TİCARİ İLİŞKİLERE YÖNELİK ENGELLER

Aynı dili konuşan, ortak değer, inanç, dine mensup, ortak tarihi geçmişe sahip iki ülke Kazakistan ve Türkiye’dir. Bu iki ülke arasındaki kültürel bağlar ve kardeşlik ilişkileri stratejik ortaklık, müttefiklik boyutunda olmasına rağmen iki ülke arasındaki ticaret ifade edilen ilişkilerin düzeyinden oldukça uzaktır. Türkiye tarafından Hindistan'dan bir yılda ithal edilen motorinin ticaret hacmi Kazakistan ile gerçekleştirilen yıllık toplam ticaret hacmine neredeyse eşit olması bu duruma bir örnek teşkil etmektedir. Kazakistan'ın bir kara ülkesi olması ve açık denizlere uzaklığı ikili ticari ilişkileri kısıtlamaktadır. Buna karşın özellikle karşılıklı seferlere yeni başlayan Bakü-Tiflis-Kars (BTK) demiryolunun ticari ilişkileri geliştirmesi beklenmektedir. Kazakistan'ın iç bölgelerinden Aktav Limanına ve oradan BTK demiryolu aracılığıyla Mersin'e ulaşan yükler ve karşılıklı seferler ticari açıdan önemli bir gelişmedir. Aynı zamanda bu gelişme Kazakistan'ın Akdeniz kıyısı ülkeler aracılığıyla Güney Avrupa, Kuzey Afrika ve Ortadoğu'ya erişimini sağlayarak yeni pazarlara ulaşım imkânı sağlayacaktır. Yapılan bu çalışmada Bakü-Tiflis-Kars demiryolu, Kazakistan-Türkiye arasında karşılıklı çıkarların korunması temelinde ticaret ilişkilerinin arttırılması ile mevcut potansiyellerin değerlendirilmesi ve oluşacak ticaretin kültürel etkileşime olan etkisi araştırılmaktadır.

OBSTACLES FOR COMMERCIAL RELATIONSHIP BETWEEN TURKEY AND KAZAKHSTAN

Kazakhstan and Turkey are the two countries speaking the same language, sharing common values, belief and religion and having a common historical past. Although the cultural ties and brotherhood relations between these two countries are in the size of strategic partnership and alliance, the trade between the two countries is far from the level of the expressed ties. The fact that the trade volume of diesel imported by Turkey from India for a year is almost equal to the total annual volume of trade carried out by Kazakhstan is an example of this situation. The fact that Kazakhstan is an inland country and away from open seas restricts the bilateral trade relations. However, it is expected that the Baku-Tbilisi-Kars (BTK) railway, which has recently begun with mutual voyages, will develop commercial relations. The cargo, arriving at the port of Aktav from Kazakhstan's inner regions and then to Mersin via the BTK railway from there, and the mutual services are significant developments from commercial point of view. At the same time, this development will provide the access to new markets by enabling Kazakhstan to reach Southern Europe, North Africa and the Middle East through Mediterranean coastal countries. In the study, increasing the commercial ties with the Baku-Tbilisi-Kars railway on the basis of the protection of mutual interests between Kazakhstan and Turkey, the assessment of existing potentials and the effect of the formed trade on the cultural interaction have been investigated.

PDF

___

Akbulut, Ö. G. (2018). Bakü-Tiflis-Kars demiryolu ve Türkiye açısından jeopolitik önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 37, 103-111. DOI: 10.14781/mcd.386163
Alagöz, M., Erdoğan, S. & Saçık, S . (2011). Kazakistan Cumhuriyeti’nin Ekonomik Performansının Ölçümü: 1992–2008. Avrasya Etüdleri, 39(1), 3-29. http://dergipark.gov.tr/avrasya/issue/35353/392505, Erişim Tarihi: 16.03.2019
Batmaz, N. (2004). Türkiye-Kazakistan arasındaki ticari-ekonomik ilişkiler, Türk müteşebbislerinin bu ülkede yaptıkları yatırımların boyutu ve karşılaştıkları sorunlar. bilig, Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 29, 83-104.http://dergipark.gov.tr/download/article-file/234566 Erişim Tarihi: 16.03.2019.
BP Statistical Review of World Energy 67 th Edition, Coal:1-6 Erişim Adresi:https://www.bp.com/content/dam/bp/en/corporate/pdf/energy-economics/statistical-review/bp-stats-review-2018-coal.pdf. Erişim Tarihi: 20.08.2018.
Bursa, E. (2017). Türkiye-Kazakistan ilişkileri ve yüksek eğitim politikaları. Journal of Social Sciences and Humanities, 1(2), 1-20. http://dergipark.gov.tr/jssh/issue/35726/396217. Erişim Tarihi: 16.03.2019.
China Pakistan Economic Corridor (2017). Long Term Plan for China-Pakistan Economic Corridor (2017-2030) http://cpec.gov.pk/brain/public/uploads/documents/CPEC-LTP.pdf. Erişim Tarihi: 20.08.2018.
Chua, A.C. (2017). One Belt One Road and Opportunities. Sunum: 1-61 sayfa. Erişim adresi w ww.centerforfinancialstability.org,Erişim Tarihi : 20.08.2018.
Çapa, M. (2019). Sovyetler Birliği’nin dağılması: Kazakistan Cumhuriyeti’nin bağımsızlık sürecinde Türkiye-Kazakistan münasebetleri. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 9(17), 1-23. DOI: 10.33207/trkede.517337
Çekerol, G. S.& Gunyashev, E. (2017). Kazakistan lojistik sektörü ve sektör paydaşlarının lojistik köy ile ilgili görüşlerinin swot analizi ile değerlendirilmesi. Akademik Bakış Dergisi, 60, 127-168, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/383654. Erişim Tarihi: 20.08.2018.
Du, M. M. (2016). China’s one belt, one road initiative: Context, focus, institutions, and implications. The Chinese Journal Of Global Governance, 2, 30-43, DOI: 10.1163/23525207-12340014
Duran, H. & Purevsuren, N. (2016). Güvenlik, enerji ve pazar ekseninde Çin’in Orta Asya politikası. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Afro-Avrasya Özel Sayısı, 281-294, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/347597, Erişim Tarihi : 20.08.2018.
Erol, M. & Çelik, K. (2017). Türk Dünyası’nda işbirliği denemesi: Türk keneşi ve Kazakistan. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 17(2), 15-32, http://dergipark.gov.tr/egetdid/issue/32850/362243. Erişim Tarihi: 20.08.2018.
Gençler, A. & Akbaş, A. (2011). Bağımsızlık sonrası Kazakistan ve Türkiye arasındaki sosyo-ekonomik ilişkiler (1990-2011). Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 1-35. http://dergipark.gov.tr/trkede/issue/41079/496495. Erişim Tarihi: 20.08.2018.
Güner, B. (2018). Obor girişiminin coğrafyası. Marmara Coğrafya Dergisi, 37, 112-123.DOI:10.14781/mcd.386165
Habertürk Gazetesi (2017). Mevlüt Çavuşoğlu'ndan Rusya'ya Pasaportsuz Seyahat Açıklamasıhttps://www.haberturk.com/gundem/haber/1451679-mevlut-cavusoglundan-rusyaya-pasaportsuz-seyahat-aciklamasi# Erişim Tarihi: 20.08.2018.
Hanayi, O. (2017). Çin-Avrupa demiryolu hattındaki son gelişmelerin değerlendirilmesi. Avrasya Araştırma Enstitüsü Haftalık Bülteni, 121, http://www.ayu.edu.tr/
Hajizade, E. M. (2015). Great Silk Road and The Baku-Tbilisi-KarsProject. Black Sea, 24, 1-17.https://www.researchgate.net/publication/318589145_BAKU-TBILISI-KARS_PROJECT, Erişim Tarihi : 20.08.2018.
Honkong Trade Development Council (2018). The Belt and Road Initiative http://china-trade-research.hktdc.com/business-news/article/The-Belt-and-Road-Initiative/The-Belt-and-Road-Initiative/obor/en/1/1X000000/1X0A36B7.htm. Erişim Tarihi: 20.08.2018.
İsken A.Ş., http://www.isken.com.tr/kimlik-karti.aspx, Erişim Tarihi: 20.08.2018. Kamu İhale Kurumu Elektronik Alım Platformu. www.ekap.kik.gov.tr. Erişim Tarihi: 20.08.2018.
Kayalı, H. & Mengi, S. (2017). Türkiye-Kazakistan ticari ilişkileri (1992-2014). Marmara Coğrafya Dergisi, 35, 166-184. DOI: 10.14781/mcd.291190
Keser Yıldırır, H. (2015). Bölgesel kalkınmada ulaştırma koridorlarının önemi: TRACECA örneği. Sosyoekonomi, 23, 163-182. DOI: 10.17233/se.96735
Lussac, S.(2008). The Baku-Tbilisi-Kars Railroad and its Geopolitical implications for The South Caucasus. Caucasian Review of International Affairs, 2(4), 212-224.
Markus Müller, C. (2016). One Belt, One Road:The Chinese Dream and Its Impact on Europe Almanca’dan İnglizce’ye çeviri Hardy, Tom. Barcelona Centre For İnternational Affairs (CİDOB), 148, 1-6. https://www.cidob.org/en/publications/publication_series/notes_internacionals/n1_148_one_belt_one_r oad_el_sueno_chino_y_su_impacto_sobre_europa/one_belt_one_road_the_chinese_dream_and_its_im pact_on_europe
National Secretariat of IGC TRACECA in the Republic of Kazakhstan (2012). Silk Wind http://www.traceca-org.org/uploads/media/14_Presentation_Silk_Wind_07-11-12_eng.pdf. Erişim Tarihi: 20.08.2018.
Ovalı, S. (2008). TRACECA projesi ve Türkiye. International Journal of Economic and Administrative Studies, 1, 151-170, http://dergipark.gov.tr/ulikidince/issue/21626/232290, Erişim Tarihi: 20.08.2018.
Ölmezoğulları, N. & Aldibekova, G. (2018). Kazakistan ekonomisinde petrolün rolü. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(35), 669-705. DOI: 10.21550/sosbilder.413646
Özyanık, S. (2015). TRACECA: Restoration of Silk Road. Journal of Caspian Affairs, 1(2), 1-12.
Sabah Gazetesi (2017). Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu'nda ilk tren Kars'a ulaştıhttps://www.sabah.com.tr/yasam/2017/11/03/baku-tiflis-kars-demiryolunda-ilk-tren-karsa-ulasti, Erişim Tarihi : 20.08.2018.
Samruk Kazyna (2017). One belt & one road leveraging infrastructure value potential. Erişim adresi: https://sk.kz/upload/iblock/71e/71e9051a57a5b2e474c883a4f4de5a15.pdf . Erişim Tarihi: 20.08.2018.
Sarker, N. I., Hossin, A., Yin X. & Sarker, K. (2018). One belt one road initiative of China: Implication for future of global development. Scientific Research Publishing Modern Economy, 9, 623-638. DOI: 10.4236/me.2018.94040
TCDD Taşımacılık (2017). Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu'nda İlk Tren Yola Çıktı http://www.tcddtasimacilik.gov.tr/haber/BAK%C3%9C-T%C4%B0FL%C4%B0S-KARS%20DEM%C4%B0RYOLU'NDA%20%C4%B0LK%20TREN%20YOLA%20%C3%87IKTI/11 ,Erişim Tarihi : 20.08.2018.
The People’s Republic of China (2015). Chronology of China’s Belt and Road Initiativehttp://english.gov.cn/news/top_news/2015/04/20/content_281475092566326.htm ,Erişim Tarihi : 20.08.2018.
TRACECA Technical Assistance. http://www.traceca-org.org/en/technical-assistance/,Erişim Tarihi: 20.08.2018.
TRACECA Investment. http://www.traceca-org.org/en/investments/ ,Erişim Tarihi: 20.08.2018.
TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu), http://www.tuik.gov.tr/, Erişim Tarihi: 20.08.2018. Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı (2017). Kazakistan Ülke Profili
https://www.economy.gov.tr/portal/content/conn/UCM/uuid/dDocName:EK-243151,Erişim Tarihi: 20.08.2018.
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. Kazakistan’ın Ekonomisi http://www.mfa.gov.tr/kazakistan-cumhuriyeti-ekonomisi.tr.mfa,Erişim Tarihi: 20.08.2018.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (2018). İlk 1000 İhracatçı Araştırması. http://www.tim.org.tr/tr/ihracat-arastirma-raporlari-ilk-1000-ihracatci-arastirmasi.html. Erişim Tarihi: 20.08.2018.
Üzümcü, A. & Akdeniz S. (2014). Yeni ipek yolu: TRACECA ve Bakü-Tiflis-Kars demiryolu projesi. Avrasya Etüdleri Dergisi, 45, 171-199, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/422111
Yılmaz, S. (2017).Kazakistan-Türkiye ekonomik ve kültürel ilişkileri: Vaatler ve gerçekler. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2), 813-834.http://www.itobiad.com/download/article-file/301443, Erişim Tarihi: 16.03.2019
Yücememiş, B., Arıcan, E. & Alkan, U. (2017). Türkiye-Özbekistan-Kazakistan ekonomik ilişkileri ve bankacılık sistemi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 9(17), 161-203. DOI: 10.14784/marufacd.346208