Murat DEMİR, MAHMUT İNAN, FATİH SARIOĞLU

Yükseköğretimin finansmanı: Türkiye'de öğrenci eğilimleri üzerine bir değerlendirme

Türk yükseköğretim sisteminde kamu ve vakıf üniversitelerinin sayısı artarken mevcut üniversitelerin kapasiteleri de genişlemektedir. Bu dönüşümü ilerleme olarak değerlendirmek oldukça güçtür. Yükseköğretimin niteliğinin geliştirilebilmesi için kamusal finansmanın yanında yeni finansman kaynakları bulunması kaçınılmazdır. Yükseköğretimin finansmanının incelendiği bu çalışmada, üniversite öğrencilerinin yükseköğretim hizmetlerinin finansmanı konusundaki eğilimleri Gazi, Harran ve Kırklareli Üniversitelerinde gerçekleştirilen bir alan araştırması ile tespit edilmeye çalışılmaktadır. Elde edilen bulgulara göre öğrencilerin yaklaşık 1/3ünün yükseköğretimin finansmanına öğrencilerin gelir düzeylerine göre katılımlarını destekledikleri belirlenmiştir.

Financing of higher education: An assessment on student trends in Turkey

Abstract The number of public and foundation universities has increased and the capacity of existing universities has also expanded in the Turkish higher education system. However it is difficult to evaluate this transformation as a progress. Finding new sources in addition to public financing is inevitable to ensure quality improvement in higher education. The present study examined financing of higher education and tried to assess students trends through a field survey on the financing of higher education services in Gazi, Harran and KÕrklareli Universities. The findings pointed out that approximately one third of students support students participation in financing of higher education based on their income level.

PDF

___

Barrs, N. (1993), Alternative Funding Resources for Higher Education, The Economic Journal, May, 103, 718-728.

Barrs, N. (2003), Financing Higher Education: Comparing the Options, 10 June, London School of Economics and Political Science, http://econ.lse.ac.uk/staff/nb/barr_HE_option030610.pdf. (Erişim Tarihi: 25.10.2014)

Becker, G.S. ve Tamura, R. (1990), Human Capital, Fertility and Economic Growth, Journal of Political Economy, 98(5), 12-37.

Bloom, E.D., Hartley, M. ve Rosovsky, H. (2006), Beyond Private Gain: The Public Benefits of Higher Education, Forest, J.J.F. ve Altbach, P.G. (der.),International Handbook of Higher Education. Part One: Global Themes and Contemporary Challenges içinde, Springer,

Browning, E.K. ve Browning, J.M. (1983), Public Finance and the Price System, Second Edition, New York: MacMillan Publishing.

Buchanan, J.M. (1987), Public Finance in Democratic Process: Fiscal Institutions and Individual Choice, Chapel Hill: The University of North Carolina Press.

Carnoy, M., Froumin, I., Loyalka, P.K. ve Tilak, J.B.G. (2014), The Concept of Public Goods, the State, and Higher Education Finance: A View From the BRICs High Education, 68, 359-378.

Cohn, E. ve Geske, T.G. (1990), The Economics of Education, Third Edition, United States: Pergamon Press.

Demange, G., Fenge, R. ve Uebelmesser, S. (2014), Financing Higher Education in a Mobile World, Journal of Public Economic Theory, 16(3), 343-371.

Doyle, C. ve Martin, W. (1994), Education, Externalities, Fertility and Economic Growth Education Economics, 2(2), 129-168.

Duran, M. (1987), Yükseköğretim Harcamalarının Finansmanı ve Etkinliği, III. Maliye Eğitimi Sempozyumu, Gebze, 111-139.

Ekinci, C.E. (2009), Türkiyede Yükseköğretimde Öğrenci Harcama ve Maliyetleri, Eğitim ve Bilim, Cilt: 34, Sayı: 154, 119-133.

Fahim, Y. ve Sami, N. (2011), Adequacy, Efficiency And Equity of Higher Education Financing: The Case of Egypt Prospects, 41, 47-67.

Friedman, M. (1962), Capitalism and Freedom, Chicago: The University of Chicago Press.

Gölpek, F. (2011), Yükseköğretim Finansman Politikasında Yeni Bir Yaklaşım: Maliyet Paylaşımı, Yükseköğretim Dergisi, Haziran, 1(1), 25-33.

Güngör, N.D. (1997), Education and Economic Growth in Turkey 1980-1990: A Panel Study, METU Studies in Development, 24(2), 185-214.

Hanushek, E.A. ve Woessmann, L. (2010), Education and Economic Growth, Amsterdam: Elsevier, International Encyclopedia of Education, 2, 245-252.

Herbst, M. (2007), Financing Public Universities: The Case of Performance Funding, Higher Education Dynamics 18, The Netherlands. http://www.springer.com/series/6037 (Erişim Tarihi: 25.10.2014) Human Development, Washington, USA, 54441.

Jimenez, E. ve Patrinos, H.A. (2003), Curious George: The Enduring Psacharopoulos Legacy on the Economics of Education in Developing Countries, Economics of Education Review, 22 (2003), Economics of Education Review 22, 451-454.

Johnstone, D.B. (2005), Cost-Sharing and the Cost-Effectiveness of Grants and Loan Subsidies to Higher Education: Cost-Sharing and Accessibility in Higher Education: A Fairer Deal?, Higher Education Dynamics,14, 2006, 51-77.

Johnstone, D.B. (2009), Worldwide Trends in Financing Higher Education: A Conceptual Framework, Jane Knight (der.), Financing Access and Equity in Higher Education Global Perspectives on Higher Education A Conceptual Framework içinde, Sense Publishers, 17, 1-18.

Johnstone, D.B. (2011), Financing Higher Education: Who Should Pay, Altbach, P.G., Gumport, P.J. ve Berdahl, R.O.#(der.), American Higher Education in the Twenty-First Century: Social, Political, and Economic Challenges içinde, USA: The Johns Hopkins University Press, 347-369.

Kesik, A. (2003), Yükseköğrenimde Yeni Bir Finansman Modeli Önerisi: Bütünsel Model, Maliye Bakanlığı APK Kurulu Başkanlığı, Yayın No: 2003/362, Ankara.

Machlup, F. (1970), Education and Economic Growth, New Jersey: University of Nebraska Press.

Măcrış, M. ve Măcrış, A. (2010), Private Funds Financing of European Higher Education Annals of The University of Petroşani, Economics, 10(4), 193-200.

Mangan, J., Hughes, A. ve Slack, K. (2010), Student Finance, Information and Decision Making, High Education 60, 459-472.

Mark Blaug, M. (1992), (Ed.), The Economic Value of Education: Studies in the Economics of Education, Cambridge, Edward Elgar Publishing Limited.

Musgrave, R.A. ve Musgrave, P.B. (1989), Public Finance in Theory and Practice, International Student Edition, Fifth Edition, United States: McGraw-Hill.

Mutluer, K. (2008), Türkiyede Yükseköğretimin Başlıca Sorunları ve Sorunlara Çözüm Önerileri, Ankara, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayın No:2008/380.

North, D.C. ve Miller, R. (1973), The Economics of Public Issues, New York: Harper&Row Publishers.

OECD (2004), Economic Survey of the United Kingdom: Graduate Contributions for Higher Education, OECD Economic Surveys: United Kingdom, ISBN 92-64- 02022-5.

OECD (2009), Education at a Glance 2009: OECD Indicators.

OECD (2012/5), Economic Indicators in Focus, http://www.oecd.org/edu/50495363.pdf#(Erişim Tarihi: 12.11.2014)

OECD (2013), Education at a Glance 2013, OECD Indicators.

Oosterbeek, H. (1998), Innovative Ways to Finance Education and Their Relation to Lifelong Learning, Education Economics, (Dec.), 6(3), 229-230.

Özyaba, M., Polat. S., Erbil, Y. ve Yurtkuran, S. (2013), Mimarlık Lisans Öğrencilerinin Sosyo-Ekonomik Durumlarının Eğitim Sürecindeki Başarılarına Etkisi, Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18(2), 1-6.

Parry, T.R. (1997), Theory Meets Reality in the Education Voucher Debate: Some Evidence from Chile, Education Economics, 5(3), 307-331.

Peltzman, S. (1973), The Effects of Government Subsidies-in-Kind on Private Expenditures: The Case of Higher Education, Journal of Political Economy, 81/1, 1-27.

Pritchett, L. (1996), Where Has All the Education Gone?, The World Bank PolicyResearch Working Paper s.158 den aktaran Yılmaz ve Kesik, 2010.

Psacharopoulos, G. (1984), The Contribution of Education to Economic Growth: International Comparisons, içinde: John W. Kendrick (Ed.), International Comparisons of Productivity and Causes of the Slowdown, Cambridge, MA: Ballinger/American Enterprise Institute, 335-357.

Samuelson, P.A. (1954), The Pure Theory of Public Expenditure, The Review of Economics and Statistics, 36(4), 387-389.

Sanyal, B.C. ve Johnstone, D.B. (2011), International Trends in the Public and Private Financing, Prospects, 41, 157-175.

Saruç, N.T. (2011), Yükseköğretimin Finansmanı ve Finansman Yöntemlerinin Algılanan Adalet Düzeyi: Sakarya Üniversitesi Paydaş Görüşleri, Maliye Dergisi, Sayı: 161, Temmuz-Aralık, 64-75.

Sezgin, A., Erem, T. ve Aksoy, A. (2008), Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğrencilerinin Sosyo-Ekonomik Durumları ve Genel Eğilimlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, Atatürk Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 39(1), ISSN: 1300-9036, 1-8.

Shen, H. ve Ziderman, A. (2008), Student Loans Repayment and Recovery: International Comparisons, Discussion Paper Series No 3588, IZA-DP, 1-33.

Söyler, ø. (2009), Yükseköğretimin Finansmanı: Yeni Beklentiler ve Hedefler Işığında Normatif Bir Yaklaşım, Sayıştay Dergisi, Sayı: 72, 3-26.

Stiglitz, E.J. (1988), Economics of the Public Sector, New York: Norton and Co. Teker, S. ve Teker, D. (2012), Yükseköğretim Finansmanı Türkiye øçin Model Önerileri, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(2), 301-314.

The World Bank (2010), Financing Higher Education in Africa, Directions in Development Valiová, Ing.D. (2009), Theoretical Aspects of Financing Higher Education, The Young Economists Journal, 1, 111-116.

Yılmaz, H.H. ve Kesik, A. (2010), Yüksek Öğretimde Yönetsel Yapı ve Mali Konular: Türkiyede Yüksek Öğretimde Yönetsel Etkinliği Artırmaya Yönelik Bir Model Önerisi, Maliye Dergisi, Sayı: 158, Ocak-Haziran, 124-163.

YÖK (2003), Türk Yükseköğretiminin Bugünkü Durumu, Ankara Üniversitesi Basımevi, Mart.

YÖK (2007), Türkiyenin Yükseköğretim Stratejisi, Yayın No:2007-1, Ankara.