Orta gelir tuzağından çıkışa odaklanma: Ürün tuzağı (ürün boşluğu) ve demiryolu taşımacılık sektörü

Son dönemde iktisadi yazında bahsedilen en temel sorunlardan biri orta gelir tuzağı ve tuzaktan çıkış önlemleridir. Tuzağın aşılması nitelikli ve kalıcı büyüme ile söz konusu olmaktadır. Tuzak, dolar cinsinden bir ölçüm sorunu olmayıp daha ziyade teknolojik atılım, vasıflı işgücü ve sağlam yapısal politikalarla aşılabilen bir olgudur. Büyümeye bu anlamda katkısı olan en temel faaliyetlerden biri imalat sanayi faaliyetleridir. Ancak imal edilen ürünlerdeki değer yaratımı ve çeşitlilik önemlidir. Çalışmada bu konuda örnek teşkil edebilecek bir sektör olan demiryolu taşımacılığı -gerek sunulan hizmet gerekse teknoloji katkısıyla üretilecek makine, donanım ve yan sanayi ürünleri- çerçevesinde orta gelir tuzağından çıkış ele alınmıştır.

Focus on the escaping middle income trap: Product traps (product space) and railroad transport sector

One of the main issues mentioned recently in economic literature is the concept of middle-income trap. Overcoming the trap is possible with quality and sustainable growth. Rather than a measurement problem in terms of dollars, trap is a phenomenon that can be overcome with a technological breakthrough, skilled workforce and strong structural policies. One of the main activities is the manufacturing activity, which contribute to the growth in this regard. However, the valuation and diversity of manufactured products are important. In this study, the railroad transport sector that sets an example for this subject and the escape the middle income trap are covered within the scope of the machinery, hardware and sub-industry products to be manufactured with the support of the service provided and the technology.

___

Abdon, A. ve Felipe, J. (2011), The Product Space: What Does It Say About the Opportunities for Growth and Structural Transformation of Sub-Saharan Africa?, The Levy Economics Institute Working Paper, Working Paper No. 670, May, 1- 34.

Acar, O. (2012), Tuzaktan Çıkmak İçin Sanayisizleşmeyi Durdurmak Gerekmektedir, 14 Aralık 2012, Orta Gelir Tuzağından Çıkış: Bölgesel Gelişme ve Sürdürülebilir Kalkınma Seçenekleri Başlıklı Panel Sunuşu, http://www.tepav.org.tr/tr/haberler/s/3318 (Erişim Tarihi: 24.11.2014)

Agénor, P.R. Canuto, O. ve Jelenic, M. (2012), Avoiding Middle-Income Growth Traps, The World Bank Poverty Reduction and Economic Management Network (PREM), Economic Premise, November 2012, Number 98, www.worldbank.org/economicpremise

Bayar, G. ve Tokpunar, S. (2014), “Türkiye İmalat Sanayi Alt Sektörleri Üretiminin Belirleyicileri-Panel Veri Analizi”, Business and Economics Research Journal, 5(1) 67-85.

Bayraktutan, Y. ve Özbilgin, M. (2014), Raylı Yük Taşıma Sistemlerinin İktisadi Avantajları ve Türkiye İçin Bir Değerlendirme, III. Ulusal Lojistik ve Tedarik Zinciri Kongresi, 15-17 Mayıs, Trabzon, http://akademikpersonel.kocaeli.edu.tr/ mehmet.ozbilgin/index.php?y=Yayinlar&bilgi=bildiri (Erişim Tarihi:17.11.2014)

Boratav, K. (2014), Orta Gelir Tuzağı ve Türkiye, http://www.sendika.org/2014/10/ orta-gelir-tuzagi-ve-turkiye-korkut-boratav/ (Erişim Tarihi: 02.11.2014)

China Daily (2014a), Mexico Cancels Chinese Bullet Train Deal, http://topic.chinadaily.com.cn/index/Mexico+cancels+Chinese+bullet+train/ (Erişim Tarihi: 21.11.2014)

China Daily (2014b), High-Speed Rail Special: Experts Note Need For More Domestic Train Technologies, http://topic.chinadaily.com.cn/index/ Highspeed+Rail+Special%3A+Experts+note+need+for/ (Erişim Tarihi:21.11.2014)

Çekerol, G.S. ve Nalçakan, M. (2011), “Lojistik Sektörü İçerisinde Türkiye Demiryolu Yurtiçi Yük Taşıma Talebinin Ridge Regresyonla Analizi”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, XXXI(II), 321-344.

9. Beş Yıllık Kalkınma Planı, 2007-2013 (2007), Özel İhtisas Komisyon Raporu: Demiryolu Araçları Sanayi, Yayın No. DPT: 2738 – ÖİK: 689, Ankara.

Eğilmez, M. (2012), Orta Gelir Tuzağı ve Türkiye, http://www.mahfiegilmez.com/2012/12/orta-gelir-tuzag-ve-turkiye.html (Erişim Tarihi: 24.11.2014)

Eichengreen, B., Park, D. ve Shin, K. (2013), Growth Slowdowns Redux: New Evidence On The Middle-Income Trap, NBER Working Paper Series, Working Paper 18673, http://www.nber.org/papers/w18673 (Erişim Tarihi: 24.11.2014)

Felipe, J. (2012), Tracking the Middle-Income Trap: What is It, Who is in It, and Why? ADB Economics Working Paper Series No. 306, March.

Gürsel, S. ve Soybilgen, B. (2013), Türkiye Orta Gelir Tuzağının Eşiğinde, BETAM Araştırma Notu 13/154.

Hazine Müsteşarlığı (2013), Kamu İşletmeleri Raporu 2012, Kasım, Ankara.

Hazine Müsteşarlığı (2014), Kamu İşletmeleri Raporu 2013, Kasım, Ankara.

Hidalgo, C.A., Klinger, B., Barabási, A.L. ve Hausmann, R. (2007), "The Product Space Conditions the Development of Nations”, Science, 317, 482-487.

Jankowska, A., Nagengast, A. ve Perea, J.R. (2012), The Product Space and The Middle-Income Trap: Comparing Asian and Latin American Experiences, OECD Development Centre, Working Paper No. 311, April.

Kabasakal, A. ve Solak, A.O. (2010), “Demiryolu ve Karayolu Ulaştırma Sistemlerinin Ekonomik Etkinlik Analizi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 123-136.

Karaşahin, M. (2013), “Türkiye’de Demiryolu Sektörünün Geleceği”, Demiryolu Bülteni, Ocak-ùubat, 25, 12-15.

Kharas, H. ve Kohli, H. (2011), "What Is the Middle Income Trap, Why do Countries Fall into It, and How Can It Be Avoided?", Global Journal of Emerging Market Economies, 3(3), 281-289.

Kayra, C. (2012), Cumhuriyet Ekonomisinin Öyküsü (1923-1950 Devletçilik Altın Yıllar), Cilt 1, Tarihçi Kitabevi.

Manyika, J. vd. (2012), Manufacturing the Future: The Next Era of Global Growth and Innovation, McKinsey Global Institute, November.

OECD (2014), Data Statistics 2014, http://data.oecd.org/

Ohno, K. (2009), Avoiding the Middle-Income Trap: Renovating Industrial Policy Formulation in Vietnam, ASEAN Economic Bulletin 26(1), 25-43.

Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), Haziran 2013, Ankara.

Önsal, N. (2012), “Orta Gelir Tuzağı”, Türk Metal Dergisi, Sayı: 153, Ekim, http://www.turkmetaldergi.com/Orta-gelir-tuzagi_makale_47.html (ErişimTarihi: 02.11.2014)

Özer, D. ve Kişi, H. (2011), “Avrupa Birliği Ortak Ulaştırma Politikası ve Türkiye”, Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 3(2), 79-100.

Railturkey (2013a), Türkiye’nin Lider Sanayi Kuruluşları Demiryoluyla Büyüyor, http://tr.railturkey.org/2013/07/26/iso-500-demiryolu/ (Erişim Tarihi: 21.11.2014)

Railturkey (2013b), Türkiye’nin Lider Demiryolu ùirketleri-Avrupa Trafiği 2012, http://tr.railturkey.org/2013/07/16/turkiyenin-demiryolu-sirketleri-2012/ (Erişim Tarihi: 21.11.2014)

TMMOB (2014), Ulaşımda Demiryolu Gerçeği, 4. Baskı, Nisan, Yayın No: MMO/619.

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (2014), 2013 Faaliyet Raporu, Ankara.

Ulaştırma Bakanlığı (2011), Türkiye’de Ulaşım ve İletişim Stratejisi, Hedef 2023, Ankara.

Yeldan, E. (2014), Orta Gelir Tuzağı Meselesi, 16 Nisan 2014 Cumhuriyet Gazetesi, http://www.cumhuriyet.com.tr/koseyazisi/61139/Orta_Gelir_Tuzagi_Meselesi.ht ml# (Erişim Tarihi: 15.11.2014)

Yeldan, E., Taşçı, K., Voyvoda, E. ve Özsan, M.E. (2012), Orta Gelir Tuzağı’ndan Çıkış: Hangi Türkiye? Cilt: 1, Makro/Bölgesel/Sektörel Analiz, TÜRKONFED, Sis Matbaacılık Ltd. ùti., İstanbul.

Woo, W.T. (2011), Understanding the Middle-Income Trap in Economic Development: The Case of Malaysia, The 2011 World Economy Asia Lecture, University of Nottingham, Globalization and Economic Policy (GEP) Conference, Globalization Trends and Cycles: The Asian Experiences, Semenyih, Selangor, Malaysia, 13 January.

Zeybek, H. (2007), Ulaşım Sektöründe İntermodalite ve Lojistik Alanındaki Gelişmeler ve Türkiye’ye Yansımaları, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara.