20157

Ülkelerin Ekonomik Gelişmişlik Seviyeleri ve Vergi Yapıları Arasındaki İlişki

Verginin ekonomideki yeri ve önemi büyüktür. Vergiyle ilgili bir değişiklik, ekonomideki değişkenleri de etkiler. Aynı zamanda ekonomideki değişiklikler de vergiyi yakından ilgilendirir. Örneğin; durgunluk dönemlerinde vergi gelirleri azalır. Tarihsel süreç içinde verginin fonksiyonları ve milli gelir içindeki payı artmıştır. Gelişmemiş ekonomilerde verginin payı düşüktür. Ancak ülke ekonomilerinin gelişmesi ile birlikte verginin önemi ile paralel olarak verginin payı da artmaktadır. Milli gelir içinde verginin payının değişmesi, verginin yapısında da değişiklikler yaratmaktadır. Vergi yapısı kavramı içinde dolaylı ve dolaysız vergilerin oranları da değişmektedir. Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde tüketim vergilerinden oluşan dolaylı vergiler, vergi gelirleri içinde önemli bir pay almaktadır. Gelişmiş ülkelerde gelir, kurumlar ve servet vergilerinden oluşan dolaysız vergilerin vergi gelirleri içinde daha fazla pay aldığı görülmektedir. Bu çalışmada ekonomik gelişmeyle birlikte vergi yükünün ve vergi yapılarının değişim gösterdiği anlatılmak istenmiştir.

Taxes have a great role and importance in economy. Amendments for taxes affect variables concerning economics. At the same time amendments concerning economics, can affect taxes. For an example , in recession period the tax income will decline. At historical process, tax functions and proportion in GSMH have increased. GSMH proportion of taxes in undeveloped countries is unsignificant. Although, when country develops, tax importence and also its proportion increase. Adding this, changing proportion of GSMH can distort tax sructure of country. As the tax structure, direct and indirect taxes rates would vary. İndirect taxes which consisting rather consumer taxes. has an importat proportion of tax incomes in undeveloped and developing countries. Direct taxes mainly consisiting corporation and property taxes in developed countries are general. İn this paper we argued that tax structure and tax burden has been changing with development of a country.

PDF

___

Ağbal, N. (2001) “OECD Üyesi Ülkelerde Vergi Yükünün Gelişimi-II”, Yaklaşım, Ağustos, Sayı:104.

Akalın, G. (2002) , Türkiye’de Piyasa Ekonomisine Geçiş Süreci ve Ekonomik Kriz, TİSK Yayını, 215, Şubat, Ankara.

Aksoy, Ş. (1998), Kamu Maliyesi, Filiz Kitabevi, İstanbul.

Altay, A. (2003) “ Geçiş Ekonomilerinde Devletin Ekonomik Rolleri, Görevleri ve KOBİ’lerin Durumu” erişim:30.09.2007,_____www.econturk.org/Turkiyeekonomisi/gecis.pdf >

Armaoğlu, F. (1997), 20.Yüzyıl Siyasi Tarihi, Cilt1-2:1924-1995, 11.b., Alkım Yayınları, İstanbul.

Arsan, H.Ü. (1968), Vergi Yükü Üzerine Bir İnceleme, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.

Batırel, Ö.F. (1984), Maliye Politikası ve Gelişmekte Olan Ülkeler, Okan Dağıtımcılık Yayıncılık, İstanbul.

Batırel, Ö.F. ve Uçkun, İ. (1991), Türkiye’de ve OECD Ülkelerinde Vergi Yükü, İTO Yayını, No:1991/10, İstanbul.

Bulutoğlu, K. (1988), Kamu Ekonomisine Giriş (Devletin Ekonomik Bir Kuramı), 4.b., Filiz Kitabevi, İstanbul.

Çağan, N: (1982), Vergilendirme Yetkisi, Kazancı Hukuk Yayınları, İstanbul.

DPT (2006), Vergi, 9.Kalkınma Planı (2007-2013) Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.

DPT(2007) 2007 Programı Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013), Ankara

Erginay, A. (1988-b) Vergi Hukuku (İlkeler-Vergi Tekniği-Türk Vergi Sistemi), 16.b, Savaş Yayınları, Ankara

EU (2005), Structures of The Taxation Systems in the EU, 2005 Edition.

Fevzioğlu, B. (1998), “Türk Vergi Sistemi Hakkında Görüşler”, Prof.Dr.Salih Şanver’e Armağan, Marmara Üniversitesi, Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi, Yayın No:10, İstanbul, 227-232.

Gemmell N. and Morrissey O. (2005),“ Distribution and Poverty Impacts of Tax Structure Reform in Developing Countries:How Little We Know”, Development Policy Review, 23 (2,: 131-144.

Greenaway, D. and Milner, C. (1991) “Fiscal Dependence on Trade Taxes and Trade Policy Reform”, Journal of Development Studies, 27 (2), 95–132.

Haller, H. (1974), Maliye Politikası, (çev: Salih Turhan), İstanbul Üniversitesi, Yayın No:1981, Fakülteler Matbaası, İstanbul.

Horoz, F.Ş. (1993), İhracat Büyümesi Ekonomik Kalkınma İlişkisi, Maliye Bakanlığı, APK Başkanlığı, Yayın No:336, Ankara.

Japonya Maliye Bakanlığı, Japonya 2006 Mali İstatistikleri, Aylık Politik İstatistik Araştırmalar Enstitüsü, _____http://www.mof.go.jp/english/fsj2006/2006.htm>

Kaldor, N. (1996), Harcama Vergisi, (çev.: M.Çetin Hacıosmanoğlu), Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Yayınları, No:4, Ankara.

Kırbaş, S. (1998), “Türk Vergi Sisteminin Sorunları ve Öneriler”, Prof.Dr.Salih Şanver’e Armağan, Marmara Üniversitesi, Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi, Yayın No:10, İstanbul, 291-300.

Kızılot, Ş. (2004), “Vergiler Dolaylı Geliyor”, Hürriyet, 7 Ekim.

Korkmaz, E. (1982), Vergi Yapısı ve Gelişimi, İstanbul Üniversitesi, Yayın No:2989, İstanbul.

Köklü, A. (1997), İktisat İlmine Giriş, 3.b., Sevinç Matbaası, Ankara.

McConnel, C. R.and Brue S.L. (1999), Macroeconomics Principles, Problems and Policies, 13.b, McGraw-Hill, Inc.

Mintz, J. (2003) ‘Growth and Taxes: Some Implications for Developing Economies’(der) J. Martinez-Vazquez and J. Alm Public Finance in Developing and Transitional Countries: Essays in Honour of Richard Bird içinde.

Murray, M. N (2002) “ Tax Policy and Economic Development in Maine:A Survey of the Issues”, Margaret Chase Smıth Center For Publıc Polıcy, University of Maine.

Musgrave, R.A. and Musgrave, P.B. (1989), Public Finance in Theory and Practice, 5.Edition, Mc Graw-Hill International Editions.

Muter, N.B.ve Sakınç, S. vd.(1993), Mükelleflerin Vergi Karşısındaki Tutum ve Davranışları Araştırması (Manisa İli Vergi Mükellefleri Üzerine Bir Anket Çalışması), Manisa.

Muter, N.B. (1989), Türkiye Ekonomisinde Mali Yapı (Kurumsal ve Kuramsal Bir Yaklaşım), Dokuz Eylül Üniversitesi, Manisa.

Nadaroğlu, H. (1992), Kamu Maliyesi, 8.b., Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul.

OECD (2006), Revenue Statistics of OECD, Member Countries, Paris.

OECD (2005), Revenue Statistics 1965–2004, Paris.

Öncel, M. ve Kumrulu, A. vd. (2002), Vergi Hukuku, 10.b, Turhan Kitabevi, Ankara.

Öz, E. ve Vural, T. (2005), “Ekonomisi ve Vergi Sistemiyle Japonya”, Maliye Dergisi, S:149, Mayıs-Aralık, 105-123.

Öz, E. ve Akdemir, T. (2002), “ABD Vergi Sistemi”, Vergi Sorunları, S:168.

Palamut, M.E. ve Yüce, M. (2002) “Türkiye’de 1980-2000 Döneminde Gerçekleşen Gelir Dağılımının İstenen Vergi İle Eğitim ve Sağlık Harcamaları İlişkisi”, Türkiye’de 1980 Sonrası Mali Politikalar, XVI.Türkiye Maliye Sempozyumu, Celal Bayar Üniversitesi, İ.İ.B.F.Maliye Bölümü, Manisa, 379-399.

Pınar, A. (2002) “Kayıtdışı Ekonomi ve Vergi Kaybı-Türkiye İçin İller Bazında Bir Tahmin”, Ekonomik Yaklaşım, Sonbahar, Sayı:45.

Pınar, A. (2004), Vergiyi Kim Ödüyor ve Kamu Harcamalarından Kimler Yararlanıyor?, TESEV, Ankara.

Schneider, F. (2004). Helsinki Center of Economic Research, Discussion Paper. Selçuk, G. N. (2002), “Türkiye’de 1980 Sonrası Vergi Politikalarının Seyri”, Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F.Dergisi, C.:16, S.:5-6, Erzurum, 41-62.

Stern, N. (1998), The Future of the Economic Transition, erişim tarihi: 30.09.2007, _____www.ebrd.com/pubs/econo/wp0030.pdf>

Süngü, Y. (2006), “Ülkemizde Ücret Üzerindeki Mali Yükümlülükler ve Bunların AB-OECD Ülkeleri ile Karşılaştırması”, Sosyal Güvenlik Dünyası, S:39, Eylül-Ekim, 53-58.

Şeker, S. (1997), Türkiye’de Ücretliler Üzerindeki Vergi Yükü, Türk Harb-İş Sendikası, Ankara.

Talas, C. (1999), Ekonomik Sistemler, İmge Kitabevi, 5.b, Ankara.

Tanzi, V. (1987) ‘Quantitative Characteristics of the Tax Systems of Developing Countries’, in D. Newbery and N. Stern (eds), The Theory of Taxation forDeveloping Countrie, Oxford: Oxford University Pres.

TEPAV-EPRİ (2005), Mali İzleme Raporu, Ankara.

TİSK (2001), Krizden Çıkış İçin Zorunlu İstikamet:Vergi ve Bürokrasi Reformları, Ankara.

TOBB, (1992), Vergi Özel İhtisas Komisyonu Raporu, TOBB Yayını, No:244, Ankara.

Tuna, O. ve Yalçıntaş, N. (1994), Sosyal Siyaset, Filiz Kitabevi, İstanbul.

Uluatam, Ö. (1995), Türk Vergi Sisteminin Temel Sorunları ve Bir Reform Önerisi, Türk Harb-İş Sendikası, Ankara.

UNDP (2006), Human Development Report 2006, _____http://hdr.undp.org/>

Yaraşlı, G.O. (2005), Türkiye’de Vergi Reformu, Maliye Bakanlığı, APK Başkanlığı, Yayın No:367, Ankara.

-(2004), Bundesministerium der Finanzen, Monatsbericht.

_____http://www.dtm.gov.tr>

_____http://www.erdikler.com.tr>

_____http://www.malihaber.com>

_____http://www.tspakb.org.tr>