Orta gelir tuzağı ve inovasyon politikaları: Doğu Asya deneyimi ve Türkiye için dersler

Dünya Bankasının tanımına göre Orta gelir tuzağına yakalanan ülkeler düşük ücretli, fakir ülkelere karşı standart imalat sanayi ürünlerinde rekabet gücü zayıflayan; diğer taraftan inovasyona dayalı büyüyen zengin ülkelere ise yakınsamakta zorlanan ülkelerdir. Türkiye son yıllarda yakaladığı büyüme ivmesiyle kişi başı gelir düzeyinde önemli bir artış sağlamıştır. Ancak bunun ötesine geçerek gelişmiş ülkeleri yakalayabilmesi ekonomik yapının sahip olduğu mevcut teknolojik yetenek düzeyiyle olanaklı görülmemektedir. Bu çalışmanın amacı Türkiye ekonomisinin orta gelir tuzağından kurtulabilmesi için izlemesi gereken politika alternatiflerini tartışmak ve mevcut sanayi stratejisine kaynaklık eden neoklasik yaklaşımın yetersizliklerini sergilemektir. Çalışma kapsamında orta gelir tuzağını aşan ülkelerin deneyimleri ışığında Türkiye için öneriler sunulacaktır.

Middle-ıncome trap and innovation policies: East Asian experience and lessons for Turkey

According to the definition of the World Bank, countries, caught in the Middle- income trap", are the countries that have weakening competitiveness to the standard of manufacturing industry products against the poor, low-wage countries, on the other hand, have difficulty in converging to rich, innovation-based growth countries. In recent years, Turkey has made a significant increase in the level of per capita income with the help of its growth rate. However, it does not seem possible, going beyond this, catching up with developed countries with available technological capability level of economic structure. The aim of this study is to discuss necessary policy alternatives in order to save Turkey's economy from the middle-income trap and to expose inability of the neoclassical approach which is the basis of existing industrial strategy. Within the scope of study, recommendations will be submitted to Turkey in the light of the experience of countries which have escaped the middle-income trap.

PDF

___

Agénor, P., Canuto, O. ve Jelenic, M. (2012), Avoiding Middle-İncome Growth Traps VOX CEPRs Portal, http://www.voxeu.org/article/avoiding-middle- income-growth-traps

Amsden, A. (1989), Asias Next Giant: South Korea and Late Industrialization, Oxford Univ. Press, Oxford.

Arslanhan, S. ve Kurtsal, Y. (2010), To What South Korea Owes Success in Innovations? Implications for Turkey TEPAV Policy Note, September 2010. Atalay, M. ve Turan, M. (2003). Küreselleşme, Gelişmekte Olan Ülkeler ve Türkiye İmalat Sanayi Planlama, 77-110.

Chaminade, C., Lundvall, B.-A., Vang-Lauridsen, J. ve Joseph, KJ. (2010), Innovation Policies for Development: Towards A Systemic Experimentation Based Approach Centre for Innovation, Research and Competence in the Learning Economy (CIRCLE), Lund University Paper no. 2010/01, www.circle.lu.se

Chalmers, J. (1982), MITI and the Japanese Miracle, Stanford, CA: Stanford University Press.

Doğruel, S. (2002), İstikrar Politikaları ve Ekonomik Büyüme Türkiyenin Son Yirmi Yıllık Serüveni Üstüne Düşünceler (iç) A.Dikmen (Ed) Küreselleşme Emek Süreçleri ve Yapısal Uyum, İmaj Yay., Ankara.

Economist (2011), Beware the Middle-Income Trap: Chinas Roaring Growth Cannot Last Indefinitely, Haziran 2011.

Eichengreen, B., Park, D. ve Shin, K. (2011), When Fast Growing Economies Slow Down: International Evidence and Implications for China, National Bureau of Economic Research, Working Paper 16919.

Eriksson, S. (2005), Innovation Policies in South Korea and Taiwan, VINNOVA - Swedish Agency for Innovation Systems.

Ersel, H. (2012), Bilgi, Teknolojide İlerleme ve Eğitim Üzerine İktisat ve Toplum, Sayı 28, http://www.tepav.org.tr/tr/blog/s/3933

Eşiyok, B.A. (2013), Türkiye İmalat Sanayinin Teknolojik Yapısı: Sürdürülebilir mi? İktisat ve Toplum, Sayı: 31-32.

Felipe, J. ve Kumar, U. (2011), Unit Labor Costs in the Eurozone: The Competitiveness Debate Again, Asian Development Bank Working Paper No.651.

Felipe J. ve Kumar, U. (2012), Tracking the Middle-Income Trap: What Is It, Who Is in It, and Why? The Levy Economics Institute Working Paper, Working Paper No. 715 Levy Economics Institute.

Freeman, C. (1987), Technology Policy and Economic Performance: Lessons from Japan, Pinter London.

Gershenkron, A. (1962), Economic Backwardness in Historical Perspective, in; Economic Backwardness in Historical Perspective: A Book of Essays, Harvard Ünv. Pres.

Gill, I. ve H. Kharas. 2007. An East Asian Renaissance. Washington, DC: The WorldBank

Göker, A. (2002) Türkiyede 1960lar ve Sonrasındaki Bilim ve Teknoloji Politikası Tasarımları: Niçin [Tam] Uygula[ya]madık? ODTÜ Öğretim Elemanları Derneği, Ulusal Bilim Politikası Paneli, ODTÜ, Ankara Gönel, F. (2010), Kalkınma Ekonomisi, Efil Yay., Ankara.

Hahm, J.H. (2003), The Government, the Chaebol and Financial Institutions before the Economic Crisis, in: Haggard, S., Lim, W. and Kim, E., Economic Crisis and Corporate Restructuring in Korea: Reforming the Chaebol, Cambridge University Press, Cambridge.

Hsu, C. (2005), Formation of Industrial Innovation Mechanims Though the Research Institute Technovation, 25, 1317-1329.

Heston, A., Summers, R. ve Aten, B. (2012), Penn World Table Version 7.1, Center for International Comparisons of Production, Income and Prices at the University of Pennsylvania, July.

Intarakumnerd, P. ve Chaminade, C. (2007a), Strategy Versus Practice in Innovation Systems Policy: The Case of Thailand, Asian Journal of Technology Innovation 15, 2, 197-213.

Intarakumnerd, P. ve Chaminade, C. (2007b), Innovation System Policies in Less Successful Developing Countries: The Case of Thailand, Centre for Innovation, Research and Competence in the Learning Economy (CIRCLE), und University, No. 2007/09, www.circle.lu.se

Kalkınma Bakanlığı (2014),# Üretimde Verimliliğin Artırılması Programı Eylem Planı Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018).

Kharas. H. ve Kohli, H. (2011), What Is the Middle Income Trap, Why do Countries Fall into It, and How Can It Be Avoided? Global Journal of Emerging Market Economies, 3(3), 281-289.

Küçükkiremitçi, O. (2011), Türkiye Sanayi Strateji Belgesi Temelinde İmalat Sanayinin Yapısal Analizi, Memleket Siyaset Yönetim Dergisi, 15, 53-95.

Lall, S. (2000), Technological Change and Industrialization In the Asian Newly Industrializing Economies: Achievements and Challenges (eds), L. Kim and R. Nelson Technology, Learning & Innovation-Experiences of Newly Industrializing Economies, Cambridge University Press, Cambridge, 13-68.

Lall, S. (2004) Reinventing Industrial Strategy, Discussion Paper, No: 28, UNCTAD.

Lall, S. (2009) Sanayileşme Stratejilerini Yeniden Düşünmek: Küreselleşme Çağında Devletin Rolü İç: Neoliberal Küreselleşme ve Kalkınma: Seçme Yazılar (der) F ùenses, İletişim Yay. İstanbul.

Lall, S. ve Teubal, M. (1998), Market Stimulating Technogy Policies in Developing Contries: A Framework With Examples from East Asia World Development, 26(8), 1369-1385.

Lapavitsas, C. (2012), Greece Could Begin Again, Le Monde Diplomatique, June http://mondediplo.com/2012/06/02greece7

Lee, K. ve Matthews, J. (2011), Firms from South Korea and Taiwan: Upgrading in the Same Industry and Entries into New Industries for Sustained Catch-Up Innovative Firms in Emerging Market Economies (ed) J. Cantwell ve E. Amann, Oxford Univ. Press,

Lewis, W.A. (1954), Economic Development with Unlimited Supplies of Labor, Manchester School of Economic and Social Studies 22, 139-191. Li, M. (2009), Yükselen Çin ve Kapitalist Dünya Ekonomisinin Çöküşü (Çev: A. Kantarcı- E. Özkaya), Epos Yay., İstanbul.

Mathews, J. (2002), The Origins and Dnamics of Taiwans R&D Consortia, Researh Policy, 31, 633-651.

MÜSİAD (2012), Ekonomi Raporu 2012 Kalkınma Yolunda Yeni Eşik: Orta Gelir

Tuzağı, Araştırma Raporları: 79, İstanbul. Nelson, R.R. (1956), A Theory of the Low Level Equilibrium Trap, American Economic Review, 46, 894-908.

Nelson, R.R. ve Pack, H. (1999), The Asian Miracle and Modern Growth Theory, The Economic Journal, 109(457), 416-436.

Niosi, J. (2008), Technology, Development and Innovation Systems: An Introduction#Journal of Development Studies, 44(5), 613-621.

Nurkse, R. (1966), Azgelişmiş Ekonomilerde Büyüme, Çev: T. Toskay, İktisadi Büyüme ve Gelişme: Seçme Yazılar, İstanbul Üniversitesi Yayınları, No: 1193, İstanbul.

Öniş, Z. (1991), The Logic of the Developmental State. Comparative Politics, 24(1).

Öniş, Z. (1992), The, East Asian Model of Development and the Turkish Case: A Comparative Analysis, METU Studies in Development, 19(4), 495-528.

Öz, S. (2012), Orta Gelir Tuzağı, EAF Politika Notu, 12-06 Ağustos 2012.

Paus, E. (2011), Latin America's Middle Income Trap, Americas Quarterly, Kış. Robertson, P.E. ve Ye, L. (2013). On the Existence of a Middle Income Trap, http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2227776

Rodrik, D. (2009a), Elli Yıllık Büyüme (ve Büyümeme): Bir Yorum, İç: Tek Ekonomi Çok Reçete, (Ç: N. Domaniç) , Eflatun Yay., Ankara, 15-60.

Rodrik, D. (2009b), Yirmi Birinci Yüzyıl İçin Sanayi Politikaları, İç: Tek Ekonomi Çok Reçete, (Ç: N. Domaniç), Eflatun Yay., Ankara, 107-156.

Sak, G. (2013), Beware the Middle Income Trap, TEPAV.

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı (2010), Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi 2011-2014 (AB Üyeliğine Doğru), Aralık.

Saygılı, ù. ve Cihan, C. (2010), Dünyada ve Türkiyede Verimlilik: Karşılaştırmalı Bir Analiz ve Türkiyenin Perspektifi, TİSK İşveren, Mart-Nisan, http://www.tisk.org.tr/isveren _sayfa.asp?yazi_id=2720&id=121

Senor, D. ve Singer, S. (2011), İsrailin Ekonomik Mucizesi (Çev: R. Sevirhanoğlu), Doğan Kit. İstanbul

Shin, J. (1996) The Economics of the Latecomers: Catching-Up, Technology Transfer, and Institutions In Germany, Japan, And South Korea Routledge, USA.

Shixue, J. (2011) The Middle İncome Trap Is a Meaningless Question, China Policy CSSN, 15 December.

Smith, H. (2000), Industry Policy in Taiwan and Korea in the 1980s: Winning With the Market, Edward Elgar Pub.

Soyak, A. (2005), Avrupa Birliği Sürecinde Türkiye Sanayi Politikası Üzerine Eleştirel Bir Yaklaşım TMMOB Ölçü Dergisi, Aralık, 61-69.

Stiglitz, J. (1986), The New Development Economics, World Development, February, 14(2), 257-265.

Stiglitz, J. (2009), Küreselleşen Dünyada Kalkınma Politikları, İç: ùenses F. (der), Neoliberal Küreselleşme ve Kalkınma, İletşim Yay., İstanbul, 281-306.

Suiçmez, H. (2010), Üretken Türkiye, Cumhuriyet Bilim Teknoloji, S:1241, 31.12.2010, 15.

Suiçmez, H. (2011), Türkiye Ekonomisinin Verimlilik Performansı, Kalkınmada Anahtar Verimlilik, ùubat, 15-21.

Şenses, F. (1989), Türkiyede Sanayileşme, Verso Yay., Ankara.

Timmer M.P., Erumban, A.A., Los, B., Stehrer, R. ve de Vries, G.J. (2014), Slicing Up Global Value Chains, Journal of Economic Perspective, 28(2),Spring, 99- 118.

Tuncel, C.O. (2012), İnovasyon Sistemleri ve Ekonomik Gelişme: Bursa Bölgesi İmalat Sanayinde İnovasyon Süreçleri Üzerine Bir Alan Araştırması, Nilüfer Akkılıç Kütüphanesi Yayınları, Bursa.

TÜSİAD (2011) Türkiyede Büyümenin Kısıtları: Bir Önceliklendirme Çalışması, İstanbul: TÜSİAD Yay.

Uras, G. (2013),Sanayide İthalata Bağımlılık %58den %62ye Yükseldi Milliyet Gazetesi, 12.03.2013.

World Bank (2012), China 2030: Building a Modern, Harmonious, and Creative High-Income Society.

Woolthuis, R.K., Lankhuizen, M. ve Gilsin, V. (2005), A System Failure Framework for Innovation Policy Design, Technovation, 25(6), 609-619.

Yeldan, E. (2012), Türkiye Orta Gelir Tuzağına Yaklaşırken, İktisat ve Toplum, 21-22 ve 26-30.

Yeldan, E. (2014), ùu Yapısal Reform Denilen Mucize İlaç, İktisat ve Toplum, 50, 14-19.

Yeldan, E., Taşçı, K., Voyvoda, E. ve Özsan, E. (2012), Orta Gelir Tuzağından Çıkış: Hangi Türkiye? TÜRKONFED.

Yılmaz, G. (2014), Turkish Middle Income Trap and Less Skilled Human Capital, Working Paper No: 14/30, TCMB.

Yülek, M. (1999), Asya Kaplanları: Sanayi Politikaları ve Kalkınma, Alfa Yay. İstanbul.