Emlak vergisinde matrah tespitine ilişkin sorunlar ve çözüm önerileri

Taşınmazların değerlemesi ve değerlerin vergiye yansıtılması gelişmiş toplumların üzerinde önemle durdukları konulardan biridir. Özellikle hızlı şehirleşme ile birlikte taşınmaz değerlerinde sürekli artışlar yaşanmaktadır. Fakat yaşanan bu değer artışları aynı oranda emlak vergisi gelirlerinde artışa neden olamamaktadır. Emlak vergisinde gelişmekte olan ülkelerde daha yoğun olmakla birlikte gelişmiş ülkelerde de sorun oluşturan konu, vergiye konu taşınmaz değerlerinin doğru ve gerçekçi tespiti sorunudur. Emlak vergisinde değer tespit aşamasında yaşanan bu sorunların tespiti ve bu sorunların çözümüne ilişkin öneriler çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Özellikle taşınmaz değerlemesi alanında kurumsal yapıyı henüz oluşturmaya çalışan Türkiye’de hem idare hem de mükellef açısından yaşanan bu sorunların belirlenmesi ve bu sorunların çözümüne ilişkin önerilerin ortaya konması oldukça önemlidir.

Problems related to tax assesment in real estate tax and suggestions

Valuation and taxation of real assets are considered important issues in developed countries. Particularly, with the rapid urbanization, there are constant increases in the values of the real estate. However, these increases are not reflected in the real estate taxes. The problem here is to set the true and realistic value of the properties subjected to taxation. Even though, this problem is still experienced in developed countries, it is more frequent in developing countries. The problems faced in the process of the real estate valuation and the suggestion as solutions for these problems are the aims of this study. It is important to identify the problems and to propose some solutions for taxpayers and governors in Turkey which has not structured the system of real estate valuation.

___

Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun (6183 S.K.), Resmi Gazete, 8469, 28/07/1953.

Batırel, Ö. F. (1974), Teoride ve Türk Vergi Sisteminde Değerleme, İstanbul Matbaası, İstanbul.

Çağdaş, V., Gür, M. ve Demirel, Z. (2003), “Emlak Vergisi ve Kadastro”, HKM Jeodezi, Jeoirformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, Sayı:2003/89.

Çağdaş, V. (2007), “Türkiye İçin Bir Emlak Vergi Sistemi Tasarım Modeli Önerisi” Yayınlanmamış Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. http://tez2.yok.gov.tr/tez.htm (Erişim:20/05/2010).

Demir, H. (2006), “Kadastronun Mali Boyutu” Ankara: TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Kadastro Kongresi 22-24 Mayıs 2006, www.tyd.yildiz.edu.tr/web/Dosyalar/Kadastronun_Mali_Boyutu.doc (Erişim:27/05/2009).

Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı. (2007), Vergi Özel İhtisas Komisyon Raporu, DPT Yayınları No: 2734, Ankara.

Emlak Vergisi Kanunu (1319 S.K.), Resmi Gazete, 13576, 11/08/1970.

Gerçel, H. (1994), “Emlak Vergisi Mevzuat ve Uygulamasının Analizi” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Güner, A. (2006), Yönetimlerarası Gelir Bölüşümü Temel İlke ve Uygulamalar, Mali Yerelleşme; Teori ve Uygulama Üzerine Yazılar, Marmara Üniversitesi Yerel Yönetimler Araştırma ve Eğitim Merkezi, İstanbul.

Konut Finansman Sistemine İlişkin Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (5582 S.K.), Resmi Gazete, 26454; 21/02/2007.

Öner, E. (2006), Emlak Vergisinde Matrah Tespit Usullerindeki Gelişmeler, Kamu Maliyesindeki Yeni Yaklaşımlar, Seçkin Yayınevi, Ankara.

Sermaye Piyasası Mevzuatı Çerçevesinde Değerleme Hizmeti Verecek Şirketlere ve Bu Şirketlerin Kurulca Listeye Alınmalarına İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ (Seri: VIII, No: 35), Resmi Gazete, 24491:12/08/2001.

Sermaye Piyasasında Faaliyette Bulunanlar İçin Lisanslama ve sicil Tutmaya İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ (Seri: VIII, No: 34), Resmi Gazete, 24490; 11/08/2001.

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanun (3045 S.K.), Resmi Gazete, 18540, 26/09/1984.

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanunda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Hakkında Kanun (4924 S.K.), Resmi Gazete. 25178; 24/07/2003.

Türk Vergi Sistemi, Sorunlar-Çözüm Önerileri, (2002), Gayrimenkul, Kentsel Rantlar ve Yeni Bir Vergileme Modeli, Onbeşinci Bölüm, TOBB Yayınları, Ankara.

Vergi Reform Komisyonu Raporları. (1972), Emlak Değerleme Kanun Tasarı ve Gerekçesi. Cilt: IV, Damga Matbaası, İstanbul.

Vergi Usul Kanunu, Emlak Vergisi Kanunu ve Harçlar Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun (4751 S.K.), Resmi Gazete, 24721, 09/04/2002.

Vergi Usul Kanunu (213 S.K.), Resmi Gazete, 11343, 28/02/1963.

Yaman, B. Gayrimenkul Değerlemesi ve Önemi, http://www.stratejikboyut.com/haber/gayrimenkul-degerlemesi-ve-onemi-28088.htm (Erişim: 10/11/2008).

Yomralıoğlu, T. ve Nişancı, R. (2006), “Türkiye’de Harita Mühendisliğinin Taşınmaz Değerlemesindeki Yeri ve Rolü”, Rapor 1.0, Trabzon. http://www2.itu.edu.tr/~tahsin/yayinlar/HKMO_tasinmazdeg_raporu.pdf (Erişim: 10/11/2009).