İlköğretim II. kademe öğrencilerinde vergi bilincinin tespiti: Ampirik bir araştırma

Devletle mükellef arasında en fazla anlaşmazlığa neden olan kamu kaynağı vergilerdir. Vergilerin, anlaşmazlık konusu olmasının nedenlerinden birisi mükelleflerin vergi karşısındaki olumsuz tutum ve davranışlarıdır. Bu anlaşmazlıkların giderilmesinde uygulanabilecek yöntemlerin başında vergiye uyumun ve vergi bilincinin oluşturulması gelmektedir. Çalışmada, ilköğretim II. kademe öğrencilerinin vergi bilincini tespit etmek ve vergi bilincinin oluşmasında etkili olan faktörlerin neler olduğu konusu, ilköğretim öğrencileriyle yapılan anketten elde edilen veriler ışığında incelenmiştir. Sonuçlar SPSS programı aracılığı ile frekans analizine, güvenilirlik analizine ve Ki-kare analizlerine tabi tutulmuştur. Öğrencilerin vergi ile kamu hizmetleri arasındaki bağı doğru şekilde algıladıkları ve vergi bilinci konusunda ilk adımın aileler tarafından gerçekleştirildiği görülmüştür.

PDF

___

Akdoğan, A. (2005), Kamu Maliyesi, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 10. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.

Andreoni, J., Brian, E. ve Jonathan, F. (1998), “Tax Compliance”, Journal of Economic Literature, American Economic Association, 36(2), 818-860.

Aydemir, Ş. (1993), Türkiye’de Kayıt Dışı Ekonomi, Maliye Hesap Uzmanları Derneği, İstanbul.

Bayraklı, H. H., Sağbaş, İ. ve Ural, L. (2004a), “Vergi Kaçırma Eğilimini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi: Uşak İli Örneği”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi, C. VI, S. 1, Haziran 2004, 197-214.

Bayraklı, H. H., Saruç, N. T. ve Sağbaş, İ. (2004b), “Vergi Kaçırmayı Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi ve Vergi Kaçaklarının Önlenmesi: Anket Çalışmasının Bulguları”, Türkiye’de Vergi Kayıp ve Kaçakları, Önlenmesi Yolları, 19. Türkiye Maliye Sempozyumu, Antalya, 204-254.

Buchanan, D. ve Huczynski, A. (1997), Organizational Behaviour, Prentice Hall, Third Editionitaly, Milan.

Çiçek, H., Karakaş, M. ve Yıldız, A. (2008), Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Vergi Yükümlülerinin Vergiyi Algılama ve Tutum Analizi: Bir Alan Araştırması, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No: 2008/381, Ankara.

Çataloluk, C. (2008), “Vergi Karşısında Mükelleflerin Tutum Ve Davranışları”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20. sayı, Konya, 213-228.

Demir, İ. C. (1999), Mükelleflerin Vergi Karşısındaki Davranışları: Afyon İli Anket Çalışması, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.

Devrim, F., Tekir, S. ve Şirin, M. (1981), Vergi Psikolojisi (Ders Notları), İzmir.

Dornstein, M. (1987), “Taxes:Attitudes and Perceptions and Their Social Bases”, Journal of Economic Psychology, 8, 55-76.

Dubin, J. A. ve Wilde, L. L. (1988), “An Empirical Analysis of Federal Income Tax Auditing and Compliance”, National Tax Journal, 41, 61–74.

Herekman, A. (1989), Kamu Maliyesi (Genel Vergi Kuramı), Sevinç Matbaası, C. II, Ankara.

Kalyoncu, R. (1984), “Vergi Sloganları, Vergi, Vergiden Kaçınma Konuları Üzerine Düşünceler”, Vergi Dünyası, Sayı 35, Temmuz 1984.

Morgan, C. T. (1981), Psikolojiye Giriş Ders Kitabı, “A Brief Introduction to Psychology” kitabında ‘Biyolojik Evrim’ bölümü, Çev. Acar, G. B., Ankara, Hacettepe Üniversitesi, Psikoloji Bölümü Yayınları, No.1, Meteksan.

Muter, B. N., Sakınç, S. ve Çelebi, K. (1993), Mükelleflerin Vergi Karşısındaki Tutum ve Davranışları Araştırması, Celal Bayar Üniversitesi, İİBF, Maliye Bölümü, Manisa.

Ömürbek, N., Çiçek, H. G. ve Çiçek, S. (2007), “Vergi Bilinci Üzerine Bir İnceleme: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Yapılan Anketin Bulguları”, Maliye Dergisi, Sayı 153, Temmuz-Aralık 2007, 102-122.

Özdemir, A. R. ve Ayvalı, H. (2007), “Vergi Bilincine Sahip Bireylerin Fiş veya Fatura Alma Duyarlılığını Etkileyen Faktörler”, Maliye Dergisi, Sayı 153, Temmuz-Aralık 2007, 51-73.

Sağbaş, İ. ve Başoğlu, A. (2005), “İlköğretim Çağındaki Öğrencilerin Vergileri Algılaması: Afyonkarahisar İli Örneği”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi, C. VII, S. 2, 123-144.

Sağbaş, İ. (2003), “Kamu Tercihi Teorisi ve Türkiye'de Yerel Vergilerin Algılanması”, Amme İdaresi Dergisi, C.36, S.1, 169-178.

Savaşan, F. ve Odabaş, H. (2005), “Türkiye’de Vergi Kayıp ve Kaçaklarının Nedenleri Üzerine Ampirik Bir Çalışma”, Selçuk Üniversitesi İİBF, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Yıl 5, S. 10, 1-28.

Silah, M. (2005), Sosyal Psikoloji Davranış Bilimleri, Seçkin Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara.

Şenyüz, D. (1992), “Maliye Mükellef İlişkilerinde Karşılaşılan Sorunlar”, Sayıştay Dergisi, Sayı 7, 17-24.

Şenyüz, D. (1995), Vergilemede Yükümlü Psikolojisi, Bursa.

Tuay, E. ve Güvenç, İ. (2007), Türkiye’de Mükelleflerin Vergiye Bakışı, Gelir İdaresi Başkanlığı, Yayın No:51.

Tosuner, M. ve Demir, İ. C. (2007), “Toplumsal Bir Olgu Olarak Vergi Ahlakı”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 9 / 3, 1-20.

User, İ. (1992), “Vergi Psikolojisi ve Vergilemenin Psikolojik Sınırı”, Marmara Üniversitesi, İİBF Dergisi, Sayı 1-2, 63-78.