KUZEYBATI ANADOLU HALLOYSİTİ'NİN İNTERKALASYONU

Kuzeybatı Anadolu Çanakkale-Balıkesir bölgelerinden alınan halloysit numuneleri üzerinde interkalasyon çalışmaları yapılmıştır. Numune tanımlama ve hazırlama işlemlerini takiben önce hidrat halloysitlerin dehidrat yapıya dönüşüm sıcaklık aralıkları tespit edilmiştir.Sonuçlar halloysitlerin 50°Cnin altında katmanlar arası suyunu bırakmadığını, bu işlemin70°Cye kadar devam edebildiğini göstermiştir. Dehidrat yapıya dönüştürülmüş halloysitnumuneleri üzerinde etilen glikol, potasyum asetat, dimetil sülfoksit ve formamid ile interkalasyon çalışmaları yapılmıştır. Etilen glikol ve potasyum asetat ile sonuç alınamamış,ancak dimetil sülfoksit ve formamid ile interkalasyon için başarılı sonuçlar elde edilmiş, enetkili interkalasyon reaktifinin formamid olduğu bulunmuştur.

HALLOYSITE INTERCALATION OF NORTH WEST ANATOLIA

In this study, the representative samples were taken from the halloysite deposits located inÇanakkale-Balıkesir regions in the northwestern Anatolia. At first, the dehydration tempe- ratures of the samples were determined after the sample preparation and characterizationstudies. It was found that halloysite samples start to loose their interlayer waters at 50°Cand goes up to 70°C. The intercalation studies were carried out on the dehydrated samplesby using ethylene glycol, potassium acetate, dimethyl sulfoxide and formamide. Althoughthe negative results by ethylene glycol and potassium acetate, the satisfactory results wereobtained by dimethyl sulfoxide and formamide. It is undertood that the most effective reagentin terms of intercalation is formamide.

___

  • Akçay, A.E., Dönmez, M., Ilgar, A., Duru, M., Pehlivan, Ş. 2008. 1:100.000 ölçekli Türkiye jeoloji haritaları, Bandırma H 19 paftası No 103, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, 26 s. Ankara.
  • Anthony, J.W., Bideaux, R.A., Bladh, K.W., Nichols, M.C., 1995. Handbook of Mineralogy, Vol. II. Silica, Silicates, Mineral Data Publishing, Tucson, Arizona. (http://www.handbookofmineralogy.org/ pdfs/halloysite.pdf)
  • Başara, B., Saklar, S., Ağrılı, H., Kibar, U. 2013. Türkiye Halloysit Ve Kaolenlerinin Mineralojik Tanımlanmasında İnterkalasyon Yönteminin Araştırılması proje sonuç raporu, Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü Rapor No: 11705. Ankara (yayımlanmamış).
  • Christie, A. B., Douch, C. J., Winfeld, B. J., Thompson, B. N., 2000. New Zealand’s industrial mineral potential, Industrial Minerals July, p.66.
  • Christie, T., Thompson, B., Brathwaite, B., 2011, Mineral Commodity Report 20- Clays, http://www.nzpam. govt.nz/cms/pdf-library/minerals/publications/
  • Churchman, G. J., Aldridge, L. P., Carr, R. M. 1972. The relationship between the hydrated and dehydrated states of an halloysite. Clays and Clay Minerals 20, 241-246.
  • Churchman, G. J., Carr, R. M. 1973. Dehydration of the washed potassium acetate complex of halloysite. Clays and Clay Minerals 21, 423-424.
  • Churchman, G. J., Theng, B. K. G. 1984. Interactions of halloysites with amides: mineralogical factors affecting complex formation. Clay Minerals 19, 161-175.
  • Churchman, G. J., Whitton, J. S., Claridge, G. G. C., Theng, B. K. G. 1984. Intercalation method using formamide for differentiating halloysite from kaolinite. Clays and Clay Minerals 32, 241–248.
  • Churchman, G.J. 1990. Relevance of different intercalation tests for distinguishing halloysite from kaolinite in soils. Clays and Clay Minerals 38, 591–599.
  • Dönmez, M., Akçay, A.E., Duru, M., Ilgar, A., Pehlivan, Ş. 2008. 1:100.000 ölçekli Türkiye jeoloji haritaları, Çanakkale H 17 paftası No 101, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü 27 s. Ankara.
  • Duru, M., Pehlivan, S., Dönmez, M., Ilgar, A., Akcay, A.E. 2007. 1:100.000 ölçekli Türkiye jeoloji haritaları, Bandırma H 18 paftası No 102, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü 50 s. Ankara.
  • Duru, M., Pehlivan, Ş., Okay, A.İ., Şentürk, Y. ve Kar, H. 2012. Biga Yarımadası’nın Tersiyer Öncesi Jeolojisi, s.7-74, Biga Yarımadası’nın Genel ve Ekonomik Jeolojisi, Editörler: Erdoğan Yüzer, Gürkan Tunay, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Özel Yayın Serisi No: 28, Ankara.
  • Ece, Ö. İ., Schroeder, P. A. 2007. Clay mineralogy and chemistry of halloysite and alunite deposits in the Turplu area-Balıkesir-Turkey. Clays and Clay Minerals 55, 1, 18-35.
  • Erdoğan, M., Gençoğlu, H. ve Mahmutoğlu, Y., 2012. Biga Yarımadası’nın Endüstriyel Hammadde Olanakları, s.273-289, Biga Yarımadası’nın Genel ve Ekonomik Jeolojisi, Editörler: Erdoğan Yüzer, Gürkan Tunay, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Özel Yayın Serisi No: 28, Ankara
  • Harrison, J.L., Greenberg, S.S., 1962. Dehydration of fully hydrated halloysite from Lawrence County, Indiana., 9th National Conference on Clays and Clay Minerals 374-377.
  • Hillier, S., Ryan, P.C. 2002. Identification of halloysite (7 Å) by ethylene glycol solvation: the ‘MacEwan effect’. Clay Minerals 37, 487–496
  • Horvath, E., Kristof, J., Kurdi, R., Mako, E., Khunova, V. 2011. Study of urea intercalation into halloysite by thermoanalytical and spectroscopic techniques. Journal of Thermal Analysis and Calorimetry 105, 53–59
  • Ilgar, A., Demirci, E.S., Demirci, Ö., 2012. Biga Yarımadası Tersiyer İstifinin Stratigrafisi ve Sedimantolojisi, s.75-122, Biga Yarımadası’nın Genel ve Ekonomik Jeolojisi, Editörler: Erdoğan YÜZER, Gürkan TUNAY, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Özel Yayın Serisi No: 28, Ankara
  • Joussein, E., Petit, S., Delvaux, B. 2007. Behavior of halloysite clay under formamide treatment. Applied Clay Science, 35, 17–24.
  • Joussein, E., Petit, S., Churchman, G. J, Theng, B. K. G., Righi, D., Delvaux, B. 2005. Halloysite clay minerals-a review. Clay Minerals 40, 383–426.
  • Joussein, E., Petit, S., Fialips, C.I., Vieillard, P., Righi, D. 2006. Difference in the dehydration–rehydration behavior of halloysites: new evidence and interpretations. Clays and Clay Minerals 54,473–485.
  • Kirkman, J.H. 1981. Morphology and structure of halloysite in New Zeland tephras, Clays and Clay Minerals 29 (1), 1-9.
  • Lacin, D. ve Yeniyol, M. 2006. An example to the halloysite deposits formed associated with the andesitic pyroclastics: Soğucak halloysite deposit (Yenice- Çanakkale). İstanbul Üniversitesi Yerbilimleri Dergisi 19, 1, 27-41.
  • Mellouk, S., Cherifi, S., Sassi, M., Marouf-Khelifa, K., Bengueddach, A., Schott, J., Khelifa, A. 2009. Intercalation of halloysite from Djebel Debagh (Algeria) and adsorption of copper ions. Applied Clay Science 44, 230–236.
  • Murray, H. H. 2007. Applied Clay Mineralogy- Developments in Clay Science 2. Elsevier, 180.
  • Nicolini, K. P., Fukamachi, C. R. B., Wypych, F., Mangrich, A. S. 2009. Dehydrated halloysite intercalated mechanochemically with urea: Thermal behavior and structural aspects. Journal of Colloid and Interface Science 338, 474–479.
  • Saklar, S., Ağrılı, H., Zimitoğlu, O., Başara, B., Bayrakdar, H. 2011. Türkiye halloysit kaynaklarının değerlendirme olanaklarının araştırılması proje sonuç raporu, Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü Rapor No: 11467, 122 s. Ankara, (yayımlanmamış).
  • Saklar, S., Ağrılı,H., Zimitoğlu, O., Başara, B., ve Kaan, U., 2012. Kuzeybatı Anadolu halloysit/kaolinitlerinin karakterizasyon çalışmaları, Maden Tetkik ve Arama Dergisi 145, 48-61.
  • Uygun, A. 1999. KB - Anadoluda karbonat kayaları içine yerleşmiş bazı halloysit yataklarının jeolojisi ve oluşumu. Maden Tetkik ve Arama Dergisi 121, 141-151.
  • Wada, K. 1961. Lattice expansion of kaolin minerals by treatment with potassium acetate. American Mineralogist 46, 78-91.
  • Wills, B.A., Napier-Munn, T.J. 2006. Wills Mineral Processing Technology, 7th Edition, Elsevier Amsterdam.