Kınalızâde’nin Ahlâk-ı Alai Adlı Eserinde Ahlâk- Siyaset İlişkisi

“Ahlâk-ı Alai” adlı ahlâk kitabı Kınalızâde tarafından kaleme alınmıştır ve günümüze fazlasıyla ışık tutan, bütünlükçü bir eserdir. Günümüzde ahlâk ve siyaset birbirinden ayrı ve birbirine nüfuz etmemesi gereken iki ayrı alan olarak ele alınmaya çalışılmaktadır. Bu makale Kınalızâde’nin “Ahlâk-ı Alai” adlı eserinden hareketle ahlâk ve siyasetin birbirinden ayrılamayacağı, ahlâk alanından mahrum bir siyaset alanının düşünülemeyeceği ifade edilmek üzere kaleme alınmıştır. Kınalızâde insanın önce kendisini ahlâki özne olarak yetiştirmesi gerektiğini, sonrasında insan sosyal bir canlı olduğu için diğer insanlara ihtiyaç duyduğunu ve bunun için öncelikle bir aile de yaşamaya ihtiyaç ve istek duyduğunu belirterek bu zemin üzerine küçük toplum olan aileden, büyük toplum olan devlete, siyasete geçmektedir. Dolayısıyla aşamalı bir süreç göze çarpmaktadır. Makalede bu hususlar ayrıntılı olarak ele alınacaktır.                                                                     
Anahtar Kelimeler:

Ahlak, Siyaset, Aile, Devlet, Birey

The Relations Between Ethics And Political Philosophy in Ahlak-i Alai

The ethical book, called “Ahlâk-ı Alai”, was written by Kınalızâde and it is a comprehensive work that sheds light on our present day. In our contemporary way of thinking, morality and politics are studied and considered as two separate areas which should not penetrate each other. However, this article has been written in order to state and demonstrate that morality and politics cannot be separated from each other. In fact, this paper argues that politics deprived of morality cannot even be considered properly, as it has also been stated in Kınalızâde's book. Kınalızâde, first, asserts that a human being ought to educate himself/herself as a moral person. Since the human beings are social by their nature, according to Kinalizade, they need other people for the survival and maintenance of their lives. So, for this necessity, human beings need to live in a family and also in a community. Thus, Kınalızâde mentions family and the State for that they are indispensable for the improvement of human being’s moral comprehension. Therefore, a gradual process stands out. These issues have been discussed in detail in this article.

___

  • Arslan, H. (2014). Kınalızâde Ali Efendi’de ahlâk ve din ilişkisi. İ. Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5(2), 49-65.
  • Çağrıcı, M. (2012). Kınalızâde’de siyaset ahlâkı. Uluslararası Kınalızâde ailesi sempozyumu bildiriler kitabı içinde (s.57-71). Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi Yayınları.
  • Demirci, F.(2012). Devlet adamlarına iki nasihat örneği: Kınalızâde Ali Efendi ve Machiavelli. Uluslararası Kınalızâde ailesi sempozyumu bildiriler kitabı içinde (s. 535-547). Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi Yayınları.
  • Doğan, C. (2013). 16. ve 17. Yüzyıl Osmanlı siyasetname ve ahlâknâmelerinde ibn haldûnizm: Kınalızâde Ali Efendi, Kâtip Çelebi ve Na’îmâ örnekleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 27, 197- 214.
  • Kınalızâde (2017). Ahlâk-I Alai. (Sad. Murat Demirkol). Ankara: Fecr Yayınları.
  • Nasıreddin T. (2005). Ahlâk-ı Nasıri. (Çev. A. Vahap Taştan, Habil Nazlıgül). Ankara: Fecr Yayınları. Ocak, H. (2012). Kınalızâde Ali Efendi’ de mutluluk ahlâkı kavramının felsefi temelleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 115-136.
  • Oktay, A. S. (2008). Kınalızâde Ali Efendi ve iş ahlâkına ait temel ilkeler. İş Ahlâkı Dergisi, 2, 105-119.
  • Oktay, A. S.(2015). Kınalızâde Ali Efendi’nin ahlâk ilmi ve ahlâk terbiyesi hakkındaki görüşleri. Son dönem Osmanlı ahlâk terbiyecileri ve ahlâk terbiyesi. İstanbul: Tartışmalı İlmi Toplantılar Dizisi: 80.
  • Oktay, A.S.(2002). Kınalızâde Ali Efendi’nin hayatı ve Ahlâk-I Alai isimli eseri. Divan,185-232.
  • Oktay, A.S. (1998). Kınalızâde Ali Efendi ve Ahlâk-I Alai. İstanbul, 1-435.
  • Özçelik, D. (2019). Aristoteles ve Kınalızâde Ali Efendi’de adalet (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Öztürk, H. (2012). Ahlâk Olgusunda Kınalızâde’nin yeri. Uluslararası Kınalızâde ailesi sempozyumu bildiriler kitabı içinde (s.397-40). Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi Yayınları
  • Taşkın, S. (2017). Aristoteles ve Kınalızâde Ali’nin ahlâk anlayışlarının karşılaştırılması (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
  • Türer, C. (1992). Kınalızâde’de mutluluk. Felsefe Dünyası, 30, 80-90.
  • Uysal, E. (2012). Kınalızâde’nin siyaset felsefesi. Uluslararası Kınalızâde ailesi sempozyumu bildiriler kitabı içinde (s. 520-533). Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi Yayınları.
  • Yaran, C. S. (2012). Kınalızâde’de nefs teorisi ve erdem etiği. Uluslararası Kınalızâde ailesi sempozyumu bildiriler kitabı içinde (s. 219-229). Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi Yayınları.