TURGUT UYAR’IN ŞİİRLERİNDE “BEN” VE ÖTEKİ”NİN YALNIZLIK İTKİSİ

Yalnızlık kişinin çevresine, duygularına ve kendine karşı yaşadığı bir olgudur. Bu olgunun insan hayatında ve benliğinde ortaya çıkış nedeni; düşük benlik saygısı, düşük sosyal beceriler, bağlanma ve bağlanamama durumunu insanda derinleştirir. İkinci Yeni şiirinde yalnızlık, bireyin benlik saygısını yitirmesi, etrafıyla ve kendisine karşı uyum sorununu yaşamasıyla ortaya çıkar. İkinci Yeni şiirinde modern bireyin değişen yaşam algılarına karşı yaşadığı uyum sorunsalı, şairlerin benlikleri ile hayatın gerçekleri arasında sıkışıp kalmalarına neden olur. Bu durum ileri boyutta şiirlerde düşük sosyal becerilerin gelişmesine neden olur ve şiirde yalnızlık duygusu bütün şiirlerinin iç atmosferini kaplar. Turgut Uyar’ın şiirlerinde yalnızlık itkisinin görüntü seviyesi, varlık ve nesnelere göre imgesel bir açılım yaratır. Bu açılımlar kendi şahsî mizacından kaynaklı olduğu gibi şiirlerde ele aldığı modern “ben”in ontolojik kökenli yalnızlık duygusunu doğurur. Uyar’ın şirinlerinde yalnızlık edimi; kadın, cinsellik, mekân ve benlik ve varoluşsal tutunamayış olarak kendine varlık bulur. Uyar’ın şiirlerinde de yalnızlık, bilişsel boyutlu ortaya koyulduğu gibi ontolojik kökenli bir duygu yoğunluğu olarak da karşımıza çıkar. Turgut Uyar yalnızlık duygusunu son derece özel ve kişisel bir yaşantı deneyimine dönüştürerek yaratıcı bir yazma eylem haline getirir. Şairin şiirlerinde yalnızlık psikolojik-bilişsel ve varoluşsal bir ilişkiler düzlemi olarak görülür. Uyar, modern insanın dünyayı ve kendini kavramasını bilişsel ve sosyal yalnızlık boyutuyla ilişkilendirerek ontolojik bir savunma ve savrulma durumu yaratır. İnsanın kendi öznelliğini kavraması, Uyar’ın şiirlerinde yalnızlık duygusunu varoluşsal bir tutunamama sorununa dönüştürür.

Anahtar Kelimeler:

Turgut Uyar, Şiir, Yalnızlık

PDF

___

Alpay, Necmiye (1999). “Üç Düzlem”. Şiirde Dün Yok Mu?. (Haz. Tomris Uyar).İstanbul: Can Yay. s.240-254.
Altan, Erhan (2005). Tomris Uyar’la Turgut Uyar Üzerine Söyleşi: ben koşarım aşağlara, koşarım. İstanbul: Dünya Aktüel Yay.
Caner, Fırat (2006). Turgut Uyar’ın Huzursuzluğu. Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara.
Çakırlar, Cüneyt- Delice Serkan (2012). Cinselliğin Muamması. İstanbul: Metis Yay.
Dost (2016). “Uyar’la Bir Konuşma”. Korkulu Ustalık, (Haz. Alâattin Karaca). İstanbul: Yapı Kerdi Yay. s. 457-458.
Foucault, Michel (2007). Cinselliğin Tarihi. (Çev. Hülya Uğur Tanrıöver). İstanbul: Ayrıntı Yay.
Foulguie, Paul (1998). Varoluşçunun Varoluşu. (Çev. Yakup Şahan). İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yay
Fromm, Erich (1991). Kendini Savunan İnsan. Ahlak Felsefesine. Psikolojisine İlişkin Bir Araştırma. (Çev. Necla Arat). İstanbul: Say Yay.
Fromm, Erich (2012). Özgürlük Olgusu. ( Çev. Sedat Erdemli). Balıkesir: Altınpost Yay.
Gasset, Jose Ortega (1995). İnsan ve Herkes. (Çev. Neyriye Gül Işık). İstanbul: Metis Yay.
Kanter, Beyhan (2011). “Turgut Uyar’ın Şiirlerinde Modern İnsanın Yalnızlığı ve Sonsuzluk Özlemi”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. C. 21. S.2. s. 26-38.
Otçu, Önder (1999). “Yalnızlığın Kusursuz Çekirdeği”. Şiirde Dün Yok Mu?. (Haz. Tomris Uyar). İstanbul: Can Yay. s. 204-239.
Sartre, Jean Paul (1985). Varoluşçuluk. (Çev. Asım Bezirci) İstanbul: Say Yay. Şenderin, Zübeyde (2003). Turgut Uyar’ın Hayatı, Sanatı, Şiirleri Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. (Yayımlanmamış Doktora Tezi.) Ankara. Uyar, Turgut (1985). “Yaşamında İlkler”. Sonsuz ve Öbürü. (Haz. Tomris Uyar-Seyit Nezir). İstanbul: Broy Yay. s. 122-128. Uyar, Turgut ( (2015). Büyük Saat. İstanbul: Yapı Kredi Yay. Yalom, Irvin (2001). Varoluşçu Psikoterapi. (Çev. Zeliha İyidoğan Babayiğit). İstanbul: Kabalcı Yay.