EBUZZİYA TEVFİK TARAFINDAN YAZILAN İBN-İ SȊNÂ BİYOGRAFİSİ

Türk-İslam ve dünya bilim tarihinde oldukça önemli bir yere sahip olan İbni Sina Türk kültür tarihinde de dikkate değer bir kıymete sahiptir. Kısa ve dolu bir hayat süren İbni Sina tıp, felsefe, astronomi, geometri, lügat gibi pek çok alanda kıymetli eserler bırakmıştır. Bilgin kişiliğinin yanında kendisi hakkında anlatılan pek çok hikâye Türk halk edebiyatına kaynaklık etmektedir. Ancak Türk halk anlatılarında onun gerçek yaşantısından ziyade halkın düşünce ve hayal dünyasındaki kişiliği ön plana çıkmaktadır. Bu noktada halk anlatılarına göre İbni Sina sevilen bir karekter oluşuyla dikkati çekmektedir. Bu makalede öncelikle İbni Sina hikâyeleri ile ilgili yapılan çalışmalardan bahsedilerek genel bir değerlendirmede bulunulmuştur. Daha sonra Ebuzziya Tevfik’in Hicri 1299 tarihinde Matbaa-i Ebu’z-ziya’da bastırıp yayınladığı İbni Sina hakkındaki Tercüme-i hal ele alınmıştır. Bu kısımda eserin içeriğine dair bilgi verildikten sonra İbni Sina biyografisi hakkında yapılmış olan çalışmalar da dikkate alınarak Ebuzziya’nın hazırladığı biyografik eserde izlediği metot değerlendirilmiştir. Sonuç kısmından sonra ise araştırmacıların istifadesine sunulması amacıyla adıgeçen eser Latin alfabesine aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

İbni Sina, Ebuzziya Tevfik, Biyografi

PDF

___

Ateş, A . (2010). “Türk Halk Hikayelerinde İbn Sina,” Türkiyat Mecmuası, 11 (0), 33-40.Bayat, Ali Haydar (1984); “Türk-İslâm Toplumlarında İbni Sîna Hikâye ve Fıkraları I”, Uluslararası İbni Sîna Sempozyumu Bildirileri 17-20 Ağustos 1983, Millî Kütüphane Yayınları, Ankara, s. 575-585.Güllü, H. (1991), Gencine-i Hikmet.(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü.Kaya, D. (2001), “İbn-i Sina Hikayesinin Yeni Bir Yazma Nüshası,” Kebikeç,12, 205-211.Keklik, N . (2012). “Türk-İslam Filozofu İbn Sina (980-1037) Hayatı ve Eserleri,” İstanbul Üniversitesi Felsefe Arkivi Dergisi, 0 (22-23).Öztelli, C . (1968). “Halk Hikâyelerinde İbni Sîna,” Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten, 16, 213-219.Sakaoğlu, S. (1984). “Türk Halk Masalları Üzerine Ebu Ali Sînâ Hikayelerinin Tesiri”, Uluslararası İbn Sîna Sempozyumu Bildirileri, Ankara, s. 501-522.Şenocak, E. (2005), İbni Sina Hikayeleri Üzerinde Mukayeseli Bir Araştırma. (Yaynlanmamış Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Şenocak, E. (2015), “Halk Muhayyilesinde İbni Sina ve Hayatı Etrafında Anlatılan Efsaneler,” Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 3, 7, 175-185.Şimşek, E. ve Şenocak, E. (2009), “İbni Sina Hikayelerinin Arketipsel Tahlili,” Milli Folklor Dergisi, 82, 110-121.Türkmen, F. (1984) “Türk Halk Geleneğinde İbn-i Sina”, I. Uluslararası İbn-i Sînâ Kongresi Bildirileri (17–20 Ağustos 1983), Millî Kütüphane Yayınları, Ankara, s. 201–206.