Fârâbî'nin Siyaset Felsefesinde Demokrasi

Bu çalışmada, Batı siyasal sistemi içerisinde doğmuş olan demokrasiye, îslâm dünyasının ünlü filozofu Fârâbî'nin getirmiş olduğu yorum ve eleştiriler konu edilmektedir. Halkın {demos) iktidarı, yönetimi anlamına gelen demokrasi rejiminin temel özelliği, iktidarın belli dönemlerde zor ve şiddet kullanmaksızın seçimle el değiştirmesidir. MÖ V. yüzyıla kadar giden uzunca bir geçmişi olan demokrasiye büyük katkılar sağlayan filozofların yanı sıra, Antik Çağ'dan günümüze kadar çok şiddetli eleştiriler de gelmiştir. Bu eleştiriyi yapanlar arasında Eflâtun ve Fârâbî öne çıkmaktadır. Bu çalışmamızda, Eflâtun'dan hareketle Orta Çağ İslam dünyassının en büyük filozoflarından Fârâbî'nin demokrasi(el-medinetü'l cemâiyye)anlayışı incelenmeye çalışılacaktır.

The concept of domocracy in the political philosophy of Farabi

Historically, the democracy which has occured in Western political system, has taken on a shape as 'consensus' regime as a result of major social struggles, civil wars and conflicts. The regime of democracy which means rulership of public {demos) and has western philosophical bases, has been characterized as accession of public to power without using force or violence. The democracy which has long history, dates back to 5th century BC, has been criticised sharply by philosophers who contributed to the idea of democracy and this criticism extants from Antique Age to the present. Among those philosophers, Plato and Farabi comes to the fore. In this study, from the point of Plato, it is going to be analysed the democracy concept of Farabi who is the one of major philosophers of Middle Age Islamic world.

PDF

___

Aristoteles, Politika, çev. Mete Tuncay, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1983.
Aron, Raymond, Demokrasi ve Totalitarizm, çev. Vahdi Hatay, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1976.
Aydınlı, Yaşar, Fârâbî, İS AM Yayınları, İstanbul, 2008.
Aydınlı, Yaşar,"Fârâbî'nin Nübüvvet Öğretisi", İslâmî Araştırmalar, Cilt: 2, Sayı: 8, Ankara, 1988.
Castoriadis, Cornelius, Figures of Thinkable, Stanford University Press, Stanford, 2007.
Eflâtun, Devlet Adamı, çev. Behice Boran ve Mehmet Karasan, MEB Yayınları, İstanbul, 1994.
Fârâbî, es-Siyasetü'l-Medeniye, çev. Mehmet Aydın, Abdulkadir Şener, Rami Ayas, Kültür Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1980.
Fârâbî,"Eflâtun ve Aristoteles'in Görüşlerinin Uzlaştırılması", Felsefe Arkivi, çev. Mahmut Kaya, Felsefe Arkivi, Sayı: 24, İstanbul, 1984.
Fârâbî,Fusulü'l-Medenî: Siyaset Felsefesine Dair Görüşler, çev. Hanifi Özcan, DEÜİF Yayınları, İzmir, 1987.
Fârâbî,el-Medinetü 'l-Fâzıla {İdeal Devlet), çev. Ahmet Arslan, Vadi Yayınları, Ankara, 1997.
Fârâbî,İlimlerin Sayımı, çev. Ahmet Arslan, Vadi Yayınları, Ankara, 1999.
Fârâbî,Tahsîlü's-Saâde {Mutluluğun Kazanılması), çev. Ahmet Arslan, Vadi Yayınları, Ankara, 1999.
Fârâbî,"Fârâbî'nin Kitâbu'l-Mille Adlı Eserinin Takdim ve Çevirisi", çev. Fatih Toktaş, Dîvan, Yıl: 7, Sayı: 12, İstanbul, 2002, s. 247-273.
İbn Haldûn, Mukaddime, çev. Z. Kadiri Ugan, MEB Yayınları, İstanbul, 1990.
Kaya, Mahmut, "Fârâbî", DİA, Cilt: 12,TDV Yayınları, İstanbul, 1995, s. 154.
Korkut, Şenol, "Ibn Khaldun's Critique of the Theory of al-Siyasah al-Madaniyyah", Asian Journal of Social Science, Vol. 36, 2008, pp. 547-570.
Mayor, Federico ve Augusto Forti, Bilim ve İktidar, çev. Mehmet Küçük, TÜBİTAK Yayınları, Ankara, 1997.
Mouffe, Chantal, The Democratic Paradox, Verso, London
Najjar, Fauzi M., "Democracy in Islamic Political Philosophy", British Journal of Middle Studies, Vol.25,1998,pp.139-168.
Najjar, Fauzi M.,"Al-Farabi on Political Science",Muslim World, Sayı: 48,Michigan, 1958, s. 94-103.
Najjar, Fauzi M.,"Democracy in Islamic Political Philosophy", Studia Islamica, Vol. 51, Paris, 1980,pp.107-172.
Okandan, Recai Galip, Devletin Menşei, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 1945.
Platon, Toplu Diyaloglar-1 (Sokrates'in Savunması, Kriton, Phaidon, Kharmides, Lysis, Eut-hyphron, Meneksenos, Küçük Hippias, Menon, Birinci Alkibiades, İkinci Alkibiades, Devlet), Önsöz: Selahattin Hilav, Eos Yayınları, Ankara, 2007.
Platon, Yasalar (1-XII. Kitaplar), çev. Candan Şentuna ve Saffet Babür, Kabalcı Yayınları,İstanbul, 1994.