BİR devletin iki farklı döneminde aynı eserin iki âlim tarafından farklı şekilde okunuşu ve adalet dairesi kavramı

Bu makalenin amaçlarından biri, Amasînin Miratül-mülûk ile Alâyî b. Muhibbînin Netîcetüs-sülûk fî Nasîhatil-mülûk unda geçtiği biçimiyle adalet dairesi ne ait kısa formun üçüncü türünün kaynağının İmam Gazzâlî (ö. 1111)nin Nasîhatül-mülûku olduğunu ve Gazzâlînin adalet dairesini nasıl ele aldığını göstermektir. Bir diğer amaç ise, Osmanlı Devletinin farklı dönemlerinde yaşamış olan Amasî ile Alâyînin, kendi dönemlerinin icbar ettiği meseleleri merkeze alarak, öncelikli meselelerinin farklılığı sebebiyle, her iki âlimin de aslî kaynağı olan Nasîhatül-mülûku nasıl farklı şekilde ele alarak kendilerine mâl ettiklerini göstermektir

Reading of the same book in different ways by two scholars at two dissimilar stages of one state and the concept of circle of justice

One of the aims of this article is to show that source of the circles of justice appearing in Amasîs Miratül-mülûk and Alâyî b. Muhibbîs Netîcetüs-sülûk fî nasîhatil-mülûk belongs to Gazzâlis Nasîhatül-mülûk , and to show that how Gazzâlî understood the concept of circle of justice. Another aim is to explain that how Amasî and Alâyî who lived in the dissimilar periods of Ottoman Empire prioritized different aspects of their primary source, Gazzâlîs Nasîhatül-mülûk due to the hardships of their time, and took credit for it.

___

Alâyî b. Muhibbî eş-Şîrâzî eş-Şerîf, Netîcetüs-sülûk fî nasîhatil-mülûk , Süleymaniye ktp., Pertevniyal, 1011.

Ann K. S. Lambton, State and Government in Medieval Islam , Oxford University Press, New York, 1981.

Antony Black, Siyasal İslâm Düşüncesi Tarihi , çev. Sevda Çalışkan-Hamit Çalışkan, Dost Kitabevi, Ankara, 2010.

Erdeşir-i Bâbekân, Ahd-ı Erdeşir , thk. İhsan Abbas, Beyrut, 1967.

Erwin I. J. Rosenthal, Ortaçağda İslâm Siyaset Düşüncesi , çev. Ali Çaksu, İz Yayınları, İstanbul, 1996.

Hüseyin Yılmaz, The Sultan And Sultanate: Envisioning Rulership In The Age Of Süleyman The Lawgiver , Harvard Üniversitesi, Tarih ve Ortadoğu Araştırmaları, Doktora Tezi, Massachusetts, 2005.

İmam Gazzâlî,Nasîhatül-mülûk, tsh. Celâleddin Hümayi, Tahran, 1367.

İmam Gazzâlî,et-Tibrül-mesbûk fî nasîhatil-mülûk, thk. Muhammed Ahmed Demec, Beyrut, 1987.

Mehmet Şakir Yılmaz, Political Thought in the Begining of the Ottoman Empire as Expressed in Ahmed bin Hüsameddin Amasis Kitab-ı Miratül-müluk (1406) , Yüksek Lisans Tezi, Bilkent University, The Institute of Economics and Social Sciences, Ankara, 1998.

Mesûdî,Mürûcüz-zeheb, c. I, thk. Muhammed Muhyiddin Abdülhamid, 1964.

Özgür Kavak, İki Âlim, İki Halife Adayı: Cüveynînin Nizâmülmülkü, Gazzâlînin Müstazhiri, Dîvân Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi , 2011/2, sy. 31.

Patricia Crone,Ortaçağ İslâm Dünyasında Siyasi Düşünce , çev. Hakan Köni, Kapı Yayınları, İstabul, 2007.

Sadık Yazar, Gazzâlînin XIII-XIX. Yüzyıllar Arasında Batı Türkçesinde Tercüme Edilen Eserleri,Dîvân, İstanbul, 2011, c. 16, S. 31.

Sırrül-esrar,el-Usûlül-Yunaniyye lin-nazariyyâtis-siyâsiyye fil-İslâm içinde, thk. ve nşr. Abdurrahman Bedevî, Kahire, 1954