AYDINLANMANIN ÖTEKİ YÜZÜ KÖLELİK

Aydınlanma, kuşkusuz düşünce tarihinin en önemli dönüm noktalarından biridir. Biz bugün modern dünyayı, hangi kelimelerle tavsif ediyorsak, (özgürlük, bağımsızlık, mülkiyet, insan hakları, kadın hakları, vb.) Aydınlanma düşüncesinin mirasıdır. Bu düşünce kendisi bir dönüm noktası olmasının yanı sıra, siyaset, toplum ve felsefe gibi pek çok artçı dönüm noktasına da zemin sağlamıştır. Bu sebeplerden dolayı Aydınlanma, monolitik bir yapı veya ontik bir varlıkmışçasına pek çok övgüye konu olmuştur. Biz bu makalemizde Aydınlanmayı ortaya çıkaran zihniyet ile onu önceleyen kölelik müessesinin girift ilişkisine değinerek, aslında idealize ettiğimiz bazı düşüncelerin sanıldığı kadar da masum olmadığını göstermeye çalışacağız.

SLAVERY AS THE OTHER FACE OF ENLIGHTENMENT

The Enlightenment is no doubt among the greatest landmarks of history. Whatever we today characterize the modern world with; (such as freedom, independence, private property, human and women right) is the heritage of this landmark. The Enlightenment was not only a landmark itself but paved the way for following landmarks in the fields of politics, society and philosophy. Because of these reasons it has been subject to praises as if it a monolithic structure or ontic entity. This article aims to cast a light upon the entangled relationship between slavery and the intellectual background of the Enlightenment and touch upon the fact that afore mentioned ideals are not as innocent as they seem.

___

Aristotle; The Politics, 1253b1-23,Penguin Books, trans. T.A. Sinclair, London-1992

Aydın, M. Akif; "Köle" DİA, c.26, Ankara-2002.

Baron De Montesquieu; The Spirit of Laws, vol. I, trans. Thomas Nuget, The Collonial Press, London-1900.

Bartelome dé Las Casas; Kızılderililer Nasıl Yokedildi?, Şule Yay, çev. Meryem Ural, İstan- bul-1997.

Blackburn, Robin; The Making of New World Slavery: From the Baroque to the Modern 1492-1800, Verso, New York-1997.

Ennals, Richard; From Slavery to Citizenship, John Wiley&Sons, 2007

Flikschuh, K., L. Ypi; "Introduction" ed: Katrin Flikschuh and Lea Ypi, Kant and Colonialism, Oxford University Press, 2014.

Hezser, Catherine; "Slavery and The Jews", The Cambridge World History of Slavery, vol. I, ed.K. Brandley, P. Cartledge, Cambridge-2011.

Homer; The Odyssey of Homer, trans. G. H. Palmer, The Riverside Press, Cambridge, 1892.

Homeros, İlyada; Sanders Kitabevi, ter. A. Erhat, A. Kadir, 6. Bölüm, 465-466, İstanbul-1967.

----; Odyseia, Can Yayınları, ter. A. Erhat-A. Kadir, İstanbul-1984.

http://www.mgk.gov.tr/calismalar/calismalar/021_transatlantik_kole_ticareti.pdf, (19.05.2016).

Hunt, Peter; "Slaves in Greek Literary Culture", The Cambridge World History of Slavery, vol. I, ed.K. Brandley, P. Cartledge, Cambridge-2011.

Kant, Immanuel; "On the Use of Teleological Principles in Philosophy", Anthropohogy, His- tory and Education, ed. Günter Zöller, Robert B. Louden, trans. Günter Zöller, Cambridge University Press, 2007

Kleingeld, Pauline; "Kant's Second Thoughts on Colonialism" ed: Katrin Flikschuh and Lea Ypi, Kant and Colonialism, Oxford University Press, 2014.

Kyrtatas, Dimitris J.; "Slavery and Economy in The Greek World", The Cambridge World History of Slavery, vol. I, ed.K. Brandley, P. Cartledge, Cambridge-2011.

Locke, John; "Of Civil Goverment, Book II: Second Treatise", Two Treatises of Goverment and A Letter Concerning Toleration, ed. Ian Shapio, Yale University Press, New Haven, 2003.

----; "Of Goverment, Book I: First Treatise", Two Treatises of Goverment and A Letter Con- cerning Toleration, ed. Ian Shapio, Yale University Press, New Haven, 2003.

----; Yönetim Üzerine İkinci İnceleme, Ebabil Yay, Ankara-2012.

Montesquieu; Kanunların Ruhu Üzerine I, Toplumsal Dönüşüm Yay., çev. Fehmi Baldaş, İs- tanbul-1998.

Novack, George; Kızılderili Soykırımı, Maki Yay, çev. Mehmet Beyazıt, Ankara-2003

Outram, Dorinda; Aydınlanma, Dost Kit, çev. Sevda Çalışkan, Hamit Çalışkan, Ankara-2007.

Richard F. Townsend; Aztekler, Arkadaş Yay, Ankara-2001.

Rousseau, J. Jacques; İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı, Say Yay., çev., Rasih Nuri İleri, İstanbul-2015.

----; Toplum Sözleşmesi, çev. Alpagut Erenulu, Öteki Yayınları, Ankara-1996.

Seyyar, Ali; İnsan ve Toplum Bilimleri Terimleri, Değişim Yay, İstanbul-2007.

Smith, Adam; Ulusların Zenginliği, c.II, çev. Metin Saltoğlu, Palme Yay, Ankara-2011.

Snell, Daniel C.; "Slavery in The Ancient Near East", The Cambridge World History of Sla- very, vol. I, ed.K. Brandley, P. Cartledge, Cambridge-2011.

Şekerci, Ahmet Erhan; Aydınlanma ve Din, İnsan Yay, İstanbul-2016.

Tatar, Taner; "Sömürgecilik ve Kızıl-Kara Katiam", 2011.

Uzgalis, William; "An Inconsistencey not to be Excused: On Locke and Racisim" Philosop- hers on Race, ed. Julie K. Ward, Tommy L. Lott, Blackwell, 2002.