The topic of this article is to evaluate the similarities and differences between the distinction, table, and theory of cardinal and sub-virtues put forward by Chrysippus and the distinction, table, and, theory of virtues and vices by Cicero. Chrysippus is important in the history of ethical philosophy for the first time and clearly separating the virtues as cardinal and subordinate, classifying them and placing them in a theoretical framework. Cicero, on the other hand, stands out in terms of enriching the Chrysippian-Stoic sub-virtues, clarifying and detailing the sub-vices, and transforming the Chrysippian ethical virtues into a political content. The reason for writing the article is that the virtue and vice theory, shaped by Chrysippus and developed by Cicero is mentioned in ethical and political philosophy studies, without being detailed and as a part of the subjects. The importance of the article is that it is addressed as a central problem in Chrysippus’s and Cicero’s theories of virtue and vice. The article underlines the following points: Virtue means harmonizing the human mind with the mind of universe-God. The source of virtue is the mind. Irrational passions and emotions are the product of the mind like rational knowledge. Although in principle true virtue is wisdom, the virtue of justice has a special place in the life of political-social action.

Ahlâk ve Siyaset Felsefesi Bağlamında Stoacı Ana ve Alt Erdemler Teorisi

Bu makalenin konusu, Stoacılığın kurucu filozoflarından Khrysippos’un ortaya koyduğu ana ve alt erdemler ayrımı, tablosu ve teorisi ile Roma dönemi ahlâk, siyaset ve hukuk alanının öncülerinden birisi olan Cicero’nun erdemler ve erdemsizlikler ayrımı, tablosu ve teorisi arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları değerlendirmektir. Khrysippos, ahlâk felsefesi tarihinde, ilk kez ve açık olarak, erdemleri, ana ve alt olmak üzere ayırması, tasnif etmesi ve teorik bir çerçeve içine yerleştirmesi yönüyle önemlidir. Cicero ise, Khrysippos kaynaklı alt erdemleri zenginleştirmesi, alt erdemsizlikleri belirginleştirmek suretiyle ayrıntılı hale getirmesi ve ahlâkî muhtevalı Khrysipposçu erdemleri siyasî bir içeriğe dönüştürmesi açısından tebarüz etmektedir. Makalenin yazılış sebebi, Khrysippos’un şekillendirdiği ve Cicero’nun geliştirerek genellikle onayladığı, bazı yönlerini ise düzeltmeye çalıştığı erdem ve erdemsizlik teorisinin ahlâk ve siyaset felsefesi çalışmalarında, konuların bir parçası olacak biçimde ve ayrıntılı olmaksızın değinilmesidir. Khrysippos’un ve Cicero’nun erdem ve erdemsizlik teorilerinin merkezî bir problemi olarak ele alınması, makalenin önemi olarak görülebilir. Erdemin, insan aklının tüm varlıkların ortak doğasını ifade eden evrenin-Tanrı’nın aklıyla uyumlu ve tutarlı kılınması anlamına gelmesi, erdemin kaynağının ruhun tek yetisi olan akılda aranması, irrasyonel olan dürtülerin, tutkuların ve duyguların rasyonel bilgi gibi aklın ürünü olması ve ilkece gerçek erdemin bilgelik olmasına karşılık, siyasal-toplumsal eylem yaşamında adalet erdemine özel önem verilmesi, makalede altı çizilen temel unsurlardır.

Anahtar Kelimeler:

Erdem, erdemsizlik, Khrysippos, Cicero, Stoacılık.

Stoic Theory of Cardinal and Subordinate Virtues in The Context of Ethical and Political Philosophy

Keywords:

Virtue, vice, Chrysippus, Cicero, Stoicism.,

PDF

___

Aksu, İbrahim; “Farabi’de Temel Erdemler”, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Doktora Tezi), 2018.
Annas, Julia; “Ethics in Stoic Philosophy”, Phronesis, S. 52(1), 2007, ss. 58-87.
Arslan, Ahmet; İlkçağ Felsefe Tarihi Helenistik Dönem Felsefesi, c. 4, 1. baskı, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2008.
Bejczy, Istvan P.; The Cardinal Virtues In The Middle Ages, Leiden-Boston: Brill, 2011.
Brehier, Emile; Chrysippe, Paris: Felix Alcan, 1910.
Brennan, Tad; “Stoic Moral Psychology”, The Cambridge Companion to The Stoics, ed. Brad Inwood, Cambridge: Cambridge University Press, 2003, ss. 257-295.
       ; “The Stoic Theory of Virtue”, The Routledge Companion to Virtue Ethics, ed. Lorraine Besser-Jones ve Michael Slote, New York-London: Routledge, 2015, ss. 31-51.
Brun, J; Stoa Felsefesi, çev. Medar Atıcı, 8. baskı, İstanbul: İletişim Yayınları, 2022.
Cicero, Marcus T.; “De Inventione”, De Inventione, De Optimo Genere Oratorum, Topica, çev. H. M. Hubbell, Book II, Massachusetts: Harvard University Press, 1949.
       ; De Officiis, çev. W. Miller, Book I. The Macmillan Co., 2014.
       ; Yasalar Üzerine (De Legibus), çev. C. Cengiz Çevik, 1. baskı, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2016.
       ; İyi ve Kötü Şeylerin Gayeleri Üzerine (De Finibus Bonorum et Malorum), çev. C. Cengiz Çevik, 2. baskı, İstanbul: Albaraka Yayınları, 2022.
Colish, Marcia L.; The Stoic Tradition From Antiquity To The Early Middle Ages, Leiden: Brill, 1985.
Corlette-Ducic, Bernard; “Chrysippus And Aristo On The Number of Virtues”, Journal of Classical Studies, S. 11, (2009), ss. 91-107.
Çevik, C. Cengiz; Cicero’nun Devlet’i, 1. baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2017.
       ; Roma’da Siyaset ve Felsefe, 1. baskı, İstanbul: İthaki Yayınları, 2019.
Gould, Josiah, B; The Philosophy of Chrysippus, Leiden: Brill, 1971.
Jedan, Christoph; Stoic Virtues Chrysippus and the Religious Character of Stoic Ethics, London-New York: Continuum International Publishing Group, 2009.
Laertios, Diogenes; Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri, çev. Candan Şentuna, 3. baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2007.
Long, A. A. ve D. N. Sedley; The Hellenistic Philosophers Translations of The Principal Sources With Philosophical Commentary, c. 1, Cambridge: Cambridge Üniversity Press, 1987.
MacIntyre, Alasdair; Ethik’in Kısa Tarihi, çev. Hakkı Hünler-Solmaz Zelyüt Hünler, 1. baskı, İstanbul: Paradigma Yayınları, 2001.
Peters, Francis E.; Antik Yunan Felsefesi Terimleri Sözlüğü, haz. ve çev. Hakkı Hünler, 1. baskı, İstanbul: Paradigma Yayınları, 2004.
Plutarch; Plutarch’s Morals, çev. A. R. Shilleto, George Bell and Sons, 1898.
Schofield, Malcolm; “Stoic Ethics”, The Cambridge Companion to The Stoics, ed. Brad Inwood, Cambridge: Cambridge University Press, 2003, ss. 233-257.
Sedley, David; “The School, from Zeno to Arius Didymus”, The Cambridge Companion to The Stoics, ed. Brad Inwood, Cambridge: Cambridge University Press, 2003, ss. 7-33.
Stock, George; Stoacılık, çev. Melike Molacı, 3. baskı, Ankara: Fol Kitap, 2022.
Zenon ve Kleanthes; Stoa Felsefesinin Kuruluş Fragmanları, haz. ve çev. C. Cengiz Çevik, 2. baskı, İstanbul: Albaraka Yayınları, 2022.