Çocuklu Kadınların Sineması: Fedakârlık ile Hazlar Arasında Savrulmak

Bu çalışmanın teorik çerçevesi, “kadınların sinemaya gitme deneyimine dair ürettikleri anlamların içinde iktidarın biyopolitik söylemi işlemektedir, fakat aynı zamanda çeşitli direniş pratikleri de aynı sürecin içindedir” varsayımıyla çizilmiştir. Son bir yıl içinde en az bir kez sinemaya gitmiş, çocuk sahibi dokuz kadınla derinlemesine görüşmeler yapılarak onların deneyim anlatılarına odaklanılmıştır. Sinemaya gidiş, salonda oluş ve filmin sonrasına uzanan sürecin kadınlara ne anlam ifade ettiği, geçmişte ve şimdi sinema deneyimlerini nasıl değerlendiklerinin ele alındığı çalışmada, toplumsal cinsiyet dinamiklerinin gündelik hayattaki tezahürleri feminist bir bakış açısıyla irdelenmiştir. Mülakatlar gündelikten kaçış, boş zamanın cinsiyet rolleriyle birlikte dönüşümü, fedakârlık ve zevkler arasında salınım ve görünür tercihlerin arka planı olmak üzere dört izlekte yoğunlaşmıştır. Çalışmanın sonunda, toplumsal cinsiyet normlarının gündelik hayat etkinliklerinin içine girdiği, ancak bu normların tamamen bir belirleme sağlayamadığı yönünde bir kanı ortaya çıkmıştır. Çalışmaya katılan kadınlar, “iyi bir eş”, “fedakâr bir anne” olmakla ilgili toplumda yükselen söylemi pekiştirmekle birlikte, gündelik hayatları içinde bu söylemi sorgulamaktadır. Kadınların sinema pratikleri üzerinden geçirdikleri özdüşünümsel süreç onları toplumsal cinsiyet normlarının eleştirisine yöneltmiştir. Kadınların anlatıları, iktidarın olduğu her yerde başkaldırma ve reddetme olanağı da olduğunu doğrular niteliktedir. Çalışmaya katılan kadınlar, farklı müzakere dilleri kullansalar bile kendilerini dar bir alana hapsedip ezen toplumsal cinsiyet ilişkilerinin, emeklerini sömürüp değersizleştiren kültürel ve sosyal yapıların farkındadırlar.

Cinema of Women with Children: Swinging between Self-Sacrifice and Pleasure

The theoretical framework of the study is based on the assumption that “the bio-political discourse of the ruler penetrates the contents that women produce regarding their experience of going to the cinema and that certain resistance practices are within the process.” In-depth interviews have been made with nine women with child who have gone to the cinema within last year. The study focused on women’s narrative about their experience on going to cinema, being in the movie theater and the period after watching the movie, it’s mean for women and how they evaluate their past and present cinema experience. The manifestations of social gender dynamics on daily life are scrutinized with a feministic approach. The interviews are focused on four themes: escape from daily life, transformation of free time with gender roles, dilemma between self-sacrifice and enjoyment and background of apparent preferences. Women participants, while reinforcing the stereotypes of the society such as “a good partner” or a “selfless mother”, at the same time they question these stereotypes in their daily life. As a result of the study, it was concluded that social gender norms penetrate into daily life activities but these norms cannot completely define these activities. The narrative of women confirms that wherever there is a ruler, there is the possibility of opposition and resistance. Although each participating women in the study used different negotiation language, they are fully aware of social gender relations which suppress and restrict them into a confined area and the cultural and social structures that exploit and trivialize their labor.

PDF

___

Ang, Ien (1991). Watching Dallas: Soap Opera and the Melodramatic Imagination. Çev., Della Couling. Londra ve New York: Routledge.
Ang, Ien (2004). Desperately Seeking the Audience. London: Routledge.
Badinter, Elizabeth (2011). Kadınlık mı Annelik mi? Çev., Ayşen Ekmekçi. İstanbul: İletişim.
Berktay, Fatmagül (2015). Tarihin Cinsiyeti. İstanbul: Metis.
Bobo, Jacqueline (1988). “The Color Purple: Black Women as Cultural Readers.” Female Spectators: Looking at Film and Television. E. Deidre Pribram (der.) içinde. London: Verso. 90–109.
De Certeau, Michel (2008). Gündelik Hayatın Keşfi. Çev., Lale Arslan ve M. Emin Özcan. Ankara: Dost.
Dietz, Mary Golden (1998). “Citizenship with a Feminist Face: The Problem with Maternal Thinking.” Feminism, the Public & the Private. J. B. Landes (der.) içinde. New York: Oxford University. 45-64.
Doane, Mary Anne (1982). “Film and the Masquerade: Theorising the Female Spectator.” Screen 23(3-4): 74-88.
Doucet, Andrea (2013). “Gender Roles and Fathering.” Handbook of Father Involvement: Multidisciplinary Perspectives.Natasha J. Cabrera ve Catherine S. Tamis-Lemonda (der.) içinde. London: Routlegde. 297-319.
Dovalis, Joanna Nicolette (2003). Cinema and Psyche: Individuation and the
Postmodern Hero’s Journey. Los Angeles: Pacifica Graduate Institute.
Haraway, Donna (1991). “Situated Knowledges: The Science Question in Feminism and the Privilege of Partial Perspective.” Simians, Cyborgs, and Women. Sarah Carter (der.) içinde. London: Free Association Books. 183-251.
Kandiyoti, Deniz (1988). “Bargaining with Patriarchy.” Gender and Society 2(3): 274-290.
Karabaẞ Sarı, Çaẞla (2012). 12 Eylül Filmlerinin Üniversiteli Gençler Tarafından Alımlanması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Karabaẞ Sarı, Çaẞla (2018). “Sinema İzleyicisi Araştırmalarında Etnografik Yaklaşımlar: Jackie Stacey ve Lakshmi Srivinas’ın Çalışmaları.” Kültür ve İletişim/culture&communication 21 (41): 36-59.
Koch, Gertrud (1985). “Ex-Changing the Gaze: Revisioning Feminist Film Theory”. New German Critique (34): 139-153.
Lauretis, Teresa De (1984). Alice Doesn’t: Feminism, Semiotics, Cinema. Indiana: Indiana University.
Lefebvre, Henri (1991). The Production of Space (Vol. 142). Blackwell: Oxford. Levent, Sıla (2016). “Zorunlu Göçe İlişkin Belleğin Oluşmasında Filmlerin Katkısı: Dedemin İnsanları ve Bir Tutam Baharat Filmlerinin Alımlanması.” Moment Dergi 3(2). https://doi.org/10.17572/mj2016.2.436466. Erişim Tarihi: 27.07.2018.
Livingstone, Sonia (2008). Making Sense of Television: The Psychology of Audience Interpretation. New York: Routledge.
Mayne, Judith (1993). Cinema and Spectatorship. New York: Routledge.
Miller, Tina (2010). Annelik Duygusu: Mitler ve Deneyimler. İstanbul: İletişim.
Morley, David (1990). Family Television: Cultural Power and Domestic Leisure. New York: Routledge.
Mulvey, Laura (1989). “Visual Pleasure and Narrative Cinema”. Visual and Other Pleasures. London: Palgrave Macmillan. 14-26
Özbulduk Kılıç, Işkın (2018) “Seyirci Deneyiminde Film Tercihini Etkileyen Motivasyonlar ve Filmlerin Alımlanması: Recep İvedik Örneẞi.” TRT Akademi 3(5): 322-321.
Serttaş, Aybike (2014). “V for Vendetta Filminin Alimlama Analizi ile Sinemada Televizyon.” Global Media Journal: Turkish Edition. 5(9): 303-321
Smith, Dorothy (1987). The Everyday World as Problematic. Boston: Northwestern University.
Stacey, Jackie (1994). Star Gazing: Hollywood Cinema and Female Spectatorship in 1940s and 1950s Britain. New York: Routledge.
Stacey, Jackie (1988). “Can There Be a Feminist Ethnography?” Women’s Studies International Forum 1(1): 21-27.
Staiger, Janet (1992). “Interpreting Films.” Studies in the Historical Reception of American Cinema içinde. New Jersey: Princeton University.
Taylor, Helen (1989). Scarlett’s Women: Gone with the Wind and its Female Fans. Londra: Virago.
Uybadın, Aynülhayat (2016). “Ev Kadınlarının Sanat Filmlerini Anlamlandırma Süreci Üzerine Bir Alımlama Çalışması: Hayat Var Örneẞi.” Sinecine 14: 123-147.
Yıldırım, Tunç (2014). “Metin Erksan’ın Sevmek Zamanı Filminin Eleştirel Alımlaması.” Global Media Journal, 5(9): 352-371.