Cinayet’i Eve Getirmek: Yabancı TV Dizileri, Uyarlama Çalışmaları ve Kültür

Yerli televizyon draması Türkiye televizyonlarının en dikkat çekici üretimleri arasındadır. Türkiye’de, televizyon drama üretiminin kırk yılı aşkın tarihinde, tarihsel ya da edebi kaynaklardan ve yabancı televizyon dizilerinden yapılan uyarlamalar ve yeniden yapımlar yerli programcılığın toplam üretiminin kayda değer bir kısmını oluşturur. Yabancı televizyon dizilerinden yapılan uyarlamalar ya da yeniden yapımlar orijinal programdan çeşitli bakımlardan farklılık gösterir. Bu farklılıklar önemli ölçüde kültürel boyuttan kaynaklanır. Uyarlamaların ya da yeniden yapımların karşılaştırmalı analizi genellikle kültürün kendi sınırlarını, özgüllüklerini, kutsallaştırdığı değerlerini ve tabularını görebilmek bakımından oldukça ilginç ve ufuk açıcıdır. Yabancı bir televizyon programının yerli versiyonunu yeniden üreten yapımcıların, örneğin “Türk aile yapısına uygunluk” gibi ya da “paylaşılan değerler” gibi tartışmalı kültürel ve ahlaki referansları dikkate almaları beklenir. Bu makale, Türkiye televizyonlarının uyarlama ve yeniden yapım tecrübesini tarihsel bir perspektifle kısaca ele alıyor ve Danimarka televizyon dizisi Forbrydelsen’in (The Killing/Cinayet) Türkiye uyarlamasını analiz ediyor. Sözü geçen Danimarka dizisi, “polis işlemleri” adı verilen bir alt türün örneği olup, 2011 yılında Amerikan kablo şebekesi AMC için de The Killing adıyla yeniden üretilen bir dizidir. Bu çalışma aynı televizyon hikâyesinin sözü edilen Danimarka, ABD ve Türkiye örneklerinin ilk sezonlarından beşer bölümü karşılaştırmalı olarak inceliyor. Analiz uyarlama süreçlerinin Cinayet’i eve getirirken, anlatısal, türsel ve kültürel kodları kullanarak, suç ve adalet algısının ve kültürün inşasına nasıl katıldığını açıklamaya çalışıyor.

Bringing the Murder Back Home: Foreign TV Series, Adaptation Studies and Culture

Domestic television series constitute one of the most remarkable products of Turkish television programming industry. Over the forty years of television drama production in Turkey, adaptations from historical or literary sources, and from foreign television series become a significant part of total production output of domestic programming. Adapted versions of television dramas from foreign television series differ in certain aspects from the original show. The differences mainly arise from cultural factors. The findings of comparative analysis of television series adapted from a foreign original are often quite interesting and seminal in seeing the ways how culture defines its own boundaries, peculiarities, sacred values, and taboos. Television producers who make the domestic version of a foreign television series, are expected to take into account the controversial cultural and moral references such as compatibility with the “national family structure,” the shared values and so on. The paper briefly details the experience of Turkish television with adaptations within a historical perspective, and it analyses the Turkish adaptation of Danish television series Forbrydelsen. The mentioned Danish series which is a sample of police procedural genre was also remade for American cable network AMC in 2011. The paper aims to comparatively examine five episodes from each first seasons of these three television series that based on the same story. The analysis explains how the adaptation processes participate in construction of culture, and in the perception of crime and justice by effectively using the narrative, generic and cultural differences.

PDF

___

Altarac, Shari Ross (2007). The Adaptation of U.S. Television Programs in Foreign Markets: How Japan and France Put Their Distinctive Spin on “The Simpsons” Ann Arbor, Michigan: Proquest.
Amorim, Lauro Maia (2003). “Translation and Adaptation: Differences, Intercrossings and Conflicts in Ana Maria Machado’s Translation of Alice in Wonderland By Lewis Carroll.” Cadernos de Tradução. 1(11):193-209. https://periodicos.ufsc.br/index.php/traducao/article/view/6182/5737. Erişim tarihi: 10.05.2018.
Aragay, Mireia (2005). “Reflection to Refraction: Adaptation Studies Then and Now.” Books in Motion: Adaptation, Intertextuality, Authorship. Mireia
Aragay (der.) içinde. Amsterdam – New York: Rodopi.
Boyd-Barrett, Oliver (1977). “Media Imperialism: Towards an International Framework for the Analysis of Media Systems.” Mass Communication and Society. J. Curran, M. Gurevitch and J. Woollacott (der.) içinde. London: Edward Arnold. 116-35.
Boyd-Barrett, Oliver (2009). “Flow and Contra-flow.” Encyclopedia of Communication Theory. Stephen W. Littlejohn ve Karen A. Foss (der.) içinde. California: Sage. 404-407.
Baudin, Marianne (2006). “Kültür: ẟnsanın Kendi ẟçine Sürgünü ve Kucak Açan Yer.” Çev., Orçun Türkay. Cogito 49: 75-87.
Benyahia, Sarah C. (2014). Suç. Çev., Ahmet Birsen. ẟstanbul: Kolektif Kitap.
Bourdieu, Pierre (2017). Ayrım: Beẞeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi (2. Baskı). Çev. Derya Fırat ve Günce Berkkurt. Ankara: Heretik.
Coon, David R. (2012). “Building Suspense: Spaces, Boundaries, and Drama in Hitchcock’s Rear Window and Psycho.” Polymath: An Interdisciplinary Arts and Sciences Journal 2(3): 55-68.
Çelenk, Sevilay (2009). “Televizyon Format Uyarlamalarında Kimliẞin Mührü: Hayalin ẟçin Söyle.”. Kültür ve ẟletişim 12 (2): 9-46.
de Certeau, Michel; Luce Giard ve Pierre Mayol (2009). Gündelik Hayatın Keşfi İİ: Konut, Mutfak ẟşleri. Çev. Ç. Eroẞlu ve E. Ataçay. Ankara: Dost.
Elliott, Kamilla(2013).“Theorizing Adaptations / Adapting Theories” Adaptation Studies: New Challenge, New Directions. Bruhn, J., A. Gjelsvik ve E. F. Hanssen (der.) içinde. London ve New York: Blumsbury Academic. 19-46.
Er, İbrahim (2016). “A Funnier Monk: A Multimodal Approach to Transnational TV Series Adaptations.” Series: International Journal of TV Serial Narratives 2(1): 5-19.
Frosh, Paul (2009). “The Face of Television” The End of Television? Its Impact on the World (So Far). The Annals of The American Academy of Political and Social Science, Volume 625. Elihu Katz ve Paddy Scannel (der.) içinde. California: Sage. 87-102.
Gürata, Ahmet (2006). “Translating Modernity: Remake in Turkish Cinema.” Asian Cinemas: A Reader and Guide. Dimitris Eleutheriotis ve Gary Needham (der.) içinde. Edinburhg University Press. 242-254.
Hall, Stuart (1980). “Cultural Studies: Two paradigms.” Media Culture and Society 2(1): 57-72.
Hall, Stuart (1997). “Introduction.” Representation: Cultural Representations and Signifying Practices içinde. London: Sage. 1-13.
Kesirli Unur, Ayşegül (2015). “Discussing Transnational Format Adaptation in Turkey: A Study On Kuzey Guney.” Series: International Journal of TV Serial Narratives 1(2): 139-150.
Mandiberg, Stephen (2008). Remakes As Translation: Cultural Flow. MA Thesis, The Department of Media, Culture and Communication, Steinhardt School of Culture, Education and human Education, New York University. http://www.stephenmandiberg.com/wp-content/uploads/2009/05/mandiberg_ remakes_as_translation.pdf. Erişim tarihi: 20.12.2017.
Mattelart, Armand (1979). Multinational Corporations and the Control of Culture: The Ideological Apparatuses of Imperialism. Sussex: Harvester.
McCabe, Janet (2015). “Disconnected Heroines, Icy Intelligence: Reframing Feminism(s) and Feminist Identities at the Borders Involving the Isolated Female TV Detective in Scandinavian-Noir.” Feminisms: Diversity, Difference, and Multiplicity in Contemporary Film Cultures. Laura Mulvey ve Anna Backman Rogers (der.) içinde. Amsterdam University. 29-43.
Özkent, Yasemin (2017). “Küresel ve Yerel Kültür ẟlişkisi Baẞlamında Televizyon Dizileri.” International Journal of Social Science 3(64): 471-496. (Doi numarası: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS7456).
Schiller, Herbert I. (1976). Communication and Cultural Domination. New York: International Arts and Sciences.
Schiller, Herbert I. (1989). Culture, Inc.:The Corporate Takeover of Public Expression. New York ve Oxford: Oxford University.
Smith, Iain R. (2009). “Introduction.” Cultural Borrowings. Appropriation, Reworking, Transformation Iain R: Smith (der). içinde. Nottingham: Scope: An Online Journal of Film and Television Studies. 1-5. https://issuu.com/iainrobertsmith/docs/cult_borr_ebook. Erişim tarihi: 16.01.2018.
Stam, Robert (2000). “Beyond Fidelity: The Dialogics of Adaptation.” Film Adaptation. James Naremore (der.) içinde. New Brunswick, NJ: Rutgers University. 54-76. https://www.webpages.uidaho.edu/engl485jj/Stam2.pdf. Erişim tarihi: 10.04.2018.
Straubhaar, Joseph D. (1991). “Beyond Media Imperialism: Assymetrical Interdependence and Cultural Proximity.” Critical Studies in Mass Communication 8(1): 39-59.
Straubhaar, Joseph D. (2007). World Television: From Global to Local. London: Sage.
Sun, Hongmei (2011). “On Cultural Differences and Translation Methods.” Journal of Language Teaching and Research 2(1): 160-163. http://www.academypublication.com/issues/past/jltr/vol02/01/20.pdf. Erişim tarihi: 02.01.2018.
Verevis, Constantine (2006). Film Remakes. Edinburgh: Edinburgh University.