19148

TÜRKİYE’DE DOMBRANIN POPÜLERLEŞMESİ VE BİR DOMBRA USTASI: SEDAT SOLAKOĞLU

Yapım şekilleri, işlevleri ve insanlar üzerindeki etkileri düşünüldüğünde tanımlanması oldukça zor bir sanat olan müzikte çalgılar oldukça önemlidir. Söz konusu çalgıların türlerinin, tarihlerinin, yapım tekniklerinin, malzemelerinin, zaman ve mekân içerisindeki değişim ve dönüşümlerinin hepsi başlı başına birer çalışma alanıdır. Türkiye’de özellikle son yıllarda dombranın ön plana çıkan çalgılardan biri olduğu görülmektedir. Özellikle Arslanbek Sultanbekov tarafından 1997 yılında yazılıp bestelenen “Dombıra” adlı eser ve sonrasında bu eserin çeşitli uyarlamalarıyla dombraya ilgi artmıştır. Bu çalışmada Türk dünyasının en eski çalgılarından biri olarak kabul edilen, özellikle Kazak Türklerinin kültüründe oldukça önemli bir yeri olan dombraya odaklanılmıştır. Dombra hakkında bilgi verildikten sonra dombranın Türkiye’deki yeri üzerinde durulmuştur. Popüler kültürün de etkisiyle dombraya gösterilen rağbetin sebepleri ve sonuçları incelenerek bu bağlamda Türkiye’deki bir dombra icracısı ve öğreticisi olan Sedat Solakoğlu tanıtılmıştır. Çalışmada bir Türk çalgısı olan dombranın bütünleştirici etkisi, popüler kültürün gücü ve bir ustanın yapabilecekleri geleneğin devamlılığı açısından yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kazak Türkleri, Müzik, Dombra, Popüler Kültür, Sedat Solakoğlu

POPULARIZATION OF DOMBRA IN TURKEY AND A DOMBRA ARTIST: SEDAT SOLAKOĞLU

In music, which is very difficult to define considering the forms of performing it, its functions and its effect on people, instruments are very important. The types, history, crafting techniques, materials and their changes and transformations through time and locations are all in their own right a field of study. It is seen that dombra is one of the instruments that attracts notice in Turkey, especially in recent years. Especially the song named dombra, written and composed by Arslanbek Sultanbekov in 1997, and various covers of this song increased interest in the dombra. In this study, dombra, which is considered to be one of the oldest instruments of the Turkic world and takes an especially important place in the culture of Kazakh Turks, is the main focus. Following the information about dombra is given, the emphasis is laid on dombra’s place in Turkey. The reasons and results of the popularity of dombra, which has also caught on by the influence of popular culture, are examined, and in this context, Sedat Solakoğlu, a dombra performer and teacher in Turkey, is introduced. In the study, the unifying effect of the Turkic instrument dombra is interpreted on the terms of the power of popular culture and the continuity of an artist’s tradition.

Keywords:

Kazakh Turks, Music, Dombra, Popular Culture, Sedat Solakoğlu,

PDF

___

AÇA, Mehmet, (2000), “Kültür-Medeniyet Kahramanları” ve Türk Müzik Âletlerinin Ortaya Çıkışı Hakkında Teşekkül Etmiş Bazı Efsaneler, Milli Folklor, Yıl 12, Cilt 6, Sayı 45, s. 43-51.
ENSEPOV, Jasaral (2009), “Dombra-Eğitim Kaynağı”, Turkish Studies, Sayı 4/3 Bahar, s. 871- 887.
MİNAVARKIZI, Adiyeva Pakizat- TURAN, Fatma Ahsen (2016), “Türk Halklarının Folklorunda Müzik Aletleri ve Onlarla İlgili Mitik Anlatılar”, bilig, Yaz, 2016, Sayı 78, s. 309-326.
SARTKOJAOĞLU, Karjaubay (2012), “Eski Türk Dombrasındaki Saz Yazı” TURAN-SAM, Turan Stratejik Araştırmalar Merkezi Dergisi, Yıl 2012, Cilt 4, Sayı 14, İlkbahar, s. 11-20.
URL-1: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5ccc10b2397bc1.72410888 (Erişim: 02.05.2019)
URL-2: https://tr.wikisource.org/wiki/Dombra (Erişim: 02.05.2019)
URL-3: https://www.youtube.com/watch?v=j6jL95BaSeM (Erişim: 05.05.2019)
URL-4: https://www.youtube.com/watch?v=TxJZsch3fjQ (Erişim: 05.05.2019)
URL-5: https://www.youtube.com/watch?v=SB_5CTm3YjU(Erişim: 05.05.2019)
URL-6: http://www.katead.org.tr/haber-detay.php?p_id=37(Erişim: 05.05.2019)
URL-7: http://www.abdulvahapkara.com/istanbul-dombira-kursu/(Erişim: 05.05.2019)
URL-8:http://www.istanbultimes.com.tr/kultur-sanat/dogu-turkistan-derneginden-dombra-kursu-h34733.html(Erişim: 05.05.2019)
URL-9: https://www.youtube.com/watch?v=1Qt48anKrE4(Erişim: 05.05.2019)
URL-10: http://etkinlik.ebyu.edu.tr/?tribe_events=dombra-kursu(Erişim: 05.05.2019)
URL-11: https://www.youtube.com/watch?v=yPsUxLLeV1E (Erişim: 06.05.2019)
URL-12: https://www.youtube.com/watch?v=nrupg0SCMB8(Erişim: 06.05.2019)
URL-13: https://www.youtube.com/watch?v=NDCF5li5VVU(Erişim: 06.05.2019)
KK-1: Sedat Solakoğlu, İstanbul 1980, Yüksek Lisans Mezunu, Sakarya Büyükşehir Belediyesi Kent Orkestrasında Müzisyen. (Görüşme tarihleri: 11.02.2019-06.05.2019)