Seydi AYDOĞAN, mehmet ŞAHİN, Aysun GÖÇMEN AKÇACIK, Berat DEMİR, Telat YILDIRIM, Sümeyra HAMZAOĞLU

Yağışa Dayalı Koşullarda Bazı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin (Triticum aestivum L.) Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Değerlendirilmesi

Bu çalışma 16 ekmeklik buğday çeşidi ile 2009-2010 ve 2010-2011yıllarında yağışa dayalı koşullarda verim ve bazı kalite özelliklerinibelirlemek amacıyla tesadüf blokları deneme desenine göre 2tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Ekmeklik buğday çeşitlerininverim, bin tane ağırlığı, protein oranı, tane sertliği, Zelenysedimantasyon, miksograf parametreleri (gelişme süresi, pikyüksekliği, yumuşama derecesi, toplam alan) ve alveograf enerjideğeri incelenmiştir. İki yıllık ortalama sonuçlara göre incelenenözelliklerin minumum ve maksimum değerleri; verim 299.38-519.73kg da-1, bin tane ağırlığı 29.70-37.30 g, protein oranı %13.21-15.99,tane sertliği 41.29-72.10, Zeleny sedimantasyon 29.00-52.75 ml,alveograf enerji değeri 114.27-277.49 10-4 J, miksograf gelişme süresi1.65-4.82 dk., pik yüksekliği %46.38-61.89, yumuşama derecesi 10.01-34.19 %/dk. ve toplam alan 284-356 Nm olarak belirlenmiştir. Yağışadayalı koşullarda yetiştirilen çeşitler arasındaki farklar istatistikiolarak değerlendirilmiştir. İncelenen kalite özellikleri bakımından2010-2011 döneminin 2009-2010 döneminden daha iyi olduğu tespitedilmiştir. En yüksek alveograf enerji değeri Tosunbey ve Karahan99 çeşidinden elde edilmiştir.

Assesment of Yield and Quality Traits of Some Bread Wheat Varieties (Triticum aestivum L.) under Rainfed Conditions

This study was conducted with 16 bread wheat varieties to determine yield and some quality traits under rainfed conditions in 2009-2010 and 2010-2011 as a randomized complete block design with two replications. Yield, thousand kernel weight, protein content, grain hardness, Zeleny sedimentation, mixograph parameters (development time, peak height, softening degree, total area) and alveograph energy value of bread wheat varieties were examined. According to the twoyear average results, the minimum and maximum values of the examined traits; yield 299.38-519.73 kg da-1 , thousand kernel weight 29.70-37.30 g, protein content 13.21-15.99%, grain hardness 41.29- 72.10, Zeleny sedimentation 29.00-52.75 ml, alveograph energy value 114.27-277.49 10-4 J, mixograph development time 1.65-4.82 min., peak height 46.38-61.89%, softening degree 10.01-34.19%/min. and total area 284-356% torq x min were determined as. Differences between varieties grown in rainfed conditions were evaluated statistically. The 2010-2011 growing season was determined to be better than 2009-2010 in terms of the quality traits examined. The highest alveograph energy value was obtained from Tosunbey and Karahan-99 cultivars.

PDF

___

Anonymous 1990. AACC Approved Methods of the American Association of Cereal Chemist, USA.
Anonymous 2000. Approved Methods of The American Association of Cereal Chemistusa.
Anonymous 2009. Approvedmethodologies.www. leco.com/ Resources/ApprovedMethods.
Anonymous 2014. JMP11, Jsl Syntax Reference. Sas Institute, Isbn:978-1-62959-560-3.
Atlı A, Koçak N 2004. Islah Programlarında Ekmeklik Buğday Kalitesinin Farklı Sedimantasyon Testleri ile Tahmini. Harran Üniv. Zir. Fak Derg 8(1): 51- 56.
Aydoğan S, Akçacık Göçmen A, Şahin M, Kaya Y, Koç H, Görgülü MN, Ekici M 2012. Ekmeklik Buğday Unlarında Alveograf, Farinograf ve Miksografta Ölçülen Reolojik Özellikler Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 7(1):74-82.
Aydoğan S, Akçacık Göçmen A, Şahin M, Önmez H, Demir B, Yakışır E 2013. Ekmeklik Buğday Çeşitlerinde Fizikokimyasal ve Reolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 22(2): 74-85.
Aydoğan S, Soylu S 2016. Yetiştirme Koşullarının Bazı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin Kalite Özelliklerine Etkisi. Selçuk Tar Bil Dergisi 2(2): 123-127.
Bayram ME, Korkut KZ 2018. Identification and Evaluation of Alveograph Dough Parameters of Some Bread Wheat (Triticum Aestivum L.) Genotypes. Mediterranean Agricultural Sciences 31(2): 161-168.
Bulut S 2012. Ekmeklik Buğdayda Kalite. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 28(5): 441-446.
Burnett V, Clarke S 2002. Organic farming. Wheat Production and Marketing. Agriculture Notes. Velopment and Protein Synthesis. Journal of Cereal Science, 38: 133-146.
Dupont MF, Altenbach BS 2003. Molecular and Biochemical İmpacts of Environmental Factors on Wheat Grain Development and Protein Synthesis. Journal of Cereal Science 38(2): 133-146.
Hernández-Espinosa N, Mondal S, Autrique E, Gonzalez-Santoyo H, Crossa J, Huerta-Espino J, Guzmán C 2018. Milling, Processing and Use Quality Traits of Cımmyt Spring Bread Wheat Germplasm Under Drought and Heat Stress. Field Crops Research 215: 104-112. https://doi.org/ 10.1016/j.fcr.2017.10.003.
Indrani D, Rao GV 2007. Rheological Characteristics of Wheat Flour Dough as Influenced by Ingredients of Parotta. Journal of Food Engineering 79:100-105.
Mader P, Hahn D, Dubois D, Gunst L, Alfoldi T, Bergmann H, Oehme M, Amado R, Schneider H, Graf U, Velimirov A, Fliebbach A, Niggli U 2007. Wheat Quality in Organic and Conventional Farming: Results of A 21 Year Field Experiment. J. Sci. Food Agric 87(10): 1826-1835.
Otteson BN, Merqoum M, Ransom JK 2008. Seeding Rate and Nitrogen Management on Milling and Baking Quality of Hard Red Spring Wheat Genotypes. Crop Science 48(2): 749-755.
Özkaya H, Kahveci B 1990. Tahıl ve Ürünleri Analiz Yöntemleri No: 14, Ankara.
Özkaya H, Özkaya B 2005. Öğütme teknolojisi vol. 737: Sim Matbaacılık Ltd. Şti.
Şahin M, Aydoğan S, Göçmen Akçacık A, Taner S 2009. The Evaluation on Alveograph Analysis of Some Bread Wheat Genotypes Improved for The Central Anatolia. Jounal of Crop Research 2: 1-9.
Şahin M, Göçmen Akçacık A, Aydoğan S, Yakışır E 2016. Orta Anadolu Sulu Koşullarında Bazı Kışlık Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Verim ve Kalite Performanslarının Belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 25(1): 19-23.
Şahin M, Akçacık Göçmen A, Aydoğan S, Demir B, Hamzaoğlu S, Güçbilmez Mecitoğlu Ç, Gür S, Yakışır E 2019. Kuru ve Sulu Şartlarda Yetiştirilen Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Farklı Reolojik Analiz Cihazları ile Kalite ve Teknolojik Özelliklerinin Değerlendirilmesi. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi 8(2): 216-231.
Triboï E, Abad A, Michelena A, Lloveras J, Ollier JL, Daniel C 2000. Environmental Effects on The Quality of Two Wheat Genotypes: 1. Quantitative and Qualitative Variation of Storage. European Journal of Agronomy 13(1): 47-64. https://doi.org/10.1016/S1161-0301(00)00059-9.
Williams P, El-Haramein FJ, Nakkoul H, Rihavi S 1988. Crop Quality Evaluation Methods and Guidelines, International Center for Agricultural Research in the Dry Areas, ICARDA, Aleppo, Syria, 145 p. Edición 2 ed.
Williams RM, O’Brien L, Eagles HA, Solah VA, Jayasena V 2008. The İnfluences of Genotype, Environment and Genotype×Environment İnteraction on Wheat Quality. Australian Journal of Agricultural Research, 59(2): 95-111. https://doi.org/10.1071/AR07185.
Yürür N, Tosun O, Eser D, Geçit HH 1981. Buğdayda ana sap verimi ile bazı karakterleri arasındaki ilişkiler. A.Ü. Z.F. Yayınları Bilimsel Araştırma ve İncelemeler Serisi No: 755- 443.