Cengiz YÜRÜRDURMAZ, Ayşe KURT, Rukiye KARA, Aydın AKKAYA

Kahramanmaraş Koşullarında Arpada Çiçeklenme-Olgunlaşma Döneminde Bazı Fizyolojik Özelliklerin İncelenmesi

Bu çalışma, 2015-2017 üretim sezonunda, Kahramanmaraş Doğu Akdeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü arazisinde yürütülmüştür. Araştırmada 10 adet arpa genotipi (Akhisar 98, Martı, Lord, G158P003, Kıral 97, Kendal, Altıkat, Bürküt, Troya ve Zeus) kullanılmış ve deneme tesadüf blokları planına göre 4 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Çiçeklenme döneminde bayrak yaprak alanı ve klorofil içeriği, çiçeklenmenin tamamlandığı dönemde bitki örtüsü sıcaklığı, tane doldurma döneminde net fotosentez hızı, stoma iletkenliği ve transpirasyon hızı ölçülmüş ve hasatta tane verimi belirlenmiştir. Bayrak yaprak alanı, net fotosentez hızı, stoma iletkenliği ve transpirasyon hızı yönünden genotipler arasındaki farklar önemli olmamıştır. Lord (41.23), Bürküt (42.49) ve Troya (41.96) çeşitleri en yüksek bayrak yaprak klorofil içeriğine, Lord (19.250C) çeşidi en düşük bitki örtüsü sıcaklığına sahip olmuşlardır. En yüksek tane verimi Troya (625.5 kg da) çeşidinden elde edilmiştir. Tane verimi ile; transpirasyon hızı ve bayrak yaprak klorofil içeriği arasında olumlu ve önemli, stoma iletkenliği arasında olumsuz ve önemli ilişki olduğu saptanmıştır.

Investigation of Some Physiological Traits During Anthesis-Maturing Period of Barley in Kahramanmaras Conditions

This research was carried out in 2015-2017 growing season in East Mediterranean Transitional Zone Agricultural Research of Institute. Ten barley genotypes (Akhisar 98, Martı, Lord, G158P003, Kıral 97, Kendal, Altıkat, Bürküt, Troya ve Zeus) were used in an experiment established as randomized complete block design with four replications. The flag leaf area and chlorophyll content at anthesis, plant canopy temperature at the end of anthesis, net photosynthesis rate, stomatal conductance and transpiration rate at grain filling period and grain yield at harvest were determined. There were no significant differences among genotypes for the flag leaf area, net photosynthesis rate and transpiration rate. The cultivars Lord (41.23), Bürküt (42.49) and Troy (41.96) had the highest flag leaf chlorophyll content, Lord (19.250C) variety had the lowest vegetation temperature. The highest grain yield was obtained from Troya (625.5 kg ha) cultivar. There were significant and positive relationships between grain yield and; transpiration rate and flag leaf chlorophyll content, and a negative and significant relationship between stomatal conductance.

PDF

___

Akar T, Avcı M, Düşünceli F, Tosun H, Ozan N, Sipahi H 1999. Orta Anadolu ve Geçit Bölgelerinde Arpa Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları. Orta Anadolu’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu 8-11 Haziran, Konya. Al-Khatib K, Paulsen GM 1984. Mode of High Temperature Injury to Wheat During Grain Development. Physiol. Plant 61: 363-368.
Amanullah 2015. Specific Leaf Area and Specific Leaf Weight in Small Grain Crops Wheat, Rye, Barley, and Oats Differ at Various Growth Stages and NPK Source. Journal of Plant Nutrition, 38:1694–1708.
Anonim 2017. Kahramanmaraş Meteoroloji İstasyonu Verileri, https://mgm.gov.tr/tahmin/il-ve-ilceler. Aspx?il=Kahramanmaras. Anonim 2021. https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul (Erişim tarihi: 2021).
Araghi SG, Assad MT 1998. Evaluation of Four Screening Techniques for Drought Resistance and Their Relationship to Yield Reduction Ratio in Wheat. Euphytica 103:293-299.
Ashraf MY 2000. Genotypic Variation for Chlorophyll Content and Leaf Area in Wheat and Their Relation to Grain Yield. Wheat Information Service, 90:42- 44.
Bahar B 2004. Çukurova Taban ve Kıraç Koşullarında Bazı Ekmeklik ve Makarnalık Buğday Genotiplerinde Stoma İletkenliği ve Diğer Yaprak Özellikleri ile Verim ve Verim Unsurları Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, 166 sy, Adana.
Bahar B, Yıldırım M, Barutçular C, Genç İ 2008. Effect of Canopy Temperature Depression on Grain Yield and Yield Components in Bread and Durum Wheat. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca 36(1): 34-37.
Bingham IJ, Walters DR, Foulkes MJ, Paveley ND 2009. Crop Traits and The Tolerance of Wheat and Barley to Foliar Disease. Ann. Appl. Biol. 154: 159- 173.
Çekiç C 2007. Kurağa Dayanıklı Buğday (Triticum aestivum L.) Islahında Seleksiyon Kriteri Olabilecek Fizyolojik Parametrelerin Araştırılması. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, 124 sy, Ankara.
Çokkızgın A, Çölkesen M, İdikut L 2008.
Kahramanmaraş Koşullarına Uygun Arpa Çeşit ve Hatların Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Ülkesel Tahıl Sempozyumu, 2-5 Haziran, s.738- 744, Konya.
Çölkesen M, Öktem A, Engin A, Öktem AG, Demirbağ V, Yürürdurmaz C, Çokkızgın A 2002. Bazı Arpa Çeşitlerinin (Hordeum vulgare L.) Kahramanmaraş ve Şanlıurfa Koşullarında Tarımsal ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 5(2): 76-87.
Dalkılıç AY, Kara R, Yürürdurmaz C, Şimşek B, Aldemir Y, Akkaya A 2016. Makarnalık Buğdayda Ekim Sıklığının Fizyolojik Parametreler Üzerine Etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 25(1): 78-87.
Delgado MI, Reynolds MP, Larque-Saavedra A, Nava ST 1994. Genetic Diversity for Photosynthesis in Wheat under Heat Stresssed Field Environments and its Relation to Productivity. Wheat Special Report No.30, 17 pages, Mexico.
Duke JA 1983. Gmelina arborea Roxb. Handbook of Energy Crops. Centre for New Crops and Plant Products, Purdue University, USA.
Ergün N, Geçit HH 2008. İleri Kademe Arpa (Hordeum vulgare L.) Hatlarında Verim ve Verime Etkili Bazı Karakterlerin İncelenmesi. Ülkesel Tahıl Sempozyumu, 2-5 Haziran, s.14-23, Konya.
Erman M, Çığ F, Sönmez F 2008. Farklı Ekim Zamanı Uygulamalarının Bazı Arpa (Hordeum vulgare conv. distichon Alef.s.1) Verim ve Verim Öğelerine Etkisi. Ülkesel Tahıl Sempozyumu, 2-5 Haziran, s.697-703, , Konya.
Fischer RA, Bidinger F, Syme JR, Wall PC 1981. Leaf Photosynthesis, Leaf Permeability, Crop Growth, and Yield of Short Spring Wheat Genotypes under Irrigation. Crop Sci 21(3): 367-373.
Fracheboud J, Jompuk C, Ribaut JM, Stamp P, Leipner J 2004. Genetics Analysis of Cold Tolerence of Photosynthesis in Maize. Plant Mol Biol 56: 241– 253.
Genç İ, Koç M, Barutçular C 1994. Yerel Buğday Çeşitlerimiz Gen Kaynağı Olarak Gerçekten Önemli mi? Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan, 1: 244-246, , Bornova-İzmir.
Gous PW, Hasjim J, Franckowiak J, Fox GP, Gilbert RG 2013. Barley Genotype Expressing ‘‘Stay- Green’’like Characteristics Maintains Starch Quality of The Grain During Water Stress Condition. J Cereal Sci. 1(6): 414-419.
Guo P, Li M 1996. Studies on Photosynthetic Characteristics in Rice Hybrid Progenies and Their Parents. I. Chlorophyll Content, Chlorophyll- Protein Complex and Chlorophyll Fluorescence Kinetics. Journal of Tropical and Subtropical Botany 4: 60-65.
Guo S, Tang Y, Gao F, Aı W, Qin L 2008. Effects of Low Pressure and Hypoxia on Growth and Development of Wheat. Acta Astronautica 63:1081-1085.
Harding SA, Guikema JA, Paulsen GM 1990. Photosynthetic Decline from High Temperature Stress During Maturation of Wheat. I. Interaction with senescence process. Plant Physiol. 92: 648-653.
Hui Z, Zhengbin Z, Hongbo S, Ping X, Foulkes MJ 2008. Genetic Correlation and Path Analysis of Transpiration Efficiency for Wheat Flag Leaves. Environmental and Experimental Botany 64(1): 128-134.
Hura T, Hura K, Grzesiak MT 2009. The Usefulness of Chlorophyll Fluorescence Parameters in Harvest Prediction in 10 Genotypes of Winter Triticale under Optimal Growth Conditions. Plant Biosystems 143: 496-503.
Jiang GM, Hao NB, Bai KZ, Zhang QD, Sun JZ, Guo RJ, Ge QY, Kuang TY 2000. Chain Correlation between Variables of Gas Exchange and Yield Potential in Different Winter Wheat Cultivars. Photosynthetica 38(2): 227-232.
Kara R 2009. Kahramanmaraş Yöresine Ait Yerel Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Verim Ve Fizyolojik Özellikler Yönünden İncelenmesi., Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, 100 sy Kahramanmaraş.
Kara R 2016. Evaluation of Flag Leaf Physiological Traits of Triticale Genotypes under Eastern Mediterranean Conditions. Turkish Journal of Field Crops 21(1): 67-78.
Kaydan D, Yağmur M 2007. Van Ekolojik Koşullarında Bazı İki Sıralı Arpa Çeşitlerinin (Hordeum vulgare L. conv. distichon) Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi 13(3): 269-278.
Kızılgeçi F, Yıldırım M, Albayrak Ö, Akıncı C 2016. Bazı Arpa Genotiplerinin Diyarbakır ve Mardin Koşullarında Verim ve Kalite Parametrelerinin İncelenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(3): 161-169.
Koç M 1993. Bazı Yerel ve Islah Edilmiş Makarnalık Buğday Çeşitlerinde Bayrak Yaprağı Fotosentez Hızı Üzerinde Araştırmalar, Makarnalık Buğday ve Mamülleri Simpozyumu, 30 Kasım-3 Aralık, s.460- 466. Ankara.
Koç M, Barutçular C, Genç I 2003. Photosynthesis and Productivity of Old and Modern Durum Wheats in A Mediterranean Environment. Crop Sci. 43(3): 2089-2098.
Koç M, Barutçular C, Tiryakioğlu M 2008. Possible Heat-Tolerant Wheat Cultivar Improvement Through The Use of Flag Leaf Gas Exchange Traits in a Mediterranean Environment. J. of the Sci. Food and Agric. 88: 1638-1647.
Kuşcu A 2006. Yazlık Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Veriminde Son Çeyrek Yüzyılda Gerçekleşen İlerlemelerin Morfolojik ve Fizyolojik Esasları. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, 225 sy, Adana.
Li Z, Pinson SRM, Stansel JW, Paterson AH 1998. Genetic Dissection of The Source-Sink Relationship Affecting Fecundity and Yield in Rice (Oryza sativa L.). Mol. Breed. 4: 419-426.
Lopez-Castaneda C,. Richards RA, Farquhar GD 1995. Variation in Early Vigor Between Wheat and Barley. Crop Science 35: 472–479.
Mahmood YA, Mohammed MS, Hassan HN 2019. A physiological Explanation of Drought Effect on Flag-Leaf Specific Weight and Chlorophyll Content of Barley. Iraqi Journal of Science 60(12):2531- 2539.
Reynolds MP, Delgado MI, Gutierrez-Rodriguez M, Larque-Saavedra A 2000. Photosynthesis of Wheat in A Warm, Irrigated Environment I: Genetic Diversity and Crop Productivity. Field Crops Research, 66: 37-50.
SAS 1999. SAS Inst., 1999, SAS Institute Inc., Cary, NC, USA.
Serrago RA, Alzueta I, Savin R, Slafer GA 2013. Understanding Grain Yield Responses to Source– Sink Ratios During Grain Filling in Wheat and Barley Under Contrasting Environments. Field Crops Research 150(20): 42-51.
Sieling K, Böttcher U, Kage H 2016. Dry Matter Portioning and Canopy Traits in Wheat and Barley under Varying N Supply. Europ. J. Agronomy 74: 1-Tambussi EA, Bort J, Guiamet JJ, Nogués S, Araus JL 2007. The Photosynthetic Role of Ears In C3 Cereals: Metabolism, Water Use Efficiency and Contribution to Grain Yield. Crit Rev Plant Sci. 26: 1-16.
Tang Y, Wui X, Li C, Yang W, Huang M, Ma X, Li S 2017. Yield, Growth, Canopy Traits and Photosynthesis in High-Yielding, Synthetic Hexaploid-Derived Wheats Cultivars Compared with Non-Synthetic Wheats. Crop &Pasture Science 68, 115–125.
Turan İ 2008. Kahramanmaraş Koşullarında Bazı Buğday, Arpa ve Tritikale Çeşitlerinin Verim ve Verim Özelliklerinin Belirlenmesi.
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 50 sy, Kahramanmaraş.
Yeğin ZG 2012. Arpa Genotiplerinde Tuz Toleransının Fizyolojik Analizlerle Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 83 sy, Konya.
Yıldırım M 2005. Seçilmiş Altı Ekmeklik Buğday (Triticum aestivum L.) Çeşidinin Diallel F1 Melez Döllerinde Bazı Tarımsal, Fizyolojik ve Kalite Parametrelerinin Kalıtımı Üzerinde Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, 314 sy, Adana.