Atilla BEKTAŞ, Meltem ULUSOY, Kemal DAĞALP

Ursodeoksikolik Asit, Diyabetik Olmayan, Alkol Dışı Karaciğer Yağlanması Tedavisinde Yer Almalı Mı?

Amaç: Diyabetik olmayan nonalkolik steatohepatitli (NASH) hastalarda Ursodeoksikolik asidin (UDKA) tedavi edici etkisini araştırıldı. Gereç ve Yöntem: Diyabetik olmayan ve NASH tanısı konulan 28 hastaya (4 kadın, 24 erkek), herhangi bir diyet uygulamaksızın, 12 ay süreyle 12-15 mg/kg/gün dozda UDKA verilerek; histopatolojik, biyokimyasal ve ultrasonografik yönden değerlendirildi.Bulgular: Alanin aminotransferaz (ALT) ve aspartat aminotransferaz (AST) değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı azalma oldu. Dokuzuncu aydan sonra, istatistiksel olarak anlamlı olmayan ancak iyi yönde ultrasonografik değişiklikler izlendi. Hiçbir hastada normal karaciğer histopatolojisine dönüş olmamakla beraber, hafif olgularda istatiksel olarak anlamlı gerileme oldu (P < 0.008).Sonuç: Çalışmamızda UDKA kullanımıyla nondiyabetik NASH’lı hastaların, serum transaminaz değerlerinde düşüş ile birlikte fibrozis dışındaki karaciğerlerindeki histolopatolojik bulgularında gerileme sağlanmıştır. UDKA, NASH tedavisinde bazı kılavuzda yer almamaktadır. Ancak yan etki potansiyeli düşük UDKA’nın, nondiyabetik gibi seçilmiş olgularda ve özel bir kombinasyon tedavisinde yer alması NASH’da fayda sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler:

Nonalkolik Steatohepatit, Ursodeoksikolik Asit, Non-Diabetik

Ursodeoksikolik Asit, Diyabetik Olmayan, Alkol Dışı Karaciğer Yağlanması Tedavisinde Yer Almalı Mı?

Amaç: Diyabetik olmayan nonalkolik steatohepatitli (NASH) hastalarda Ursodeoksikolik asidin (UDKA) tedavi edici etkisini araştırıldı. Yöntem: Diyabetik olmayan ve NASH tanısı konulan 28 hastaya (4 kadın, 24 erkek), herhangi bir diyet uygulamaksızın, 12 ay süreyle 12-15 mg/kg/gün dozda UDKA verilerek; histopatolojik, biyokimyasal ve ultrasonografik yönden değerlendirildi. Bulgular: Alanin aminotransferaz (ALT) ve aspartat aminotransferaz (AST) değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı azalma oldu. Dokuzuncu aydan sonra, istatistiksel olarak anlamlı olmayan ancak iyi yönde ultrasonografik değişiklikler izlendi. Hiçbir hastada normal karaciğer histopatolojisine dönüş olmamakla beraber, hafif olgularda istatiksel olarak anlamlı gerileme oldu (P < 0.008). Sonuç: Çalışmamızda UDKA kullanımıyla nondiyabetik NASH’lı hastaların, serum transaminaz değerlerinde düşüş ile birlikte fibrozis dışındaki karaciğerlerindeki histolopatolojik bulgularında gerileme sağlanmıştır. Yan etki potansiyeli düşük UDKA’nın, nondiyabetik gibi seçilmiş olguların tedavisinde yer alması NASH’da fayda sağlayabilir.

Keywords:

Nonalkolik steatohepatit, ursodeoksikolik asit, Non-diabetik,

PDF

___

[1] LaBrecque, D. R., Abbas, Z., Anania, F., Ferenci, P., Khan, A. G., Goh, K. L., ... & Ramos, J. F. (2014). World Gastroenterology Organisation global guidelines: Nonalcoholic fatty liver disease and nonalcoholic steatohepatitis. Journal of clinical gastroenterology, 48(6), 467-473.
[2] Greenberger, N., Blumberg, R., Burakoff, R. (2016). Diagnosis & Treatment Gastroenterology, Hepatology, & Endoscopy, Third Edition (Lange Current), McGraw-Hİll Education, ISBN: 978-0-07-183773-6, New York.
[3] Kawano, Y., & Cohen, D. E. (2013). Mechanisms of hepatic triglyceride accumulation in non-alcoholic fatty liver disease. Journal of gastroenterology, 48(4), 434-441.
[4] Xiang, Z., Chen, Y. P., Ma, K. F., Ye, Y. F., Zheng, L., Li, Y. M., & Jin, X. (2013). The role of ursodeoxycholic acid in non-alcoholic steatohepatitis: a systematic review. BMC gastroenterology, 13(1), 140.
[5] European Association For The Study Of The Liver, & European Association for the Study of Diabetes (EASD. (2016). EASL-EASD-EASO Clinical Practice Guidelines for the management of non-alcoholic fatty liver disease. Obesity facts, 9(2), 65-90.
[6] Roberts, E. A. (2007). Pediatric nonalcoholic fatty liver disease (NAFLD): a “growing” problem?. Journal of hepatology, 46(6), 1133-1142.
[7] Zheng, J., Woo, S. L., Hu, X., Botchlett, R., Chen, L., Huo, Y., & Wu, C. (2015). Metformin and metabolic diseases: a focus on hepatic aspects. Frontiers of medicine, 9(2), 173-186.
[8] Zamin, I., de Mattos, A. A., & Zettler, C. G. (2002). Nonalcoholic steatohepatitis in nondiabetic obese patients. Canadian Journal of Gastroenterology and Hepatology, 16(5), 303-307.
[9] Goh, G. B. B., Pagadala, M. R., Dasarathy, J., Unalp-Arida, A., Sargent, R., Hawkins, C., ... & Dasarathy, S. (2015). Clinical spectrum of non-alcoholic fatty liver disease in diabetic and non-diabetic patients. BBA clinical, 3, 141-145.
[10] Mansour-Ghanaei, F., Vahhabi-Moghaddam, M., Joukar, F., Asgharnezhad, M., & Noufar, N. (2013). Noninvasive evaluation of nonalcoholic steatohepatitis (NASH). Caspian journal of internal medicine, 4(4), 797.
[11] Holtmeier, J., & Leuschner, U. (2001). Medical treatment of primary biliary cirrhosis and primary sclerosing cholangitis. Digestion, 64(3), 137-150.
[12] Ratziu, V. (2012). Treatment of NASH with ursodeoxycholic acid: pro. Clinics and research in hepatology and gastroenterology, 36, S41-S45.
[13] Wang, K. (2015). Molecular mechanisms of hepatic apoptosis. Cell death & disease, 5(1), e996.
[14] Paumgartner, G., & Beuers, U. (2002). Ursodeoxycholic acid in cholestatic liver disease: mechanisms of action and therapeutic use revisited. Hepatology, 36(3), 525-531.
[15] Singh, D., Das, C. J., & Baruah, M. P. (2013). Imaging of non alcoholic fatty liver disease: A road less travelled. Indian journal of endocrinology and metabolism, 17(6), 990.
[16] Cuenza, L. R., Razon, T. L. J., & Dayrit, J. C. (2017). Correlation between severity of ultrasonographic nonalcoholic fatty liver disease and cardiometabolic risk among Filipino wellness patients. Journal of cardiovascular and thoracic research, 9(2), 85.
[17] Brunt, E. M. (2000). Grading and staging the histopathological lesions of chronic hepatitis: the Knodell histology activity index and beyond. Hepatology, 31(1), 241-246.
[18] Hardy, T., Anstee, Q. M., & Day, C. P. (2015). Nonalcoholic fatty liver disease: new treatments. Current opinion in gastroenterology, 31(3), 175.
[19] Laurin, J., Lindor, K. D., Crippin, J. S., Gossard, A., Gores, G. J., Ludwig, J., ... & McGill, D. B. (1996). Ursodeoxycholic acid or clofibrate in the treatment of non‐alcohol‐induced steatohepatitis: a pilot study. Hepatology, 23(6), 1464-1467.
[20] Bellentani, S., Tabarroni, G., Barchi, T., Ferretti, I., Fratti, N., Villa, E., & Manenti, F. (1989). Effect of ursodeoxycholic acid treatment on alanine aminotransferase and γ-glutamyltranspeptidase serum levels in patients with hypertransaminasemia: Results from a double-blind controlled trial. Journal of hepatology, 8(1), 7-12.
[21] Bektaş, A., & Beyler, A. R. (1998). Nonalkoük Steatohepatıtte Ursodeoksikolik Asit Tedavisi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 51(04).
[22] Saverymuttu, S. H., Joseph, A. E., & Maxwell, J. D. (1986). Ultrasound scanning in the detection of hepatic fibrosis and steatosis. Br Med J (Clin Res Ed), 292(6512), 13-15.
[23] Gerstenmaier, J. F., & Gibson, R. N. (2014). Ultrasound in chronic liver disease. Insights into imaging, 5(4), 441-455.
[24] Kalantari, H., Moradi, F., & Hassanzade, A. (2016). Association between sonographic diagnosis of fatty liver with histopathologic abnormalities and liver biopsy findings in middle age patient with non-alcoholic fatty liver disease. Advanced biomedical research, 5.
[25] Leuschner, U. F., Lindenthal, B., Herrmann, G., Arnold, J. C., Rössle, M., Cordes, H. J., ... & Berg, T. (2010). High‐dose ursodeoxycholic acid therapy for nonalcoholic steatohepatitis: a double‐blind, randomized, placebo‐controlled trial. Hepatology, 52(2), 472-479.
[26] Novaks, K. (2018). Does Pioglitazone Have the Same Effects on NASH in Patients With vs Without Diabetes? AGA Journals.
[27] Akhter, A., Pulla, A., & Said, A. (2016). Review of current and potential future pharmacological treatments in nonalcoholic steatohepatitis. Clinical Liver Disease, 7(1), 11-14.
[28] Ishizaki, K., Imada, T., & Tsurufuji, M. (2005). Hepatoprotective bile acid ‘ursodeoxycholic acid (UDCA)’: Property and difference as bile acids. Hepatology research, 33(2), 174-177.
[29] Guma, C. (1997). Ursodeoxycholic acid in the treatment of nonalcoholic steatohepatitis: results of a prospective clinical controlled trial. Hepatology, 26, 387A.
[30] Leoni, S., Tovoli, F., Napoli, L., Serio, I., Ferri, S., & Bolondi, L. (2018). Current guidelines for the management of non-alcoholic fatty liver disease: A systematic review with comparative analysis. World journal of gastroenterology, 24(30), 3361.
[31] Haedrich, M., & Dufour, J. F. (2011). UDCA for NASH: end of the story?. Journal of hepatology, 54(5), 856-858.

ISSN: 1309-3878
Yayın Aralığı: 3
Başlangıç: 2009
Yayıncı: Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD adına Yrd.Doç.Dr.Cemil Işık Sönmez