Neuman Sistemler Modeline Göre Peritoneal Karsinomatozisli Hastanın Bakımı: Olgu Sunumu
Hemşirelerin bakım hizmetlerinin etkin sonuçlarının görülebilmesi, uygulamada standart bir dil oluşturulması, verilerin toplanması ve uygulanmasında sistematik bir yol izlenmesi, bakım ve uygulamaya bir çerçeve çizmek amacıyla bazı teoriler ya da modeller ortaya çıkmıştır. Bu modellerin mesleğe ışık tutması ancak uygulamaya aktarılmalarıyla olası olabilmektedir. Neuman Sistemler Modeli, hemşireliği bireye özgü ve bütüncül yaklaşımlı, hem sağlığı koruma hem de hastalık bakımını ele alan, hastanın fizyolojik, psikolojik, sosyokültürel, spirütüel ve gelişimsel gereksinimlerini belirlemeyi amaçlayan, hastayı stresörleri ve stres kaynakları doğrultusunda ele alan, bu yönde girişimler planlamaya rehber olan bir modeldir. Bu olgu sunumunda peritoneal karsinomatozisi olan 20 yaşındaki bir terminal dönem hastasının yaşadığı stresörler ve bu stresörlerden etkilenme düzeyi incelenmiş, bu veriler doğrultusunda bakım planı oluşturulmuştur. Bu olgu sunumunun amacı, Neuman Sistemler Modeli rehber alınarak hemşirelik bakımının sağlanması ve modelin peritoneal karsinomatozis hastalarında kullanılabilirliğini değerlendirmektir
Care of Peritoneal Carcinomatosis Patient According to Neuman System Model: Case Report
Some theories or models have emerged in order to see the effective outcomes of nursing care services, to establish a standard language, to systematically guide the collection and implementation of data, and to provide a framework for care and practice. These models are able to shed light on the profession and can be transferred to practice. The Neuman System Model is a nursing model in which care becomes individualized and holistic, taking care of both healthcare and disease care, determining the physiological, psychological, sociocultural, spiritual, and developmental needs of the patient, identifying the patients’ stressors and stress sources, and initiating a plan. In this case study, the stressors experienced by a 20-year-old terminally ill patient with peritoneal carcinomatosis and the level of response to these stressors were examined and a care plan was prepared in the direction of this data. The purpose of this case study is to evaluate the nursing care for patients with peritoneal carcinomatosis using the Neuman Systems Model as an available guide.
___
- 1. Özdemir Ü, Taşcı S. Kronik hastalıklarda psikososyal sorunlar ve bakım. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2013;1(1):57-72.
- 2. Karadakovan A, Eti Aslan F. Dahili ve cerrahi hastalıklarda bakım. 2nd ed. Adana: Nobel Tıp Kitapevleri; 2011 p. 99-111.
- 3. Uysal N, Khorshid L, Eşer İ. Neuman sistemler modeline göre bir vaka çalışması. Atatürk Üniversitesi HYO Dergisi. 2009;12(3):74-81.
- 4. Güner Ö, Kavlak O. Neuman sistemler modeline göre endometriyum kanserli hastanın bakımı: Olgu sunumu. Balikesir Sağlik Bil Derg. 2015;4(2):94-102. doi: 10.5505/bsbd.2015.15010.
- 5. Arpat B, Şaşmaz C, Yürekli E. Sağlık hizmetlerinde kalite maliyetleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 2014;19(3):313-32.
- 6. Demir Barutçu C, Mert HC. Kalp yetersizliği olan bireyin neuman sistemler modeli’ne göre hemşirelik bakım planı örneği. DEUHYO ED. 2013;6(2):88-92.
- 7. Potter PA, Perry AG. Fundamentals of nursing. Developmental Theories. 7th ed. Canada; 2009. p. 136.
- 8. Velioğlu P. Hemşirelikte kavram ve kuramlar. Sağlık-bakım açık sistemler modeli Betty Neuman. 1st ed. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık; 2012. p. 395-431.
- 9. Pektekin Ç. Hemşirelik felsefesi. Kuramlar-bakım modelleri ve politik yaklaşımlar. 1st ed. İstanbul: İstanbul Tıp Kitapevi; 2013.
- 10. Neuman B, Fawcett J. The Neuman’s System Model. 4th ed. New Jersey: Prentice Hall; 2002.
- 11. Fawcett J. Contemporary nursing knowledge analysis and evaluation of nursing models and theories. 2nd ed. Philadelphia: F. A. Davis Company; 2005.
- 12. Ay Akça F. Temel hemşirelik (kavramlar, ilkeler, uygulamalar). 2nd ed. İstanbul: İstanbul Medikal Yayıncılık; 2008. p. 14-5.
- 13. Ume-Nwagbo PN, DeWan SA, Lowry LW. Using the Neuman Systems Model for best practices. Nurs Sci Q. 2006:19(1); 31-5.
- 14. Haggart M. A critical analysis of Neumanns systems model in relation to public health nursing. J Adv Nurs. 1993;18(12):1917-22. doi:10.1046/j.1365-2648.1993.18121917.x.
- 15. Martin SA. Applying nursing theory to the practice of nurse anesthesia. AANA J. 1996;64(4):369-72.
- 16. Brunicardi FC. Schwartz’s Principles of Surgery, Cerrahinin İlkeleri. 8th ed. Geçim İE, Demirkan A, translator. Ankara; 2008.
- 17. Boyraz G, Özgül N. Epitelyal over kanseri cerrahi tedavisinde total parietal peritonektomi. Türk Jinekolojik Onkoloji Dergisi. 2015;3:69- 74.
- 18. Kulkarni Y, Kalyan P. There is currently no role of hipec in epithelial ovarian cancerin routine clinical practice. Indian Journal of Gynecologic Oncology. 2017;15(1):21-5.
- 19. Köroğlu R. Metastatik over kanserlerini değerlendirmede PET/BT. Konuralp Tıp Dergisi. 2012;4(1):44-9.
- 20. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Türkiye Kanser İstatistikleri. Ankara; 2017. Available from: http://www.kanser.saglik. gov.tr/
- 21. Berek JS. Novak jinokoloji. 13th ed. Ankara: Nobel Tıp Kitapevleri; 2004. p. 1245-61.
- 22. Mahteme H, Hansson J, Berglund A, et al. Improved survival in patients with peritoneal metastases from colorectal cancer: A preliminary study. Br J Cancer. 2004;90(2):403-7.
- 23. Görgülü RS. Hemşireler için fiziksel muayene yöntemleri. 2nd ed. Ankara: Odak Offset Matbaacılık Sanayi; 2004.
- 24. Akbayrak N, Erkal İlhan S, Ançel G, Albayrak SA, et al. Hemşirelik bakım planları (dahiliye cerrahi hemşireliği ve psikososyal boyut). 1st ed. Ankara: Alter Yayıncılık; 2007.
- 25. Birol L. Hemşirelik süreci, 7. baskı, İzmir; Etki Yayınları; 2005. p. 17-57.