Anayit Margirit COŞKUN, Sedef ARSLAN, Gülşen OKCU

Gebe Kadınlarda Gebelik Algısının Stres, Demografik ve Obstetrik Özellikler Açısından İncelenmesi

Amaç: Gebelik algısına, stres, demografik ve obstetrik özelliklerin etkisinin belirlenmesidir. Yöntem: Kesitsel tipteki bu çalışmaya, Kadın-Doğum Polikliniğine başvuran 397 gebe alınmıştır. Veriler, tanıtıcı bilgi formu, Gebelerin Kendini Algılama Ölçeği ve Prenatal Distres Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. İstatistiksel analizde, frekans, ortalama ve standart sapma, Kruskal-wallis, Mann-whitney U testi ve Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Gebelerin %82.9’u 18-35 yaş aralığında, %83.4’ü en az ortaokul mezunu, %36.8’i primigravida ve %68.3’ü planlayarak gebe kalmıştır. Gebelerin Kendini Algılama Ölçek-Annelik alt boyut puan ortalaması, 25.82±2.87; Beden alt boyut puan ortalaması 9.41±3.67; Prenatal Distres Ölçek puan ortalaması 10.26±5.18 olarak saptanmıştır. Prenatal Distres Ölçek puan ortalaması, Annelik algı puan ortalamasını negatif yönde, Beden algı puan ortalamasını pozitif yönde anlamlı düzeyde etkilememiştir. Planlayarak gebe kalma ve eşi ile uyumlu olma durumunun, Annelik ve Beden algısı puan ortalamalarını olumlu yönde; bu gebeliğinde sorun yaşama durumunun, olumsuz yönde anlamlı düzeyde etkilediği saptanmıştır. Sonuç: Bu çalışmada, gebelerin stres düzeyi yükseldikçe annelik ve beden algılarının olumsuz yönde etkilendiği saptanmıştır. Planlamadan gebe kalan, bu gebeliğinde sağlık sorunu yaşayan ve eşi ile uyumsuz olan gebelerin, stres düzeyleri ve Annelik-Beden algıları anlamlı düzeyde olumsuz etkilenmiştir.

An Analysis of Pregnancy Perception of Pregnant Women in Terms of Stress, Demographic and Obstetric Characteristics

Aim: To determine the effects of stress, demographic, and obstetric characteristics on pregnancy perception. Method: This cross-sectional study comprised 397 pregnant women admitted to the outpatient clinic. The data were obtained by using an introductory information form, the Self-Perception of Pregnant Women Scale, and the Prenatal Distress Questionnaire. Results: Of the women, 82.9% were in the age range of 18-35 years, 36.8% were primigravida, and 68.3% were in a planned pregnancy. On the Self-Perception of Pregnant Women Scale, the average “maternity” sub-dimension score was found to be 25.82±2.87; the average “body” sub-dimension score was 9.41±3.67, and the average score on the Prenatal Distress Questionnaire was 10.26±5.18. It was determined that a planned pregnancy and family harmony had positive effects on both the maternity and body perception score average. The problems experienced in the current pregnancy had a significantly negative effect. Conclusion: In this study, maternal and body perceptions were found to be adversely affected as the stress level of the pregnant women increased. The stress levels and maternal and body perceptions were negatively affected by unplanned pregnancies, pregnancies that carried a health risk, and by couples that were incompatible

PDF

___

1. Özkan A, Arslan H. Gebeliğe karar verme, fizyolojik yakınmaları algılama ve eğitim gereksinimleri. ZKTB. 2007;38(4):155-61. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/205395
2. Uçar H. Gebelerin psikososyal sağlık durumları ile annelik rolü arasındaki ilişki master’s thesis. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2014. Available from: http://earsiv.atauni.edu.tr/ xmlui/bitstream/handle/123456789/1398/h%C3%BClya_u%C3%A7ar_ tez.pdf?sequence=1
3. Kumcağız H, Ersanlı E, Murat N. The development of a self-perception of pregnants scale and its psychometric features. Journal of Psychiatric Nursing. 2017;8(1):23-31. doi:10.14744/phd.2017.12599.
4. Yıldırım H. Gebe kadınların ebeveynlik öz-yeterliliklerinin prenatal uyumlarına etkisi master’s thesis. Malatya: İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2015. Available from: http://openaccess.inonu.edu. tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11616/5086/Tez%20Dosyas%C4%B1. pdf?sequence=1
5. Külçür İ. Doğum öncesi algılanan stres ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması master’s thesis. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2016.
6. Kumcağız H. Gebe kadınlarda beden algısı ve benlik saygısının bazı değişkenlere göre incelenmesi. International Journal of Human Sciences. 2012;9(2):691-703.
7. Fox P, Yamaguchi C. Body image change in pregnancy: A comparison of normal weight and overweight primigravidas. BIRTH. 1997;24(1):35- 40. doi: 10.1111/j.1523-536X.1997.00035.pp.x.
8. Kaplan S, Bahar A, Sertbaş G. Gebelerde doğum öncesi ve doğum sonrası dönemlerde durumluk kaygıyı düzeylerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2007;10(1):113- 21.
9. Babacan Gümüş A, Çevik N, Hyusni SH, Biçen Ş, Keskin G, Malak TA. Characteristics associated with self-esteem and body image in pregnancy. Anatol J Clin Investig. 2011;5(1):7-14.
10. Chang SR, Chao Y, Kenney NJ. I am a womanand I‟m pregnant: Body image of women in Taiwan during the third trimester of pregnancy. BIRTH. 2006;33(2):147-53. doi: 10.1111/j.0730-7659.2006.00087.x.
11. Kılıçarslan S. Edirne şehir merkezindeki son trimester gebelerin sosyodemografik özellikleri, yaşam kaliteleri, kaygı düzeyleri master’s thesis. Edirne: Trakya Üniversitesi, Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı; 2008. Available from: http://193.255.140.18/ Tez/0069750/METIN.pdf
12. Ejder Apay S, Gümüşdaş M. Gebelikte evlilik uyumu ve sosyal destek arasındaki ilişki. HSP. 2016;3(1):1-8. doi:10.17681/hsp.16572.
13. Erdemoğlu Ç. Fetusun cinsiyetinin prenatal bağlanma ve algılanan sosyal destek düzeyi ile ilişkisinin saptanması master’s thesis. Malatya: İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2016. Available from: http://openaccess.inonu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11616/6244/ Tez%20Dosyas%C4%B1.pdf?sequence=1
14. Yalçın H. Anne adaylarına verilen eğitimin (asbep) gebelik, doğum, lohusalık ve bebek bakımına ilişkin fonksiyonel olmayan uygulamalara etkisi (Karaman ili örneği) doctoral dissertation. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2011. Available from: http:// acikerisimarsiv.selcuk.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/ handle/123456789/1227/308827.pdf?sequence=1
15. Ünal A. Geleneksel Türk ailesinde çocuk ve çocukla ilgili inanç felsefesi: Kırgızistan örneği. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 2015;35:9-36. Available from: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/198287
16. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA). TC Sağlık Bakanlığı, Yayın No: NEEHÜ.19.01.,2018. Available from: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/ tnsa2018/rapor/TNSA_2018_ana_rapor.pdf
17. Abımbola KA. Socio-cultural factors affecting pregnancy outcome among the ogu speaking people of badagry area of lagos state, Nigeria. International Journal of Humanities and Social Science. 2012;2(4):133- 44.
18. Duncombe D, Wertheim HE, Skouteris H, Paxton JS, Kelly L. How well do women adaptto changes in their body size and shape across the course of pregnancy. Journal of Health Psychology. 2008;13(4):503-15. doi: 10.1177/1359105308088521.
19. Değirmenci F. Gebelerin psikososyal sağlık durumları ile sosyal destekleri arasındaki ilişki master’s thesis. Mersin: Mersin Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2016.
20. Çobanlar Akkaş S. Gebelik döneminde eşler arası uyum master’s thesis. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2014. Available from: http://adudspace.adu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/ handle/11607/1451/Sevilay%20%C3%87OBANLAR%20%20 AKKA%C5%9E.pdf?sequence=1
21. Serçekuş P. Doğuma hazırlık sınıfı ve bireysel eğitimin gebelik ve postpartum uyuma etkisinin incelenmesi doctoral dissertation. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2010. Available from: https://acikerisim.deu.edu.tr/xmlui/bitstream/ handle/20.500.12397/10329/267011.pdf?sequence=1
22. Altıparmak S, Coşkun AM. Doğum öncesi verilen eğitimin gebenin bilgi düzeyi ile memnuniyet durumuna etkisi. Journal of Human Sciences. 2016;13(2):2610-24. doi:10.14687/jhs.v13i2.3744.
23. Demirbaş H, Kadıoğlu H. Prenatal dönemdeki kadınların gebeliğe uyumu ve ilişkili faktörler. MÜSBED. 2014;4(4):200-6. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/165444
24. Koyuncu BS. Son trimester nullipar gebelerde bazı sosyodemografik ve obstetrik özelliklerin psikososyal sağlık düzeyine etkisi master’s thesis. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2013.
25. Körükcü Ö, Deliktaş A, Aydın R, Kabukcuoğlu K. Gebelikte psikososyal sağlık durumu ile doğum korkusu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Clin Exp Health Sci. 2017;7:152-8. Available from: https://dergipark.org.tr/ tr/download/article-file/417662
26. Mehtap Gümüşdaş M, Ejder Apay S, Özorhan EY. Riskli olan ve olmayan gebelerin psiko-sosyal sağlıklarının karşılaştırılması. HSP. 2014;1(2):32- 42. doi: 10.17681/hsp.80013.
27. Yüksel F, Akın S, Durna Z. “Prenatal distres ölçeği”nin Türkçe’ye uyarlanması ve faktör analizi. HEAD. 2011;8(3):43-51. Available from: https://www.journalagent.com/kuhead/pdfs/KUHEAD_8_3_43_51.pdf
28. Yazıcıoğlu Y, Erdoğan S. SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık; 2004. p. 53. 29. Köklü N, Büyüköztürk Ş, Bökeoğlu ÖÇ. Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: Pegem-A Yayıncılık; 2006.
30. Çetin Coşar F, Demirci N, Çalık KY, Akıncı AÇ. Gebelikte olağan fiziksel yakınmalar. ZKTB. 2017;48(4):135-41. doi: 10.16948/zktipb.304443.
31. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Türkiye aile yapısı araştırması tespitler, öneriler (TAYA). 2013. Available from: https://ailevecalisma.gov.tr/uploads/ athgm/uploads/pages/indirilebilir-yayinlar/67-turkiye-aile-yapisiarastirmasi-2013-tespitler-oneriler.pdf
32. Demiryay A. Gebe kadınların algıladıkları fiziksel ve emosyonel yakınmalar master’s thesis. Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2006. Available from: https://acikerisim.aku.edu.tr/ xmlui/bitstream/handle/11630/3888/192530.pdf?sequence=1
33. Çalık YK, Aktaş S. Gebelikte depresyon: Sıklık, risk faktörleri ve tedavisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2011;3(1):142-62.
34. Verny T, Kelly J. The secret life of the unborn child. Doğmamış çocuğun gizli yaşamı. Elgin B, translator. İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık; 2017. p. 23-24, 38-40.
35. Ayvaz S, Hocaoğlu Ç, Tiryaki A, Ak İ. Trabzon il merkezinde doğum sonrası depresyon sıklığı ve gebelikteki ilişkili demografik risk etmenleri. Türk Psikiyatri Dergisi. 2006;17(4):243-51.
36. Çiçek Ö, Mete S. Sık karşılaşılan bir sorun: Doğum korkusu. DEUHFED. 2015;8(4):263-8. doi: 10.13140/RG.2.1.3797.1929.

Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi-Cover

ISSN: 2618-5741
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2004
Yayıncı: Koç Üniversitesi HYO Semahat Arsel Hemşirelik Eğitim ve Araştırma Merkezi (SANERC)