HADİSLER IŞIĞINDA İSTİHDAM ANLAMINDA ENGELLİLERE YÖNELİK TUTUM

Özet Devletin ihtiyaçları doğrultusunda fertlerin yeteneklerine göre istihdam edilmeleri sürekli devam etmiş, değişik alanlarda ihtiyaç görülen iş veya yerlerde bu yetenekler kullanılmıştır. İslam’ın ortaya çıktığı ve yayılmaya başladığı dönemde de tarım, sanatkârlık, savaş ve diğer alanlarda istihdam söz konusudur. Bu alanlarda istihdam edilebilmesi için bireylerin genellikle sağlıklı olması gerekliydi. Nitekim bazı eski toplumlarda sadece ihtiyaç duyulan sağlıklı bireyler toplumda kendilerine yer edebilmiş, engelli bireyler ise dışlanmış veya buna ortam oluşturarak kendilerini dışlamak için müsaade edilmiştir. Her bir toplumda belirli bir oranda engelli bireylerin olması bir gerçekliktir. Hz. Peygamber’in, bu gerçekliği dikkate alarak engelli bireylerin toplumdan daha fazla dışlanmamasına, dolayısıyla hem yetenek ve becerilerinden faydalanmak hem de onları psikolojik olarak zor durumda bırakmamak için birtakım uygulamalar yaptığını söylemek mümkündür. Anahtar Kelimeler: Hadis, Hz. Peygamber, İslâm, İstihdam, Engelli, Toplum.

Anahtar Kelimeler:

Hadis, Hz. Peygamber, İslâm, Engelli, İstihdam, Toplum

Attitude Towards the Disabled at Employment Sense in the Light of Hadiths

AbstractIn line with the needs of the state, recruitment of individuals according to their skills has continued. These skills are used in jobs or places that are needed in different areas. There is employment in agriculture, craftsmanship, war and other areas in the period when Islam emerged and started to spread. In order to be employed in these areas, individuals generally needed to be healthy. As a matter of fact, in some old societies, only the healthy individuals needed were able to place themselves in the society and the disabled individuals were excluded or allowed to exclude themselves by creating an environment. It is a reality that there is a certain proportion of people with disabilities in each community. It is possible to say that The Prophet Muhammad made some practices in order not to exclude people with disabilities from the society by taking this reality into account, thus making use of their abilities and skills and not to leave them in a psychologically difficult situation. Key Words: The Prophet Muhammed, Employment, Disabled

Keywords:

Hadith, The Prophet Muhammed, Islam, Society, Employment, Disabled,

PDF

___

Ahmed b. Hanbel, Müsned. nşr. Bedreddin Çetiner, TIP. 2. bs. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.
Beğavî. Şerhü’s-sünne. nşr. Şuayb el-Arnaût-Muhammed Züheyr eş-Şâviş. 2. bs. Dimaşk-Beyrut: el-Mektebü’l-İslamî, 1403/1983.
Beyhakî, Ahmed b. Hüseyin. es-Sünenü’l-kübrâ. nşr. Muhammed Abdülkadir Atâ. 3. bs. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1424/2003.
Bezzâr. Müsnedü’l-Bezzâr = el-Bahru’z-zehhâr. nşr. Mahfuzurrahman Zeynullah-Âdil b. Saîd-Sabrî, Abdülhalik eş-Şafiî. Medine: Mektebetü’l-Ulûm ve’l-Hikem, 1988/2009.
Buhârî, Muhammed b. İsmâil. el-Câmiu’s-sahîh. nşr. Muhibbüddin Hatîb. Kahire: Dârü’r-Reyyân li’t-Türâs, 1406/1986.
Dârimî, Abdullah b. Abdurrahman. es-Sünen. nşr. Hüseyin Selîm Esed ed-Dârânî. Riyad: Dârü’l-Muğnî li’n-Neşr ve’t-Tevzî, 1421/2000.
Ebû Dâvûd es-Sicistânî. es-Sünen. nşr. Muhammed Avvâme. Beyrut: Müessesetü’r-Reyyân, 1419/1998.
Enç, Mitat. Körler (ruhbilim, eğitim ve öğrenimleri). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, 1947.
Erul, Bünyamin. “Engellilerle İlgili Hadislerin Analizi”. Ülkemizde Engelliler Gerçeği ve İslâm (Sorunlar ve Çözüm Önerileri). Ankara: DGB Yayınları, 2005.
Gül, Emine. Kur’an’ın Engellilere Yaklaşımı ve Kur’an’da Engelliler. İstanbul: Akis Kitap, 2005.
Güler, Zekeriya. 40 Hadiste İş ve Ticaret Ahlâkı. İstanbul: İktisadi Girişim ve İş Ahlâkı Derneği (İGİAD), 2010.
Hâkim en-Nîsâbûrî. el-Müstedrek ale’s-Sahîhayn. nşr. Mustafa Abdülkâdir Atâ. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1411/1990.
Huzaî, Ebû’l-Hasan, Ali b. Muhammed b. Ahmed el-Endelüsî. Tahrîcu’d-delâleti’s-sem’iyye. nşr. İhsan Abbas. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslamî, 1419/1999.
İbn Abdilber en Nemerî. el-İstîâb fî marifeti’l-ashâb. nşr. Ali Muhammed el-Bicavî. Beyrut: Dârü’l-Cîl, 1412/1992.
İbn Asâkîr, Ebû’l-Kasım Ali b. Hasan. Târihu medineti Dımaşk. nşr. Muhibbuddin Ebû Saîd Amrevî. Beyrut: Dâru’l-Fîkr, 1415/1995.
İbn Hacer el-Askalanî. el-İsâbe fi temyîzi’s-sahabe. nşr. Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Muavviz. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1995.
İbn Hişâm. es-Sîretü’n-nebeviyye. nşr. Mustafa es-Sekkâ - İbrahim el-Ebyarî - Abdülhafîz eş-Şelebî. 2. bs. Kahire: Mustafa el-Bâbî’l-Halebî, 1375/1955.
İbn İshâk. Sîretü İbn İshâk. nşr. Süheyl Zekkâr. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1398/1978.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ. Tefsirü’l-Kur’ani’l-Kerîm. nşr. Sâmî b. Muhammed Selâme. y.y.: D’aru’t-Tayyibeti li’n-Neşri ve’t-Tavzi’, 1420/1999.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ. Şemâilü’r-Resûl. çev. Naim Erdaoğan. İstanbul: Temel Neşriyat, 1983.
İbn Mâce. Sünenü İbn Mâce. nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâki. y.y.: Dârü İhyâi Türâsi’l-Arabî, t.y.
İbn Sa’d. et-Tabakâtü’l-kübrâ. nşr. İhsan Abbas. Beyrut: Dâru Sadr, 1388/1968.
İbnü’l-Esîr. Usdü’l-ğâbe. nşr. Ali Muhammed Muavvez-Âdil Ahmed Abdülmevcûd. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415/1994.
Ma’mer b. Râşid. el-Câmî. nşr. Habiburrahman el-A’zamî. Beyrut: Tavziu’l-Mektebi’l-İslamî, 1403/1982.
Mâlik b. Enes. el-Muvatta’. nşr. Beşşâr Avvâd Ma’rûf - Mahmûd Muhammed Halîl. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1412/1992.
Müslim b. Haccâc. Sahîhu Müslim. Kahire: Dârü İhyâi’l-Kütübi’l-Arabî, 1955.
Nesâî. es-Sünen. nşr. Abdülgaffâr Süleyman el-Bündârî-Seyyid Kesrevî Hasan. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1411/1991.
Ölçen, Makbule-Ali Nejat Ölçen. Özürlüler Hukuku: Almanya’da Özürlülerin Üretken Dünyası. y.y.: Zihinsel Yetersiz Çocukları Yetiştirme ve Koruma Vakfı. 1991.
Safedî, Ebû’s-Safa. el-Vâfî bi’l-vefayât. nşr. Ahmed el-Arnaût-Türkî Mustafa. Beyrut: Dâru İhyai’t-Türas, 1420/2000.
Sancaklı, Saffet. Hz. Peygamber’in Engellilere Karşı Bakış Açısının Tesbiti. D.B.D. 6/2. (2006). 37-73.
Seyyar, Ali. Zihinsel Özürlülük Açısından Şakacı Sahabi Hz. Nuayman; Peygamberimizin Örnek Davranışlarından Hareketle Günümüzde Zihinsel Özürlüler Nasıl Korunmalıdır? İstanbul: Rağbet Yayınları, 2010.
Taberanî, Süleyman b. Ahmed. el-Mu’cemu’l-evsât. nşr. Târık b. Avzullah b. Muhammed-Abdulmuhsin b. İbrahim el-Hüseynî. Kahire: Dâru’l-Harameyn, t.y.
Taberî, Muhammed b. Cerîr. Tarihu’r-rusul ve’l-mülûk. Beyrut: Dâru’t-Türas, 1387/1967.
Taberî, Muhammed b. Cerîr. Câmiu’l-beyân fi tefsîri’l-Kur’an. nşr. Ahmed Muhammed Şakir. y.y.: Müessesetü’r-Risale, 1420/2000.
Tevrat. Çıkış. 4/10.
Tirmizî. es-Sünen. nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâki. Kahire: Mustafa el-Bâbî el-Halebî, 1382/1962.
Tirmizî. eş-Şemâilü’l-Muhammediyye. Beyrut: Dâru İhyai’t-Türâsi’l-Arabî, t.y.,
Yerebakan, Metin. Özürlüler Vadisi. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası, 2009.