Kaybın Farklı Kipleri Üzerine Bir Deneme

Bu makale, başkasının ölümüne tanık olma deneyiminden hareketle, farklı kayıp kiplerinin ortaya çıkardığı sorular ve sorunlar üzerine düşünmeyi hedefler. Makalenin ana eksenini, Freud’ün Birinci Dünya Savaşı sırasında kaleme aldığı Yas ve Melankoli metni ve Derrida ile Butler’ın bu metne farklı açılardan yaklaşarak getirdikleri yorum ve eleştiriler oluşturur. İlk olarak, yas ve melankolinin Freud tarafından nasıl tanımlandığı, ayırt edici özellikleri, kesişme ve ayrışma noktaları, “normal” yas ile “patolojik” melankoli arasındaki ilişki, aralarındaki sınırın belirsizliğini göstermek ve söz konusu karşıtlığı sorgulamak gayesiyle ortaya konacaktır. İkinci olarak, melankolinin ayırt edici niteliklerinden biri olan başkasının kaybının benin kaybına dönüşmesi önermesi, başkasının varlığının ve kaybının benin meydana gelişindeki yerini göstermek amacıyla, Butler’ın düşüncesi ile diyalog halinde ele alınacak ve sorunsallaştırılacaktır. Bu tartışma, bağlanma ve ayrılma sorusu aracılığıyla, ötekinin kaybının benin kendine özdeş olmama durumunu nasıl açığa çıkardığını ortaya koymayı mümkün kılar. Üçüncü bölüm, yas çalışmasının yöneldiği ereği, başka bir deyişle, ötekinin ikame edilmesi gerekliliğini sorgularken, içeatım (introjection) ve içealım (incorporation) kavramlarını devreye sokarak yas ve melankoli tartışmasına farklı açılardan yaklaşan Derrida’nın düşüncesine odaklanır. Derrida'nın, başka olanın aynı olan tarafından asimile edilmesinden kaçınmayı hedefleyen yas etiği, yasın olanaklılığı ve olanaksızlığı arasında kalan çifte zorunluluk (double bind) üzerine kurulur. Sonuç bölümü, farklı kayıp kipleri tarafından ortaya çıkarılan özdeşlik/başkalık ilişkini kısaca gözden geçirerek makale boyunca yapılan tartışmalar ışığında ve yeniden şu soruyu sorar: Başkasının ölümüne tanık olma deneyiminden sonra hayata nasıl geri dönülür?

Anahtar Kelimeler:

Ölüm, Yas, Melankoli, Ben, Öteki

Essay on Different Modalities of Loss

This article, starting with the experience of the other's death, thinks about the questions and problems revealed by different modalities of loss. Mourning and Melancholia, the text written by Freud during the First World War and the critical rereading of this text by Derrida and Butler constitute the main axis of this article. Initially, the Freudian definition of mourning and melancholy, their distinctive features, their points of convergence and divergence, the relationship between so-called normal mourning and so-called pathological melancholy will be presented to show the ambiguity of their limits and their opposition. Secondly, one of the distinctive features of Freudian melancholy that is the transformation of the loss of the other into the loss of the self will be taken up and problematized in dialogue with Butler to bring out the place of the other as well as of its loss in the constitution of the self. This discussion makes it possible to expose how the loss of the other, which moves us from the question of detachment to that of attachment, reveals the non-identity of the self, altered by the other. The third part of this article, problematizing the finality of mourning, which is the substitution of the other, focuses on Derrida's thought that renew the approach to mourning and melancholy by introducing the concepts of “introjection” and “incorporation”. Derrida's ethic of mourning, which aims to avoid the assimilation of the other to the same, is based on a double bind between the possibility and the impossibility of mourning. The article concludes with a brief review of the relationship between identity and alterity revealed by different modalities of loss to respond differently to the question: How to return to life after the experience of the other's death?

Keywords:

Death, Mourning, Melancholy, Self, Other,

PDF

___

Barthes, R. (2009). Journal du Deuil. Paris: Seuil.
Butler, J. (2000). Antigone's Claim: Kinship Between life and Death. New York: Columbia University Press.
Butler, J. (2009). Frames of War: When Is Life Grievable. London: Verso.
Butler, J. (1999). Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. New York: Routledge.
Butler, J. (2004). Precarious Life: The Powers of Mourning and Violence. London: Verso.
Butler, J. (1997). The Psychic Life of Power: Theories in Subjection. California: Stanford University Press.
Canguilhem, G. (1972). Le Normal et le Pathologique. Paris: PUF.
Derrida, J. (2003). Béliers, Le Dialogue Interrompu : Entre Deux Infinis, le Poème. Paris: Galilée.
Derrida, J. (1976). FORS : Les Mots Anglés de Nicolas Abraham et Maria Torok. N. Abraham ve M. Torok, Cryptonymie, Le Verbier de L’Homme aux Loups içinde (ss. 9-73). Paris: Flammarion.
Derrida, J. (1986). Memoires for Paul de Man (C. Lindsay, J. Culler, E. Cadava, P. Kamuf Çev.). New York: Columbia University Press.
Derrida, J. (1995). Points…, Interviews 1973-1974 (P. Kamuf, Çev.). California: Stanford University Press.
Dessuant, P. (2004). Le Narcissisme. Paris: PUF.
Freud, S. (1957). Mourning and Melancholia (J. Strachey, Çev.), On the History of Psycho-Analytic Movement, Papers on Metapsychology and Other Works XIV (1914-1916) içinde (ss. 243-258). London: Hogarth Press.
Freud, S. (1960). The Ego and The Id (J.Riviere, çev.). New York: W.W. Norton & Company.
Freud, S. (1957). Thoughts for the Times on War and Death (J. Strachey, çev.), On the History of Psycho-Analytic Movement, Papers on Metapsychology and Other Works XIV (1914-1916) içinde (ss. 275-301). London: Hogarth Press.
Jacob, R. (2014). Cryptes de Derrida. Strasbourg : Lignes.
Jung, J. (2015). “Le Narcissisme Primaire, le Double et L’Altérité “, Recherches en Psychanalyse (19). doi : https://doi.org/10.3917/rep.019.0077
Laplanche, J. ve Pontalis, J.B. (1973). The Language of Psycho-Analysis (D.N. Smith, çev.). London: The Hogarth Press and the Institute of Psycho-Analysis.
Loraux, N. (1999). La Voix Endeuillée: Essai sur la Tragédie Grecque. Paris: Gallimard.