Cinsiyetçiliğin ve Türcülüğün Kesiştiği Noktada Feminist Bir Mevzu Olarak İnsan Dışı Hayvanların Yaşama Hakkı

Makale feminizmin genel olarak insan dışı hayvanların, özel olarak da tarımda kullanılan insan dışı hayvanların özgür ve özerk yaşama haklarını savunması gerektiğini savlamaktadır. Tarımda kullanılan insan dışı hayvanlardan elde edilen ürünlerin üretim süreçleri sadece onların bedenlerinin insanların arzuları uyarınca üretilip tüketilmelerini değil, ömürleri boyunca doğalarına aykırı şartlarda yaşayarak, sürekli eziyete maruz bırakılmalarını kapsamaktadır. Üstelik mevcut pratikler dişi insan dışı hayvanları, özellikle süt ve yumurta endüstrilerinde, biyolojik üreme yetilerinden faydalanmak adına ek eziyetlere maruz bırakmaktadır. Bu temel savı desteklemek için bell hooks ve Carol J. Adams gibi yazarların eserlerinden faydalanılarak dört argüman öne sürülmüştür. Cinsiyeti biyolojik parametrelerle tanımlamanın sorunlu olacağına dair bir eleştiri de değerlendirilip, bu eleştiriye Wittgensteincı düşünceden yola çıkan bir yanıt önerilmiştir: Her ne kadar tarımda kullanılan insan dışı hayvanların cinsiyetini biyolojik parametrelerle tanımlıyor olsak da bu, biyolojinin genel olarak kadınlığı ve dişiliği tanımlamanın yeterli veya tek kriteri olduğu anlamına gelmemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Adams, hooks, Wittgenstein, İnsan Dışı Hayvan, Feminizm

At the Intersection of Sexism and Speciesism: Nonhuman Animals’ Right to Live as a Feminist Issue

This article argues that feminism has to defend the right to live freely and autonomously for nonhuman animals in general, and for farm animals in particular. Production processes of animal products involve not only serial production and consumption of the bodies of farm animals for the pleasure and profit of humans, but also infliction of constant pain throughout their lives that arises from being forced to live under adverse conditions. Moreover, present practices subject female nonhuman animals to extra torment to be able to profit from their biological reproductive power, especially in dairy and egg industries. Four arguments are proposed to support this main thesis by drawing from the works of writers such as bell hooks and Carol J. Adams. Also, a possible criticism that challenges the notion of defining sex by biological traits is discussed and a response inspired by Wittgensteinian thought is developed with the intention to demonstrate that although we define the sex of nonhuman animals according to their biological traits, this does not have to be the sole or sufficient criterion for defining femaleness in general.

Keywords:

Adams, hooks, Wittgenstein, Nonhuman Animals, Feminism,

PDF

___

Adams, C. J. (2013). Etin Cinsel Politikası: Feminist-Vejetaryen Eleştirel Kuram. (G. Tezcan ve M. E. Boyacıoğlu, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Adams, C. J. (2021). Ne Adam Ne Hayvan: Feminizm ve Hayvanların Savunulması. (S. D. Karali, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Bacon, F. (1964). The Refutation of Philosophies. (B. Farrington, Çev.). The Philosophy of Francis Bacon: An Essay on its Development from 1603 to 1609 with New Translations of Fundamental Texts içinde. Liverpool: Liverpool University Press.
Birke, L. (2007). Relating Animals: Feminism and Our Connections with Nonhumans. Humanity and Society. 31 (4), 305-318.
Cochrane, A. (2010). Feminism and Animals. An Introduction to Animals and Political Theory içinde (ss. 115-135). London: Palgrave MacMillan. de Beauvoir, S. (2019). İkinci Cinsiyet, 1. Cilt: Olgular ve Efsaneler. (G. Savran, Çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
Donovan, J. (1990). Animal Rights and Feminist Theory. Signs: Journal of Women in Culture and Society. 15 (2), 350-375.
Gaard, G. (1997). Ecological Politics: Ecofeminists and the Greens. Philadelphia: Temple University Press.
Gruen, L. (1993). Dismantling Oppression: An Analysis of the Connection Between Women and Animals. G. Gaard (Ed.), Ecofeminism: Women, Animals, Nature içinde (ss. 60-90). Philadelphia: Temple University Press.
Hale, J. (2006). Are Lesbians Women? S. Stryker & S. Whittle, (Ed.), The Transgender Studies Reader içinde (ss. 281-299). New York: Routledge.
Hooks, b. (1984). Feminist Theory from Margin to Center. Boston: South End Press.
Hooks, b. (2002). Feminizm Herkes İçindir: Tutkulu Politika. İstanbul: Bgst Yayınları.
Kapusta, S. J. (2016). Misgendering and Its Moral Contestability. Hypatia. 31 (3), 502-519.
Lloyd, G. (1993). Erkek Akıl: Batı Felsefesinde “Erkek” ve “Kadın.” (M. Özcan, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Our World in Data (2018). https://ourworldindata.org/grapher/animals-slaughtered-for-meat?country=~OWID_WRL
Pluhar, E. (1995). Beyond Prejudice: The Moral Significance of Nonhuman Animals. Durham: Duke University Press.
Regan, T. (2007). Kafesler Boşalsın: Hayvan Haklarıyla Yüzleşmek. (S. Çağlayan, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
Rousseau, J-J. (1979). Emile: Or On Education. (A. Bloom, Çev.). Basic Books.
St. Augustine. (2009). Confessions. (H. Chadwick, Çev.). Oxford: Oxford University Press.
Singer, P. (2009). Hayvan Özgürleşmesi. (H. Doğan, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Stoljar, N. (1995). Essence, Identity, and the Concept of Woman. Philosophical Topics. 23 (2), 261-293.
Ünsal, A. (2020). İktidarların Sofrası: Yemek, Siyaset ve Simgesellik. Orta Asya’dan Payitaht İstanbul’a Toylar ve Saray Ziyafetleri. İstanbul: Everest Yayınları.
Varner, G. (1994). In Defense of the Vegan Ideal: Rhetoric and Bias in the Nutrition Literature. Journal of Agricultural and Environmental Ethics. (7) 1, 29-40.
Wittgenstein, L. (2005). Felsefi Soruşturmalar. (H. Barışcan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.