Esenyurt İlçesinde Nüfusun Gelişimi ve Bu Gelişimde Rol Oynayan Etmenler

Türkiye’de başta sanayi, ticaret, turizm, eğitim vb. faaliyetler bakımından en gelişmiş şehir olan İstanbul’un nüfusu 2018 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’ne (ADNKS) göre 15.067.724 olarak tespit edilmiştir. Cumhuriyet Dönemi’nin ilk nüfus sayımının yapıldığı 1927 yılında 806.860 olan kent nüfusu özellikle 1950’lerden itibaren hızlı artış sürecine girmiştir. Bu nüfus artışı üzerinde rol oynayan en önemli faktör ise kente yapılan başta ulaşım olmak üzere sanayi ve ticaret alanlarındaki yatırımlar olmuştur. Bu yatırımlarla birlikte iş imkânlarının artması ve ticari canlılığın etkisiyle İstanbul ülkenin birçok şehrinden hızlı bir şekilde yoğun göç almaya başlamıştır. 1950’li yıllara kadar İstanbul’da nüfus Suriçi, Kadıköy ve Üsküdar bölgelerinde yoğunluk oluştururken İstanbul’a gerçekleşen hızlı göçün etkisiyle kentin her iki yakasında yeni yerleşim merkezleri oluşmuştur. Bu yerleşim merkezlerinden biri de Esenyurt ilçesidir. Esenyurt, 1960’lı yılların sonuna kadar ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalı bir köy yerleşmesidir. Sanayi kuruluşlarının bölgeye taşınmasıyla beraber ortaya çıkan işgücü ihtiyacı büyük göç akınına sebep olmuştur. Göçlerle birlikte bölgeye yapılan demografik yatırımlar zamanla ticaret, eğitim, sağlık gibi fonksiyonların gelişimini sağlamıştır. Böylece Esenyurt hızlı bir gelişim süreci içine girmiştir. Bu çalışmada 1989 yılına kadar köy statüsüne sahipken hızlı nüfus artışı sonucunda gelişip büyüyen ve 2018 yılında 891.120 kişilik nüfusuyla İstanbul’un en kalabalık ilçesi olan Esenyurt’ta nüfusun gelişim aşamalarını ve artış sebeplerini ortaya koymaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler:

Esenyurt İlçesi, Nüfus, Göç, Yerleşme, Ekonomi

The Development of Population and Facts That Have Part in This Development of Esenyurt

The most developed city with its endustry such as trade, tourism and education in Turkey is Istanbul. Istanbul’s population has been identified as 15.067.724 by the Address Based Population Registration System in 2018 which had an urban population of 806.860 people in 1927 –when the first census was made in Republican Period- Istanbul has enteredinto a rapid growth progress, especially from the 1950’s. The most important factor that played a role in the increase of the population is the investments that was made in industrial and commercial areas and especially in the transportation. With these investments, incerased business opportunities and the impact of commercial vitality, Istanbul has begun to take intense migrations more increasing than the most of the cities of the country. Until the 1950’s Istanbul’s population had created a density in Surici, Kadıkoy and Uskudar regions. With the effect of rapid migration in Istanbul, new settlements has formed on both sides of the city. One of these is the Esenyurt district. Esenyurt was a village settlement of which economy depends on agriculture and stock farming until the end of 1960’s. The labor force requirement which occured with the movement of the industrial foundations to the district caused big migrations. With these migrations, Esenyurt has entered into a rapid growth progress. Demographic investments that were made for the district have provided the improvements of functions such as trade, education and health in course of time. In this study, we will try to explain Esenyurt’s population development stages and its reasons while it had a village status until 1989 by the effect of rapid population growth and its becoming the most crowded district in Istanbul with its 891.120 inhabitants in 2018.

Keywords:

Esenyurt District, Population, Migration, Settlement, Economy,

PDF

___

Doğan, M. (2009). ). Demographic Movements in the Township of Büyükçekmece. Management and Education Academic Journal, pp:66-75.
Doğan, M. (2013). Geçmişten Günümüze İstanbul'da Sanayileşme Süreci. Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 27, ss: 511-550.
Doğan Sertkaya, Ö. (2009). Nüfus Coğrafyası Açısından Bir İnceleme: Silivri. Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 20, ss: 1-19.
Döker, F. (2012). "İstanbul Kentsel Büyüme Sürecinin Belirlenmesi, İzlenmesi ve Modellemesi".Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Esenyurt Belediyesi Stratejik Planı (2015-2019). HYPERLINK "https://www.esenyurt.bel.tr/tr/" https://www.esenyurt.bel.tr/tr/ E.T: 17.08.2018.
Göney, S. (1995). Şehir Coğrafyası I, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul.
İstanbul Sanayi Odası, (2018). 09.01.2018 tarihinde veriler e-posta yoluyla temin edilmiştir.
İstanbul Şehir Haritası, (2018). "https://sehirharitasi.ibb.gov.tr/" https://sehirharitasi.ibb.gov.tr/ E.T: 18.08.2018.
İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, (2018). http://www.istanbulkulturturizm.gov.tr/TR-172646/turizm-belgeli-tesisler---guncellendi.html. E.T: 02.12.2018.
Meteoroloji 1. Bölge Müdürlüğü, (2017). İlçeye ait veriler 11.12.2017 tarihinde e-posta yoluyla talep edilerek temin edilmiştir.
Resmi Gazete, (2018). 26.12.1987 tarihli 19676 numaralı sayı. http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home= http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/19676.pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/19676.pdf E.T: 22.09.2018.
Tekeli, İ. (2013). İstanbul’un Planlanmasının ve Gelişmesinin Öyküsü, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
Terzi, F. ve Dökmeci, V. (2007). İstanbul Metropoliten Alanında Nüfus ve İşgücünün Mekânsal Dağılımının Analizi. Planlama Dergisi, Sayı: 39, ss: 29-36.
TÜİK, (2018). "https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr" https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr E.T: 28.09.2018.
Tümertekin, E. (1995). İstanbul’un Coğrafi Anatomisi. İstanbul Dergisi, Sayı: 14, ss: 19-24.