Türkiye halk iştirakiyun fırkası üyesi Behram Lütfi’nin Çorum yılları

ehram Lütfi muhtemelen 1890’larda Balkan topraklarında doğdu. Önce Ethem Nejat’ın etkisiyle Türkçü oldu. Ardından sosyalist hareket içinde yer aldı. Sosyalist faaliyetlerinden dolayı ceza alıp Çorum’a gönderilince “Milli Mücadele” saflarına katıldı. Ancak, bu dönemde de Ethem Nejat’tan öğrendiklerini hayata geçirmeye çalıştı. Bir Anadolu kentinde izciliğin kurulması için uğraştı. Harf inkılabını destekledi, dilin Türkçeleşmesine gönül verdi. Tayyare Cemiyeti için çalıştı. Çeşitli gazetelere yazdığı yazılar ile görüşlerini elinden geldiğin- ce topluma aktardı. Ne var ki, hayatının geri kalan kısmı hakkında bir bilgimiz bulunmamakta.

Behram Lütfi’s years in Çorum.

Behram Lütfi, a member of the leftist Türkiye Halk İştirakiyun Fırkası, was probably born in the Ottoman Balkans in the 1890s. He first became Turkist under the influence of Ethem Nejat, than involved in the socialist movement. While sent into exile to Çorum upon his socialist activities, he joined the nationalist movement, where he also tried to put into practice what he had learned from Ethem Nejat. He made efforts to found an association of scouting in Çorum and supported Ankara’s policy of changing the Arabic alphabet to Latin. He also worked for the Turkish Aviation Society (Tayyare Cemiyeti). This essay is about his life in exile primarily based on what he wrote in various newspapers, through which he tried to convey his ideas and opinions to the people.

___

Acıköse, M. Bülent; “Türkiye Cumhuriyeti Tarihine Kaynak Olarak Kurtuluş Yolu Dergisi”, (yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Van-2006, s: 154. Akbulut, Erden ve Mete Tunçay; Türkiye Halk İştirakiyun Fırkası (1920-1923), Sosyal Tarih Yayınları yay., İstanbul-2007. Avanas, Ahmet; Milli Mücadele’de Konya, Atatürk Araştırma Merkezi yay., Ankara-1998. Erkek, M. Salih; Ethem Nejat: Bir Meşrutiyet Aydını 1887-1921, Kitap Yayınevi yay., İstanbul- 2012. Karadurak, Remzi; “Harf İnkılabının Çorum Basınındaki Yansımaları”, (yayınlanmamış yüksek lisans tezi, 2006. Kurnaz, Şefika ve Cemal Kurnaz; “Selanik Vilayeti Birinci Muallimler Kongresi (1911)”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, c: 29, No: 5 (Reşat Genç Özel Sayısı, c: 2), 2009, ss:998- 1012. Okyay, İsmail; Elli Yıllık Eskişehir Basını, Tezgah Gazetesi yay., Eskişehir-1958 Ozulu, Abdülkadir; Çorum Basın Tarihi Notları, Çorum Belediyesi Kültür yay., Çorum-2012. Seyda, Mehmet; İhtiyar Gençlik, 2. baskı, Gendaş yay., İstanbul-1992, ss: 232. Toprak, Zafer; “İttihat ve Terakki’nin Paramiliter Gençlik Örgütleri”, Boğaziçi Üniversitesi Dergisi/Beşeri Bilimler, c: 7, 1979, ss: 95-113. Tunaya, Tarık Zafer; Türkiye’de Siyasal Partiler, c: I İkinci Meşrutiyet Dönemi, Hürriyet Vakfı yay., İstanbul-1984. Tunçay, Mete; Eski Sol Üzerine Yeni Bilgiler, Belge yay., İstanbul-1982. Ünsal, Süha; İkazcı Mehmet Şükrü: Milli Mücadele’den Cumhuriyet’e, Dipnot yay., Ankara-2007. Yılmaz, Yunus; Turancı Sosyalist Ethem Nejat, İleri yay., İstanbul-2012, ss: 43-44.