Aristoteles Düşüncesinde Politik Biyoloji ve Prohairesis

Bu çalışma, Aristotelesçi politika felsefesini Aristoteles’in biyolojik yaklaşımlarıyla beraber tartışmayı amaçlamaktadır. Buna göre, Aristoteles’in Politika metninde öne sürdüğü “politik hayvan” ifadesi, insan ve hayvan ayrımının kurulduğu argümanlar eşliğinde yeniden değerlendirilecektir. Aristotelesçi politika düşüncesinin kökeninde hayvan ve insan arasında kurulan bir ayrım vardır. İnsan, hayvanın sahip olmadığı yetilere sahip bir varlık olarak ele alınırken; hayvan da insana göre çok daha sınırlı yaşamsal fonksiyonlara sahip varlık olarak düşünülmektedir. Aristoteles, bu ayrım üzerinden insana özgü bir yaşam düşüncesi geliştirmiştir ve bu yaşam biçimi, tüm anlamını, hayvanlara özgü yalın yaşam mefhumundan ayrılması ile kazanır. Aristoteles bu ayrımı prohairesis sözcüğü ile karşılar. Sözcük, insan ve hayvan arasındaki ayrımı belirttiği gibi, söz konusu ayrımı politik olanın merkezine yerleştirerek doğrudan bios-politikos ile ilişkilendirme olanağı sağlar. Politik yaşam anlamına gelen bios-politikos, salt politikaya özgü bir yaşamı ima etmez; fakat hayvansal dünyanın geride bırakıldığını gösterir. Bu nedenle prohairesis ile kurulan bios-politikos, politikanın biyolojik olanla ilişkili olarak kurulduğunu gösterir. Bu makale, Aristotelesçi politika düşüncesini neden ve nasıl biyolojik bir bağlamda ele almamız gerektiğini tartışmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Aristoteles, Bios-politikos, Prohairesis, Politik Hayvan, Zoe, Polis

Political Biology and Prohairesis in Aristotle’s Thought

This article aims to discuss the Aristotelian political philosophy with his biological approaches. To do so, the argument of “political animal” argued in the Politics is re-assessed with the arguments establishing the differences between human and animal. At the root of Aristotelian political philosophy, there is a distinction between animal and human. While the human is handled as an existence which has some abilities that the animal does not have; the animal is thought as a being which has limited living functions compare to the human. Through this distinction, Aristotle developed a thought of living which is specified for the human and this kind of living gains its meaning by alienating from bare life which is referred to the animals. Aristotle defines this distinction with the word of “prohairesis”. This word points out the distinction between human and animal, and it also places the distinction at the center of the politics to relate it with the notion of the “bios-politikos”. Bios politikos, which also means the “political life”, does not only refer to the pure politics; rather, it also reveals that the animalistic nature of life has been left behind. Therefore, the term bios-politikos which is established with the act of prohairesis shows that the politics is constructed with the engagement with the biological. As a result of that this article aims to argue why and how the Aristotelian political philosophy is handled under the notion of the biological context.

Keywords:

Aristotle, Bios-politikos, Prohairesis, Political Animal, Zoe, Polis,

PDF

___

AGAMBEN, G. (2013). Kutsal İnsan: Egemen İktidar ve Çıplak Hayat, çev. İsmail Türkmen, İstanbul: Ayrıntı.
ARISTOTELES (1941). Posterior Analytics, çev. G. R. G. Mure, The Basic Works of Aristotle, der. R. Mckeon, New York: Random House.
ARISTOTELES (1957). Physics, Volume I: Books 1-4, çev. P. H. Wicksteed ve F. M. Cornford, Cambridge, MA: Harvard University Press Loeb Classical Library 228.
ARISTOTELES (1993). History of Animals, çev. A. L. Peck, Edinburgh: Edmundsbury Press.
ARISTOTELES (1996). Kategoriler, çev. Saffet Babür, Ankara: İmge.
ARISTOTELES (2002). On the Parts of Animals, çev. J. G. Lennox, Oxford: Clarendon Press.
ARISTOTELES (2014). Fizik, çev. Saffet Babür, İstanbul: YKY.
ARISTOTELES (2017). Nikomakhos’a Etik, çev. Furkan Akderin, İstanbul: Say.
ARISTOTELES (2018a). Ruh Üzerine, çev. Y. Gurur Sev, İstanbul: Pinhan.
ARISTOTELES (2018b). Hayvanların Hareketleri Üzerine, çev. Furkan Akderin, İstanbul: Say.
ARISTOTELES (2018c). Politika, çev. Y. Gurur Sev, İstanbul: Pinhan.
AYGÜN, Ö. (2017). The Middle Included: Logos in Aristotle, Illınois: Northwestern University Press.
BEARE, J. I. (2012). Greek Theories of Elementary Cognition: From Alcmaeon to Aristotle, Indiana: Repressed Publishing.
CRUBELLIER, M ve P. PELLEGRIN (2017). Aristoteles: Filozof ve Bilme Meselesi, çev. B. G. Beşiktaşlıyan, İstanbul: YKY.
GÜREMEN, R. (2016). “Aristoteles’te Dilin Politik Rolü”, Felsefe Tartışmaları, 53: 16-38.
GÜREMEN, R. (2018). “In What Sense Exactly Are Human Beıngs More Polıtıcal Accordıng to Aristotle?”, Philosophy and Society, 29(2): 153–316.
HATİPOĞLU, S. E. (2014). “Prohairesis in Aristotle and Epictetus: A Comparative Study”, Kaygı: Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 22: 45-64.
LENNOX, J. G. (2006). “Aristotle’s Biology”, Stanford Encyclopedia of Philosophy, ed. E. N. Zalta.
OJAKANGAS, M. (2016). On the Greek Origins of Biopolitics: A Reinterpretation of the History of Biopower, New York: Routledge.
REEVE, C. D. (2002). Practices of Reason: Aristotle’s Nicomachean Ethics, Oxford: Clarendon Press.
YALÇINER, R. (2016). “Bios Politikos”, Biyopolitika 1: Platon’dan Arendt’e Biyopolitikanın Felsefi Kökenleri, derl. Onur Kartal, ss. 49-82, Ankara: NotaBene.