Öğretmen adayları ve öğretmenlerin demokratik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Bu çalışmada öğretmen adaylarının ve görevdeki öğretmenlerin demokratik tutumlarını belirlemek amaçlanmıştır. Tarama modelinde yürütülmüş bu araştırmada Gözütok (1995) tarafından geliştirilen Demokratik Tutum Ölçeği , 2010-2011eğitim-öğretim döneminde Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören 200 öğretmen adayı ile Mamak ilçesinde ilköğretimde görev yapan 200 öğretmene uygulanmıştır. Uygulama sonucunda, demokratik tutumların öğretmen adayı ve öğretmen olma durumuna göre anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı, öğretmen adaylarının ve öğretmenlerin demokratik tutumlarının orta düzeyde olduğu görülmüştür. Öğretmen adaylarında cinsiyet değişkeni demokratik tutum üzerinde anlamlı bir farklılık oluşturmazken öğretmenlerde kadınların lehine anlamlı bir farklılık oluşturmuştur. Gelir düzeyi yüksek olan öğretmenlerin demokratik tutumları, gelir düzeyi düşük olan öğretmenlere göre daha olumlu iken öğretmen adaylarında gelir düzeyinin yükselmesi demokratik tutumlar üzerinde olumlu bir etki oluşturmamıştır.

Analysis of the democratlc attitudes of pre-service teachers and teachers in terms of some variables

This study is a descriptive research in the scanning model. As for data collection, Democratic Attitude Scale developed by Gözütok (1995) has been used. This scale is applied to 200 pre-service teachers studying at Faculty of Education in Gazi University in the 2010- 2011 academic year and to 200 teachers teaching at a primary school in Mamak district in Ankara. As a result of this study, democratic attitudes of pre-service teachers and teachers do not vary significantly. Also, it has been found that pre-service teachers and teachers have midlevel democratic attitudes. While there is not any significant difference in democratic attitudes of pre-service teachers in terms of the sex variable, the sex variable has constituted a noticeable difference on democratic attitudes of teachers in favor of women. While democratic attitudes of teachers who have high-income are more positive than those who have low-income, high level of income has not had any positive effect on democratic attitudes among pre-service teachers.

PDF

___

Akın, U. ve Özdemir, M. (2009). Öğretmen Adaylarının Demokratik Değerlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Eğitim Bilimleri Fakültesi Örneği, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt 42, Sayı 2, ss188-198.
Alobiedat, A. Saraierh, R. (2009). The Degree of Democratic Practicing in the Classroom by Teachers, European Journal of Social Sciences Volume 9, Number 1.
Atasoy, A. (1997). İlköğretim İkinci kademede demokrasi eğitimi ve ilköğretim ikinci kademe öğretmen ve öğrencilerin demokratik tutum ile davranışlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aydemir, H. Ve Aksoy, D. A (2010). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Demokratik Tutumlarının Bazı Değişkenlerle İlişkisi: Malatya Örneği. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt-Sayı: 12-1 Yıl: 2010.
Başar, H. (1997) Sınıf Yönetimi. Ankara: PEGEM.
Beane, J.A. (2005). A Reason To Teach: Creating Classrooms Of Dignity And Hope. Portsmouth, NH: Heinemann.
Bulut, N. (2006). Bir Grup Üniversite Öğrencisinin Demokratik Tutumları ile Çeşitli Değişkenler Arasındaki İlişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. Kış 2006, Sayı 45, ss: 37-59.
Büyükkaragöz, S. ve Kesici, Ş. (1996). Öğretmenlerin Hoşgörü ve Demokratik Tutumları. Eğitim Yönetimi Dergisi. Yıl 2, Sayı 3, Yaz 1996, ss. 353-365.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K. E., Akgün, E. Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
Çankaya, H. İ. (2011). İlköğretim Okul Yöneticilerinin Demokrasiye İlişkin Tutumlarını Etkileyen Bazı Etkenler Üzerine Bir Araştırma, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (2) 945-960.
Çankaya D. ve Seçkin, O. (2004). Demokratik değerlerin benimsenmesi açısından öğretmen ve öğretmen adaylarının görüş ve tutumları. Uluslararası Demokrasi Eğitimi Sempozyumu (ss. 461-466). (20-21 Mayıs 2004). Çanakkale.
Demirbolat, A. O. (1999) Demokrasi ve Demokratik Eğitim. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Sayı 18. S229-244.
Demirbolat, A. (1997). Eğitim-Demokrasi İlişkisi: Demokrasi ve İnsan Hakları Eğitimi. L. Küçükahmet (Ed.). Eğitim Bilime Giriş, 1. Baskı. Ankara: Gazi Kitapevi.
Demircioğlu, H. İ., Mutluer, C. Ve Demircioğlu, E. (2011). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Demokratik Öğretmen Nitelikleri Hakkındaki Görüşleri, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt: 19, No: 2, ss.577-586.
Doğanay, A., Çuhadar, A. ve Sarı, M. (20-21 Mayıs 2004). Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmenlerinin Demokrasi Anlayışlarına İlişkin Algılarının Değerlendirilmesi, Uluslararası Demokrasi Eğitimi Sempozyumu (ss. 461-466). Çanakkale.
Ektem, S. I. ve Sünbül, M. A. (2011). Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 31, ss. 159- 168.
Ercoşkun, H. M. ve Nalçacı, A. (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Empatik Beceri ve Demokratik Tutumlarının İncelenmesi, Milli Eğitim Dergisi, Sayı 180. ss. 204-215.
Erdem. A. R., Sarıtas E. (2006). Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Öğretim Elemanlarının Davranışlarının Demokratikliğine ilişkin Algıları (PAÜ Örneği). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:16, Konya.
Genç, Z. S. (2006) Demokratik Kazanımların Gerçekleştirilmesinde İlköğretim Öğretmenlerinin Etkinliğinin Değerlendirilmesi, Millî Eğitim Dergisi, Sayı 171.Yaz.
Genç, Z. S. ve Kalafat, T. (2007). Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları İle Problem Çözme Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 22. ss. 10-22.
Genç, Z. S. ve Kalafat, T. (2008). Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları İle Empatik Becerilerinin Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 19, ss. 211-222.
Gömleksiz, M. N. Ve Çetintaş, S. (2011). Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları), Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 1-14.
Gömleksiz, N. M. ve Kan, Ü.A. (2008). Eğitim Fakültesi ve Tezsiz Yüksek Lisans Programlarına Kayıtlı Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumlarının Değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği), Milli Eğitim Dergisi, Sayı 178. ss. 44-64.
Gözütok, D.(1995). Öğretmenlerin Demokratik Tutumları, Ankara: Türk Demokrasi Vakfı Yayınları.
Gürşimşek, I. ve Göregenli, M. (2004), Öğretmen adayları ve öğretmenlerde demokratik tutumlar, değerler ve demokrasiye ilişkin inançlar, Uluslararası Demokrasi Eğitimi Sempozyumu, 20-21 Mayıs, Çanakkale.
Henderson, J.G. (2001). Reflective Teaching Professional Artistry Through Inquiry. New Jersey: Macmillan Publishing Company.
Hotoman, D. (2010). Demokratik Eğitim: Demokratik Bir Eğitim Programı, Kuramsal Eğitimbilim, 3 (1), 29-42.
Jacobsen, D. and Others. (1985). Methods For Teaching, A Skill Approach, 2 Ed, Columbus: Charles and Merril Pub. Comp.
Karadağ, E., Baloğlu N., Yalçınkayalar, P. (2006). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Öğretmenler Tarafından Algılanan Demokratik Tutumları ile Öğretmenlerin Demokratik Değerleri Üzerine İlişkisel Bir Araştırma. Değerler Eğitimi Dergisi, 4 (12), 65-82.
Karahan, F. T., Sardoğan, E.M., Özkamalı, E. ve Dicle, N. A. (2006). Öğretmen Adaylarında Demokratik Tutum, Nevrotik Eğilimler ve Kendini Gerçekleştirme, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 30, ss. 149-158.
Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayınları.
Kılıç, D., Erçoşkun, H. ve Nalçacı, A. (2004). Sınıf Öğretmenliği Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl:8, s.2-3, ss.9-19.
Mosher, R., Kenny, R. A., & Garrod, A. (1994). Preparing for Citizenship: Teaching Youth to Live Democratically. Westport, CT: Praeger.
Nalçacı, A. ve Ercoşkun, H.M. (2006). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, KKEFDI]OKKEF, Sayı 14. Ss. 241-257.
Okutan, M. (2010). Türk Eğitim Sisteminde Demokrasi Eğitimi, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt 7, Sayı 1, ss. 938-946.
Ravitch, D. (1991). Democracy: What İt İs And How To Teach It. Social Studies: March/April 91. Vol.82. (Issue.2). P 50.6p.
Şahin, A. (1995). İlköğretim okullarında yönetimin demokrasi ve otokrasi boyutları arasındaki yeri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Saracaloğlu, A. S., Evin, İ., Varol, S. R. (2004). İzmir İlinde Çeşitli Kurumlarda Görev Yapan Öğretmenler ile Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutumları Üzerine Karsılaştırmalı Bir Araştırma.
Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, Sayı:4/2, Ankara. Sarı,M. Sadık, F. (2012). Öğretmen Adaylarının Demokrasi Algıları (Çukurova Üniversitesi Örneği), Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 1(2), 67-82.
Taçman, M. (2009). İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin Demokratik Tutumları, www.worldeducationcenter. org/index.php/cjes/article/.../6/9. Erişim Tarihi: 08.04.2013.
Tekin, M., Yıldız, M., Lök, S. ve Taşğın, Ö. (2009). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulunda Öğrenim Gören Öğretmen Adaylarının Çeşitli Değişkenlere Göre Demokratik Tutum Düzeylerinin İncelenmesi, Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, Cilt 3, Sayı 3, ss. 204-212.
Yurtseven, R. (2003). Ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmenlerin demokratik tutumları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.