Tüketicilerin beslenme bilgilerine erişmede kullandıkları kitle iletişim araçları üzerine bir araştırma

Bu araĢtırmada, tüketicilerin beslenme bilgilerine eriĢmede kullandıkları kitle iletiĢim araçlarına iliĢkin tercihleri, beslenme bilgilerini takip etme sıklıkları ve nedenleri, eriĢtikleri bilgileri uygulama ve değerlendirme durumlarının belirlenmesi amaçlanmıĢtır. Betimsel nitelikteki bu çalıĢma, genel tarama yöntemi kullanılarak Konya il merkezinde 272 erkek, 303 kadın toplam 575 tüketici üzerinde yürütülmüĢtür. Tüketicilerin beslenme bilgilerine eriĢtikleri kitle iletiĢim araçlarına iliĢkin tercihleri, sırası ile TV (%29.1), gazete-dergi (%25.7), radyo (%23.0) ve internet (%22.1) olarak bulunmuĢtur. Tüketicilerin kitle iletiĢim araçlarından beslenme bilgilerini günlük ve haftalık olarak (%52.5) ve sağlıklarını korumak (%64.0) amacıyla takip ettikleri belirlenmiĢtir. Tüketicilerin yemek tarifesi (%52.4) ve besin güvenliğine (%58.8) iliĢkin edindikleri bilgileri uyguladıkları ve kitle iletiĢim araçlarında yer alan beslenme bilgilerini anlaĢılır (%64.9) ve bilimsel (%63.3) olarak değerlendirdikleri saptanmıĢtır. AraĢtırmada, kitle iletiĢim araçlarında yayınlanan beslenme ile bilgilerinin anlaĢılır ve bilimsel olma özelliklerinin artırılması gerektiğini sonucuna varılmıĢtır. Yeterli besin ve beslenme bilgisine sahip olan tüketiciler, kitle iletiĢim araçlarınca yayınlanan konu ile ilgili bilgileri eleĢtirel bir Ģekilde değerlendirebileceklerdir. Bu nedenle, gerek örgün eğitim gerekse yaygın eğitim kurumlarınca beslenme eğitimi çalıĢmalarına öncelik verilmelidir. Yayıncılar, haberciler ve haberin kaynağı ilgili alanın bilim insanları arasında iĢbirliğinin güçlendirilmeli ilgili dernek ve odalar bu iĢbirliğini güçlendirmede etkin olmalıdır.

A study on the means of mass media used by consumers for nutrition infomation

This study aims to determine the preference of consumers regarding the means of mass media for nutrition information, their follow-up frequency of nutrition information and reasons, as well as their conditions to apply and evaluate the acquired knowledge. This descriptive study was carried out in Konya city center by using general screening method on 575 consumers (272 male and 303 female). The preference of consumers for means of mass media was determined respectively as TV (29.1%), Newspaper-Magazine (25.7%), Radio (23.0%) and Internet (22.1%). Consumers were determined to follow nutrition information through mass media on daily and weekly basis (52.5%) to protect their health (64.0%). It was found that consumers apprehensively (64.9%) and scientifically apply their nutrition information in mass media and use their knowledge on recipe (52.4%) and nutrition safety (58.8%). In the study, it was concluded that the nutrition information in mass media should be made more understandable and scientific. Consumers with adequate knowledge on nutrient and nutrition could make critical assessments on the information published in the mass media. Therefore, alimentation studies should be promoted both in formal and informal education institutions. Relevant society and associations should take active role to improve the relationship between Publishers, reporters, and news source as well as the cooperation between scientists.

PDF

___

AKTAġ, Arnas Y.: (2006). The Effects Of Television Food Advertisements On Childrens Food Purchasing Food Requirements, Pediatrics International, 48, 138-145.
ANONYMOUS: (2002) Position Of The American Dietetic Association: Food And Nutrition Misinformation, Journal of The American Dietetic Association, 102(2), 260-266.
ARSLAN, P.-Topkara Y.-Özdemir A.-Yurdunkulu S.: (1987). Kitle HaberleĢme Araçlarının Kadınların Beslenme Bilgileri Üzerine Etkileri, Beslenme ve Diyet Dergisi, 16, 51-59.
BAYSAL, A.: (2003). Sosyal EĢitsizliklerin Beslenmeye Etkisi, Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25(4), 66-72.
BROOK, U.-Tepper I.: (1997). High School Students‟ Attitudes And Knowledge of Food Consumption And Body Image: Implications For School Based Education, Patient Education and Counseling, 30, 283-288.
CLIFFORD, C.-Anderson J.-Auld G.-Champ J.: (2009). Good Grubbin‟: Impact Of TV Cooking Show For Collage Students Living Off Campus, Journal of Nutrition Education and Behavior, 2009;41(3):194-200.
ÇAKIROĞLU, FP.-Vashfam RS.: (2007). Nutritional Knowledge Levels Of Married Women Living In Turkey And Iran: A Cross-Culturel Camparison. Pakistan Journal of Social Sciences, 4(4), 565-571.
ÇELEBĠ, K.-Kavas A., Kavas A.: (1991). Besin Etiketi: Tüketici Algılaması Tercih Ve Ġçerik Analizi, Beslenme ve Diyet Dergisi, 20, 209-219.
DUYFF, RL.: (2003). Amerikan Diyetisyenler Derneği’nin Geliştirilmiş Besin ve Beslenme Rehberi, Çeviri editörleri: Yücecan S, Nursal B, Pekcan G, Besler T. Ġstanbul, Acar Matbaacılık.
DUYFF, RL.: (2006). American Dietetic Association, Complete Food and Nutrition Guide, 3. Baskı, Amerika BirleĢik Devletleri.
ELMACIOĞLU, F.-Dündar C.-Dabak ġ.-PekĢen Y.: (1997). Tirajı Yüksek Gazetede Yayınlanan Beslenme Haberlerinin Değerlendirilmesi, V. Halk Sağlığı Günleri Bildiri Kitabı, 105-110.
FRIESLING, H.-Haas K.-Elmadfa I.: (2009). Mass Media Nutrition Information Sources And Associations With Fruit And Vegetable Consumption Among Adolescents, Public Health Nutrition, 13(2), 269-275.
GÜLER, B.-Özçelik AÖ.: (2002). Çalışan Ve Çalışmayan Kadınların Yiyecek Satın Alma Hazırlama Davranışları Üzerinde Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi Ev Ekonomisi Mezunları Derneği Yayınları, Bilim Serisi, No:3, Ankara.
KARASAR, N.: (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara, Nobel Yayınları, 21. Baskı.
KOCH, PA.-Contento IR.-Barton AC.: (2010). Choice, Control& change. Using Science To Make Food and Activity Decisions Teachers College, Columbia University and the National Gardening Associations, 1. Baskı, Amerika BirleĢik Devletleri.
LESTER, I.: (1994). Australia's Food And Nutrition (AIHW) Report, Australian Government Publishing Service-Canberra.
MACLAREN, T.: (1997). Messages Fort He Masses: Food And Nutrition Issues On Television, Journal of American Dietetic Association, 97(7), 733-734.
MADAMAT, HN.-Brown RB.-Hawks SR.: (2007). The Impact Of Body Mass Index And Western Advertising And Media On Eating Style, Body Image And Nutrition Transition Among Jordanian Women, Public Health Nutrition, 10(10), 1039-1046.
MCKAY, DL.-Houser RF.-Blumberg JB.-Goldberg JP.: (2006). Nutrition Information Sources Vary With Education Level In A Population Of Older Adults, Journal of the American Dietetic Association, 106, 1108-1111.
MERDOL, TK.: (2008). Beslenme Eğitimi ve Danışmanlığı, Sağlık Bakanlığı Yayınları.
RADIMER, K.-Harvey PWJ.: (1995). Where Do Queenslanders Get Nutrition Information?, Australian Journal of Nutrition and Dietetics, 52, 94-99.
SCHENKER, S.: (1999). Nutrition In The Media, BNF Nutrition Bulletin, 24, 240-242.
TURNER, M.: (2000). The Mass Media And Other Channels For Nutrition Information, Proceedings of the Nutrition Society, 43, 211-216.
TÜZÜN, Ü.: (2002). GeliĢen ĠletiĢim Araçlarının Çocuk Ve Gençlerin EtkileĢimi Üzerine Etkisi, Düşünen Adam, 15(1), 46-50.
VAN DILLEN, SME.-Hiddink GJ.-Koelen MA.-Graat D de.-Van Woerkum CMJ.: (2004). Perceived Relevance And Information Needs Regarding Food Topics And Preferred Information Sources Among Dutch Adults: Results Of A Qualitative Consumer Study, European Journal of Clinical Nutrition, 58, 1306-1313.
WILSON, BJ.: (2007). Designing Media Messages About Health And Nutrition: What Strategies Are Most Effective?, Journal of Nutrition Education Behavior, 39, 13-19.
WOOLCOTT, D.: (2002). Impact of Information And Psychosocial Factors On Nutrition Behavior Change. Food Selection From Genes to Culture, Danone Institute, Editör Anderson H, Blundell J, Chiva M. “EriĢim Adresi http://www.danoneinstitute.org/publications/book/pdf/food_selection_07_woolcott.pdf. (24.06.2011)
YILMAZ, E.-Yılmaz Ġ.-Uran H.: (2007). Gıda Maddeleri Tüketiminde Medyanın Rolü:Tekirdağ Ġli Örneği, Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 3, 9-14.