ERKEN OKURYAZARLIK ETKINLIKLERININ KULLANIMINDA OKUL ÖNCESI ÖĞRETMENLERININ UYGULAMA VE TERCIHLERININ İNCELENMESI

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitimde okuma ve yazma becerilerine ilişkin rollerini ve uygulamalarını incelemektir. Bu araştırmaya Ankara'da görev yapan 234 okul öncesi öğretmeni katılmıştır. Tamamlayıcı karma yöntem deseni kullanılarak betimsel veri toplama aracı, yarı yapılandırılmış görüşmeler ve gözlem formu kullanılarak hem nitel hem de nicel veriler toplanmıştır. Araştırma bulguları, okul öncesi öğretmenlerinin masa başında okuma yazma gelişimi için çoğunlukla kavram öğrenmeye odaklı öğretmen merkezli etkinlikler yürüttüğünü göstermektedir. Okul öncesi öğretmenleri çocuklara genellikle kitap ve diğer basılı materyalleri dağıttıklarını; şiir, masal, hikâye ve resimli kitapları yüksek sesle okumak ve bunları inceleyerek kitabın arka ve ön kapakları, başı ve sonu gibi özellikleri hakkında bilgi vermektir. Kavram yanılgıları ve farklı etkinlikler gözlemlense de öğretmen tercihlerinin genellikle çalıştıkları kurumların materyalleri ve tutumları ışığında yapıldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Erken okuryazarlık, Okuma yazmaya hazırlık etkinlikleri, Okul öncesi eğitim, Okul öncesi öğretmenleri, Okuma yazma becerileri

A STUDY ON EXPLORING PRESCHOOL TEACHER PRACTICES AND PREFERENCES IN USING EARLY LITERACY ACTIVITIES

This study aimed to review the roles and practices of preschool teachers regarding reading and writing skills in preschool education. A sample of 234 preschool teachers working in Ankara participated to this study. Through employing complementary mixed method design, both qualitative and quantitative data were collected by using a descriptive data collection instrument, semi-structured interviews and observation form. Research findings indicate that preschool teachers mostly conduct teacher centered activities focused on concept learning for literacy development at desk activities. The preschool teachers stated that they usually distribute books and other printed materials to children; to read poems, fairy tales, stories and picture books aloud, and to examine those to give information about their features such as the back and front covers, the beginning and the end of the book. Although misconceptions and different activities were observed, it was found that teacher preferences were generally made in the light of the materials and attitudes of the institutions they worked in.

Keywords:

Early literacy, Literacy activities, Preschool education, Preschool teachers, Reading and writing skills,

PDF

___

Altınkaynak, S. O. (2019). Etkileşimli kitap okuma etkinliklerinin çocukların yazı ve fonemik farkındalık becerilerine etkisi. International Journal of Progressive Education, 15 (1), 88-99.
Altun, D. & Tantekin-Erden, F. (2016). Okul öncesi öğretmen adaylarının erken okuryazarlık ile ilgili görüşleri ve staj uygulamaları. Journal of Kırşehir Education Faculty, 17 (1).
Başar, M. (2013). Okuma yazma öğrenerek ilkokula başlayan çocukların karşılaştıkları sorunların değerlendirilmesi. EKEV Akademi Dergisi, 1(1), 275-294.
Başaran, S. T. & Sidekli, S. (2021). The literacy preparation in Turkish preschool education. The European Educational Researcher,5(1),5-36. https://doi.org/10.31757/euer.511
Bay, N. D. (2008). Determining sufficiency of kindergarten teachers regarding as preparation studies of reading writing. [Master's Thesis] (Thesis No: 218892) Gazi University. https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/367549
Brown, J. K. (2008). Student-centered instruction: Involving students in their own education. Music Educators Journal, 94(5), 30-35.
Burhan, H. (2021). Examination of the literacy preparation studies of teachers working in preschool educatıonal ınstıtutıons. [Master's Thesis], (Thesis No: 716554) Bursa Uludağ University, Institute of Educational Sciences.
Denli H. (2022). Preschool teachers’ early literacy beliefs about early literacy and their perceptions of proficiency in preparation for literacy [Master's Thesis], (Thesis No: 769605) Bolu Abant İzzet Baysal University, Institute of Graduate Studies.
Erdoğan, T., Altınkaynak, S. O. & Erdoğan, O. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin okuma- yazmaya hazırlığa yönelik yaptıkları çalışmaların incelenmesi. İlköğretim Online, 12 (4).
Frostig, M., Lefever, W., Maslow, P. & Whittlesey, R. B. (1964). Marianne Frostig developmental test of visual perception. Consulting Psychologists.
Green, S. D., Peterson, R., & Lewis, J. R. (2006). Language and literacy promotion in early childhood settings: A Survey of center-based practices. Early Childhood Research & Practice, 8 (1),1.
Huls, T. A. (2002). Exploring language and literacy development of head start preschoolers. [Doctoral Dissertation], (Publication No: 3071310) University of South Florida. ProQuest Dissertations and Theses Global.
Küçükturan, G., Altun, A., & Akbaba Altun, S. (2013). Türkiye’de 2013 programının geliştirilmesine yönelik uygulamalar. The Journal of Academic Social Science Studies, (6), 783-801.
MONE (2013). Okul öncesi eğitim programı. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Ankara.
Özkaya, A. (2018) Bibliometric analysis of the studies in the field of mathematics education. Educational Research and Reviews. 13(22), 723-734.
Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods. SAGE Publications. Sevinç, M. (2005). Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Starkey, P., Klein, A., & Wakeley, A. (2004). Enhancing young children’s mathematical knowledge through a pre-kindergarten mathematics intervention. Early Childhood Research Quarterly, 19(1), 99- 120.
Strickland, D. S., & Riley Ayers, S. (2007). Literacy leadership in early childhood (Beginning reading and writing). Teacher College Press.
Şahiner, V. N. (2013). Okulöncesi öğretmenlerinin anasınıflarında okuma-yazma öğretimi konusundaki görüşlerinin araştırılması (İstanbul Ili Şişli Ilçesi Örneği). [Master's Thesis], Yeditepe University/Institute of Social Studies, İstanbul.
Taşkın, N. (2014). Okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin okul öncesindeki okuma-yazmaya hazırlık surecine ilişkin görüşleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10(4), 1102-1119.
Tuğluk, I. H., Kök, M., Koçyiğit, S., Kaya, H. I. & Gençdoğan, B. (2008). Okul öncesi öğretmenlerinin okuma-yazma etkinliklerini uygulamaya ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (17), 72-81.
Verma, G. K. & Mallick, K. (2005). Researching education: Perspectives and techniques. Falmer Press.
Yangın, B. (2007). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki altı yas çocuklarının yazmayı öğrenmeye hazır bulunuşluk durumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(32), 294-305.
Yıldırım, A. & Şimsek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8th ed.). Seçkin Yayınevi.
Yıldırım, A. (1999). Nitel Araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Education and Science, 23(112).
Yılmaz Bolat, E. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık çalışmaları konusunda görüşleri: Mersin ili örneği. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23 (1), 271-286.
Yılmaz, N. (2003). Türkiye’de okul öncesi eğitimi, erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Yost, L. W. & Judi, L. (2001). The relationship between performance on the developmental test of visual perception and handwriting ability. Journal of Education.101, 75-77.