UKRAYNA KRİZİNİN DİNİ TEMELLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

16. yüzyılın sonlarına doğru Katolik Kilisesi’nin yoğun çabası neti- cesinde günümüz Ukraynası’nın Batı çoğrafyasında mevcut kilise- lerinin ekseriyeti Vatikan’ın hukuki üstünlüğünü tanıma kararı almıştır. Bu karar sonucu dönemin Ukrayna sınırları içerisinde mevcut kiliseler resmen ikiye ayrılmıştır. Papa’nın hukuki üstün- lüğünü kabul eden kiliseler, doğal olarak papalığın kontrolü altına girerken, bu anlaşmaya karşı çıkan ve genellikle ülkenin doğu kı- sımlarında bulunan kiliseler, Rus Ortodoks Kilisesi’nin yanında saf tutmayı yeğelemişlerdir. Bu makale bir taraftan 16. yüzyılın sonla- rından 20. yüzyılın ortalarına değin, Ukrayna Ortodoks Kilisesi bünyesinde meydana gelen ideolojik ve siyasi ayrışmaların gerek- çelerini irdelerken diğer taraftan da söz konusu ayrışmanın gü- nümüze yansımalarını değerlendirmeye çalışmaktadır. Bu bağ- lamda 16. yüzyıldan beri varlığını devam ettiren Ukrayna Grek Ka- tolik Kilisesi ve bu kiliselerin Vatikan’a olan bağlılığını sonlandır- mak maksadıyla Sovyet rejiminin izlediği katı politikaların inanan- lar üzerinde bıraktığı derin izlerin günümüze yansımaları değer- lendirilirken, bugün Ukrayna’da ortaya çıkan siyasi krizde mevcut kilise oluşumlarının rolü üzerinde durulacaktır.

___

  • DİMİTRİEV M. V, (1996). Brestskaya Uniya 1596 g. İ Obşestvenno-Poli- tiçeskaya Borba na Ukraine i v Belorussii v Kontse XVI-Pervıy Polovine XVII v, Moskova, Çast II, İzdatelstvo İndrik.
  • ARHİEREYSKİY Sobor Russkoy Pravoslavnoy Tserkvi, 1992, (07 Ocak 2015). http://www.sedmitza.ru/lib/text/429439/
  • BUREGA Vladimir, “Kiev Mejdu Btorim i Tretim Rimom,” (26 Kasım 2014). http://www.kiev-orthodox.org/site/churchlife/1839/
  • DMİTRİEV M. V, (2003). Mejdu Rimom i Tsargradom, Genezis Brestskoy Tserkovnoy unii 1595-1596 gg, İzdatelstvo Moskovskogo Universiteta.
  • DMİTRİEV M. V, (2003). Uniya i Porojdennıe eyu Konfiliktı v Osmislenii Lide- rov Unyatskogo Lagerya, İzdatelstvo Moskovskogo Universiteta.
  • DUALI Şir Muhammed, (2014). Fener Rum Patrikhanesi’nin Moskova Pat- rikliğiyle İlişkilerinde Ortaya Çıkan Gerginlikler (1922-1925): Tarihçe- si ve Sebepleri, İslam Araştırmaları Dergisi, No: 31 s. 135-136.
  • DUALI Şir Muhammed, (2014). Rusya’da Din-Devlet İlişkileri, İstanbul, İz yayıncılık.