TÜRKÇE ÖĞRENEN BOŞNAK KONUŞURLARININ TÜRKÇE ÜNLÜÜRETİMİ

Diller, çeşitli sesbirim özellikleri ve bu sesbirimlerin kurduğu birliklere dayalı farklı sesletim özellikleri ile diğerdillerden ayrılır. Sözcükler arasında anlam farklılıklarına yol açan sesbirimlerin bir kısmı dünya dillerinintümünde bulunurken kimi sesbirimler yalnızca belirli dillere özgüdür. Diller arasındaki bu benzerlik ve farklılıklaryabancı dil öğrenim sürecinde belirleyici nitelik taşımaktadır. Bu sebeple, hedef dildeki sesbirimlerin doğru veanlamlı sesletimi, başta konuşma becerisi olmak üzere temel dil becerilerinin gelişimi için önemlidir. Buçalışmada, ana dili Boşnakça olan 15-20 yaş aralığındaki 25’i kadın 15’i erkek 40 konuşurun Türkçe ünlüüretimleri incelenmiştir. Boşnak konuşurların Türkçe ünlü üretimleri Praat (Boersma ve Weenink, 2020)programı ile çözümlenmiş, R dilinde IPA değerleri ile şekillendirilmiş ve katılımcıların Türkçe ünlüleri üretimleriR programlama dili çerçevesinde yorumlanmıştır. Araştırmanın sonuçları temel seviyedeki Boşnak konuşurlarınBoşnak alfabesinde bulunmayan Türkçeye özgü /ı/, /ö/, /ü/ sesbirimlerini doğru seslendiremediklerini; özellikleötümlü ses çevresindeki ünlüleri olması gerekenden daha geride eklemlediğini göstermektedir. Buna göreçalışmadan elde edilen sonuçlar bulgular ve sonuç bölümünde detaylı bir biçimde açıklanmıştır.

TURKISH VOWELS PRODUCTION OF BOSNIAN SPEAKERS LEARNING TURKISH

Languages differ from other languages with their vowels and different pronunciation features based on the unitsformed by these vowels. While some of the vowels that cause semantic differences between words are found in allworld languages, some vowels are specific only to certain languages. These similarities and differences betweenlanguages are decisive in the foreign language learning process. For this reason, correct and meaningfulpronunciation of vowels in the target language is important for the development of basic language skills,especially speaking skills. In this study, Turkish vowel productions of 25 female and 15 male speakers between 15- 20 ages whose mother tongue is Bosnian were examined. The Turkish vowel productions of Bosnian speakerswere analyzed with the Praat (Boersma and Weenink, 2020) program, shaped with IPA values in the R language,and the Turkish vowel productions of the participants were interpreted within the framework of the Rprogramming language. The results of the research indicated that the basic level Bosnian speakers could notpronounce the vowels of Turkish /ı/, /ö/, /ü/, which are not found in the Bosnian alphabet correctly; it shows thathe articulates the vowels around the voiced sound much further back than it should be. Accordingly, the resultsobtained from the study are explained comprehensively in the Findings and conclusion section.

PDF

___

AKBULUT, B. (2021). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kullanılan Okuma Metinlerinin Türkçenin Sesletimi Edinimine Etkisi (Bosna Hersek Örneği). Bartın: Bartın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
BEYDİLİ KAYA, E. (2019). “Suriyelilerin Türkçe Öğrenirken Yaşadıkları Dil Sorunları”. Uluslararası Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Dergisi. II/1: 73-92.
Common European Framework of Reference for Languages: Learning, Teaching, Assessment (CEFR) (2020).
ÇANGAL, Ö. - A. HATTATİOĞLU (2016). “Türkçenin Yabancı Dil Öğretiminde Yöntem ve Uygulamalar. Bosna-Hersek’te Türkçe Öğretimi, Karşılaşılan Güçlükler ve Çözüm Önerileri”. Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Yöntem ve Uygulamalar. (hzl. İbrahim Gültekin-Fikriye Gündüz). İstanbul: Kültür Sanat Basımevi: 71-112.
DOĞAN, C. (2007). “Arap Öğrencilere Türkçe Sesbilgisi Öğretimi”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi. VII/2: 233-250.
ERDEM NAS, G. (2021). “Somalice Konuşurlarının Türkçe Ünlü Üretimi”. Türkolojinin Delikanlısı Seyyah. (ed. Abdulkadir Öztürk-Hüseyin Yıldız). Erzurum: Kültür Bakanlığı Fenomen Yayıncılık: 315-329.
ERDEM NAS, G. - S. YALÇINKAYA (2021). “Endonezya Dili Konuşurlarının Türkçe Ünlü Üretimi (Bir R Dili Uygulaması)”. International Journal of Interdisciplinary Language Studies (JILS). 2: 1-24.
ERGENÇ, İ. - İ. P. UZUN (2020). Türkçenin Ses Dizgesi. Ankara: Seçkin Yayınları.
EKER, S. (2010). “Ünlülerin Temel Özellikleri Üzerine Birkaç Not”. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. V/4: 305-320.
EKER, S. (2017). Çağdaş Türk Dili. Ankara: Grafiker Yayınları.
FLEGE, J. (1988). “The Production and Perception of Foreign Language Speech Sounds”. Human Communication and it's Disorders-A Review: 224-401.
HİŞMANOGLU, M. (2019). “The Pronunciation of the Inter-Dental Sounds of English: An Articulation Problem for Turkish Learners of English and Solutions”. Procedia-Social and Behavioral Sciences. I/1: 1697-1703.
İBRAGIC, İ. (2017). Bosna Hersek'te İlköğretimde Yabancı Dil Olarak Türkçe A Düzeyinde Yazma Sorunları. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
KAYA, M. (2004). “Üniversite Öğrencilerinin Türkçede Yanlış Ünlü Sesletimleri”. HAYEF Journal of Education. I/1: 89-97.
KOCABAŞ, Ö. (2017). Hazırlıksız Konuşma Becerisinin B1 Seviyesinde Kazandırılmasına Yönelik Yaratıcı Drama Temelli Bir Süreç Önerisi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
ŞENGÜL, K. (2014). “Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Alfabe Sorunu”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi (TEKE). III/1: 325-339.
ÖZMEN, C. vd. (2017). “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Konuşma Becerisi: Sesletime Yönelik Bir Uygulama ve Etkinlik Önerisi”. Turkish Studies. XII/28: 593- 634.
ÖZKAN, N. (2015). Yabancı Dil Olarak Türkçenin Öğretiminde Ara Düzeyde (B1-B2) Diksiyon Eğitiminin Sesli Okuma Üzerindeki Etkisi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
YAŞAR, E. - S. TOPRAK (2017). “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Dil Ailelerinin Öğrenime Etkisi”. 3. Uluslararası Öğrencilik Sempozyumu Bildiriler Kitabı: 258-281.
YILMAZ, İ. - İ. ŞEREF (2015). “Arap Öğrencilerin Türkçe Okuma Sesletim Becerilerinin Geliştirilmesinde Şiirden Yararlanma”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi (TEKE). IV/3: 1213-1228.